Samenvatting Handelsrecht
Week 1
Privaatrechtelijke rechtspersonen
Boek 2 BW:
Vereniging
Coöperatie
(Onderlinge waarborgmaatschappij) hier wordt geen aandacht aan besteedt
tijdens het vak handelsrecht.
Naamloze vennootschap, Nv
Besloten vennootschap, Bv
Stichting
Ter onderscheiding:
Personenvennootschap (maatschap, Vof, Cv) = samenwerkingsovereenkomst, art.
7a:1655 BW
Eenmanszaak
Regelingen rechtspersonen
Wettelijke regelingen
Boek 2 BW
Handelsregisterwet 2007 & Handelsregisterbesluit 2008
Wet op de ondernemingsraden, WOR
Wet bestuur en toezicht rechtspersonen 2020, treedt in werking per 1 juli 2021
Statuten
Door de rechtspersonen zelf opgestelde regels betreffende de interne organisatie
Rechtspersoonlijkheid
Art. 2:5 BW
“Een rechtspersoon staat wat het vermogensrecht betreft, met een natuurlijk
persoon gelijk, tenzij uit de wet het tegendeel voortvloeit,”
Ook wel zelfstandig drager van eigen rechten en plichten
Belangrijke kenmerken
Rechtspersoon kan niet zelf handelen
Elk rechtspersoon heeft daarom altijd een bestuur
“Eigen vermogen”; afgescheiden van privévermogens bestuurders en andere betrokkenen
Doel rechtspersonen
Het doel van de Nv/Bv en de coöperatie is het drijven van een onderneming gericht op het
behalen van winst. Deze winst is bestemd voor de aandeelhouders van de Nv/Bv en
respectievelijk de leden van de coöperatie.
,Een stichting of vereniging kent winstuitkeringsverbod, art. 2:285 BW en art. 2:36 BW. het
is verboden om behaalde winst uit te keren aan leden van vereniging of bestuurders van
stichting of andere betrokkenen.
Een stichting of vereniging mag wel winst behalen. Het is toegestaan dat er werknemers zijn
die in dienst zijn en salaris betaald krijgen. Uitzondering stichting:
Art. 2:285 BW geen winstuitkeringen tenzij, de uitkering een ideële of sociale
strekking heeft. Denk bijv. aan een goede doelen stichting.
Hoe komt de Nv en Bv aan geld?
Art. 2:64 (175) lid 1 BW:
o In aandelen verdeeld kapitaal (Bv: 1 of meer aandelen)
o Ook wel: kapitaalvennootschap
o Kapitaal bijeengebracht door derden
o 1 of meer aandeelhouders
Art. 2:80a/80b (191a/91b) BW:
o Storting op aandelen in geld of natura
De Nv en Bv moeten aandelen hebben, anders kunnen ze hun activiteiten niet uitoefenen. Zij
kennen een uit aandelen bestaand kapitaal. Het kapitaal is verdeeld in aandelen =
kapitaalvennootschappen. De gedachte is dat het kapitaal bijeen gebracht wordt door
derden. Het meest bekende voorbeeld wat je kent is dat er kapitaal wordt opgehaald via de
aandelenbeurs in Amsterdam. Er worden aandelen gekocht door mensen, daarmee worden
mensen aandeelhouders. De storting op aandelen kan in geld of in natura, is de keuze van de
Nv/Bv en aandeelhouder.
Oprichting
Door een of meer personen, art. 2:64/175 lid 2 BW
Akte van oprichting; statuten, art. 2:65 en 66/176 en 177 BW
Bij notariële akte, art. 2:4 jo. 2:64/175 lid 2 BW
o Notariële akte is onstaansvoorwaarde
De oprichting moet altijd bij een notaris. De akte van oprichting bevat een aantal verplichte
dingen, zie de artikelen. Het opmaken van een notariële akte is een ontstaansvoorwaarde.
Het is een artikel uit de algemene bepalingen, dus geldt voor iedere rechtspersoon. Kan
alleen van afgeweken worden voor zover het uit de wet blijkt. Als een Nv/Bv wordt opgericht
zonder dat er een notariële akte is verleden, dan bestaat zij niet.
Oprichting bij notariële akte = onstaansvoorwaarde + inschrijving in handelsregister
verwijst.
, Verplichting tot inschrijving in handelsregister
o Art. 2:69 lid 1 en 2:180 lid 1 BW
o Art. 5-7 en 18 Hrgw 2007 en art. 22 Hgrb 2008
o Doel Handelsregister
Inschrijving is geen onstaansvoorwaarde!
