Medische sociologie
Hoofdstuk 1
Verschuiving ziektebeelden: minder gelukkig en meer hart- en vaatziekten, meer kanker.
Minder problemen aan bewegingsstelsel.
Burn-out= uitputting als gevolg van werk
Stress heeft buiten negatieve effecten ook positieve effecten= het brengt je tot een beoogde
prestatie.
- negatief: internaliserend: emotioneel
- negatief: externaliserend: bepaalde acties die je uitvoert: drinken alcohol
Aannames biomedisch model:
- mind-body dualism: onderscheid tussen lichaam en geest
- mechanische metafoor: lichaam wordt gezien als machine
- technologisch imperatief: technisch oplossen is het beste, de rest vergeten we naar
te kijken
- reductionistisch: kijken naar kleine onderdelen ipv naar de context
- doctrine van specifieke etiologie: duidelijk aanwijsbare oorzaak
- objectiviteit
Kritiek op het biomedisch model:
- effectiviteit wordt overspeeld
- geen stijgende lijn van succes
- wordt niet gekeken naar sociale context
- zorgtt voor behandeling van patienten als objecten ipv personen
Bio-psychosociaal model:
- interventies gericht op individu
- sociaal levert misschien wel meer op
- ookal is bio belangrijk, sociaal kan oorzaak zijn of oplossing
Sociale domein is de maatschappij met haar structuren, patronen, instituties, normen en
regelingen:
- Beïnvloedt gedrag, wat we denken en geloven
- Beïnvloedt gezondheid en ziekte
- Bestudeerd door de sociologie
- Sociologie bestudeert het samenleven van mensen in grotere of kleinere verbanden
- Thema’s zoals waarden en normen; sociale controle, macht, dwang; afwijkend gerag;
positie, status, rollen; groepen, collectieven, netwerken; sociale structuur; sociale
ongelijkheid; cultuur(overdracht); stabiliteit en verandering
Sociologie in de geneeskunde (in medicine)
onderzoek ten dienste van geneeskunde – zoekt oplossingen voor medisch gedefinieerde
problemen.
Vb arts-patient interactie, compliance, vage klachten
Sociologie in de geneeskunde biedt handvatten voor beleid, preventie en public
, health→beter, efficiënter maken van het medische systeem, beleid beter maken
Hierbij wordt de kennis van patiënten naar boven gehaald, maar ook de ervaringen van
patiënten met een bepaalde ziekte→een beter beeld van kansen om te behandelen en het
optimaliseren van zorg
Sociologie van gezondheid en ziekte (of medicine)
(Kritische) sociologie van ziekte, gezondheid en zorg. Bestudeert veronderstellingen
waarmee wij in de maatschappij ziekte, gezondheid en zorg vormgeven. Dit is niet direct
gericht op verbeteren, wel indirect→meer kritisch kijken ‘Sociology of medicine’→bio,
pyscho, sociaal
Sociologie van de geneeskunde (of medicine) KRITISCH
kritische benadering, waarin dominantie van geneeskunde, de grenzen+ het functioneren
van het medische systeem wordt bevraagd.
bestudeert ziekte en gezondheidszorg als verschijnselen.
Haalt morele kwesties naar boven die besproken moeten worden→ verpleeghuizen,
vastbinden in psychiatrische inrichtingen
Hoofdstuk 2
Vroeger werden bepaalde ziektes niet als ziekte gezien die nu wel als ziekte gezien worden
zoals chronische vermoeidheid
Er zijn verschillen tussen geslacht, leeftijd etc construct afhankelijk van tijd plaats etc.
Sociale omgeving speelt belangrijke rol.
Medische kennis = een constructie, een bouwsel gemaakt met behulp van... - Wetenschap
- Technologie
- Sociale en culturele ontwikkelingen
- Patiënten en hun organisaties
- Biologische factoren
Belangrijke benadering binnen de sociologie!
Het is een sociaal-cultureel-historische constructie
Sociaal constructivisme:
- problematization of reality: geen vasttstaande realiteit, afhankelijk van sociale
praktijken.
- The scial creation of facts: feiten zijn product van de wetenschap gecreerd door
vertogen.
- Medical knowledge mediates social relations: idee dat medische kennis obejectief is,
wordt veranderd, bekrachtigd of in stand gehouden door sociale structuren.
- Application of technical knowledge: geneeskunde heft controle over technologie.
- Medicalization: medicalisering, aspecten van het normal eleven worden als medisch
probleem gezien
- Sociology of diagnosis: toewijzing van een label legitimeert ziektegedrag.
Diagnose bepaalt wat telt als ziekte, legitimeert ziekterol, verschaft toegang tot medische
middelen medische autoriteit!
Kritiek sociaal constructivisme:
- Empirist: meten=waar