Is de Nv/Bv niet ingeschreven?
o Persoonlijke aansprakelijkheid bestuurder(s)
o Zie art. 2:69 lid 2 sub a en 2:180 lid 2 BW
Potentiële wederpartijen of anderen moeten kunnen achterhalen wat de
organisatiestructuren zijn van de Nv of Bv. De gedachte is dus dat in het Handelsregister
altijd de juiste gegevens worden bewaard. Zodat je weet waar je mee te maken krijgt. Een
vlot verlopend handelsverkeer is gediend door het goed bijhouden van het Handelsregister.
De wetgever heeft gezegd, wanneer niet ingeschreven in het Handelsregister is de sanctie
dat je persoonlijk aansprakelijk wordt.
Wet Controle op rechtspersonen (vanaf 1 juli 2011)
o De Dienst Justis: doorlopend toezicht
o O.a. voorkomen van fraude, witwassen
o Civielrechtelijk bestuursverbod (juli 2016): art. 106a Fw
o UBO-register (september 2020)
Er wordt nu doorlopend toezicht gehouden, dus geen antecedentenonderzoek meer. (Denk
aan verhaal broer die rechtspersoon opricht en na paar jaar neemt andere broer het over,
die al wat praktijken failliet heeft laten gaan/fraudeurs enz.)
Nu is er dus doorlopend toezicht, dus moeilijker om te frauderen, wit te wassen of criminele
activiteiten op te richten. Misbruik van rechtspersonen dus voorkomen.
Er is ook nog een civielrechtelijk bestuursverbod, komt erop neer dat wanneer een
bestuurder betrokken is geweest bij drie op een volgende faillissementen. Dan wordt
vermoed dat hij rechtspersoonlijkheid misbruikt om zichzelf te bedienen. Wanneer dit is
gebeurd mag je geen bestuurder meer worden van een privaatrechtelijke rechtspersoon.
Het UBO register zegt dat wanneer je ten minste 25% van de aandelen houdt, dan worden
jouw persoonlijke gegevens geregistreerd in het UBO register zodat de
opsporingsambtenaren je sneller kunnen achterhalen.
Let op: dit zijn geen onstaansvoorwaarden.
, De naamloze vennootschap, Nv – art. 2:67 BW (art. 2:64 BW t/m art. 2:164 BW)
Bedrag van de aandelen = nominale waarde, dit is de beginwaarde die in de statuten
aan aandelen is toegekend.
Minimumkapitaal (bij oprichting) = 45.000,- (lid 2)
Bij oprichting meteen aan Nv betalen = storting op aandelen
Voorgeschreven door tweede EEG-richtlijn
Kapitaalbescherming (kapitaalrealiteit) = kapitaal moet zekere omvang hebben,
daartegenover staan reële vermogenswaarden.
Ratio = waarborg schuldeisers illusie
De Nv moet aandelen gaan uitgeven bij oprichting, die aandelen hebben een bepaalde
waarde. De nominale waarde van de aandelen moet worden gestort. Er moet zoveel worden
gestort dat bij oprichting een minimumkapitaal van de Nv is = 45.000,-.
Minimumkapitaal = kapitaal bescherming. Gedachte is dat Nv bepaalde omvang heeft om de
schuldeisers te kunnen beschermen. Maar illusie, denk aan boot die niet verzekerd is.
De naamloze vennootschap is vooral geschikt voor grote ondernemingen.
Art. 2:64 BW een in aandelen verdeeld maatschappelijk kapitaal.
Aandelen staan niet op naam.
Art. 2:84 BW Nv mag aandelen op naam uitgeven.
Nv kent aandelen op naam en of aandelen aan toonder, art. 2:82 BW
Aandelen op naam
Emissie en levering via notariële akte, art. 2:86 BW
Erkenning of betekening, art. 2:86a BW
Aandeelhoudersregister, art. 2:85 BW
Blokkeringsregeling mag, art. 2:87 BW (komt later)
De aandelen op naam kunnen niet aan de beurs worden genoteerd. Er moet weer sprake zijn
van een erkenning of betekening en via notaris.
Aandelen aan toonder
De Nv kent haar aandeelhouders niet: geen aandeelhoudersregister
Geen blokkeringsregeling
Geen emissie of levering via notariële akte – vanaf 1 juli 2019 (wet omzetting aandelen aan
toonder)
Emissie, art. 2:82 lid 1 BW: verzamelbewijs
Aandelen verhandelen via op naam gestelde effectenrekening, wet giraal
effectenverkeer.
Het moet in de statuten zijn bepaald of de aandelen op naam of aan toonder zijn, maar het
kan ook dat een Nv zowel aandelen op naam als aandelen aan toonder heeft.