Samenvatting waarin het het heel boek van basiskennis taalonderwijs wordt besproken. Goed te gebruiken voor kennisbasis toets Nederlands PABO 3, maar ook fijne samenvatting voor pabo 1 en 2.
Hoofdstuk 1: de kennisbasis van de Nederlandse taal
§1: opzet van kennisbasis
Worden steeds hogere eisen gesteld aan kennisniveau van iedereen.
In KB taal wordt beschreven wat leraar basisonderwijs moet weten om goed
taalonderwijs te kunnen geven.
Verdeeld in 9 domeinen:
o Mondelinge taalvaardigheid
o Woordenschat
o Beginnende geletterdheid
o Voortgezet technisch lezen
o Begrijpend lezen
o Stellen
o Jeugdliteratuur
o Taalbeschouwing.
o Spelling.
4 invalshoeken
Leerinhoud
= wat de basisschoolleerling moet weten en kunnen in een bepaald domein.
Kerndoelen en tussendoelen.
Vaardigheden die kinderen moeten hebben bij het schrijven van een tekst of het
spellen van woorden.
Domeindidactiek
= manier waarop je de leerinhoud van een bepaald domein aan kinderen onderwijst.
Vaardigheden die een leerkracht moet hebben om goed onderwijs te kunnen geven
in een bepaald taaldomein.
Het fundament
Bij elk domein heb je achtergrondkennis nodig. = fundament.
Theorieën over leesproces.
Taaldidactiek en taalbeleid
De opsplitsing van taalonderwijs is stijf, domeinen lopen door elkaar.
Algemene taaldidactische principes.
§2: inhoud van kennisbasis
Kennisbasis is verzameling van begrippen die belangrijk zijn voor het geven van
taalonderwijs.
Literatuurlijst.
Kennisbasis is naslagwerk.
§3: toetsing van kennisbasis
Landelijke toets met 100 vragen.
Hoofdstuk 2: taalonderwijs en taal
,§1: taalonderwijs
In basisonderwijs wordt veel tijd en energie gestoken in het taalonderwijs.
Meeste scholen 8 uur per week aan taal.
Belang van taalonderwijs
Kinderen leren moeiteloos hun moedertaal.
Kinderen maken zich taal eigen in normale interactie met hun omgeving.
Waarom wel onderwijs geven:
o Schriftelijke taalvaardigheid leren kinderen niet spontaan.
Gebeurd op school.
Vooral taalzwakke kinderen hebben hulp nodig.
o Niet alle kinderen kunnen zich zelfstandig een bepaald niveau van
taalvaardigheid eigen maken.
Taalzwakke kinderen kunnen niet alles onder woorden brengen. Ze
hebben hier hulp bij nodig.
o Op school leer je een ander soort taalgebruik dan in het dagelijks leven.
Staandaardnederlands
Regels voor taal.
Je leert uitdrukkingen en begrippen die je in dagelijks leven niet heel
vaak tegen komt.
Zinnen uit elkaar halen.
o Bepaalde taalvormen leer je alleen met behulp van het taalonderwijs.
Je leert bepaalde taalvormen niet in het dagelijks taalgebruik en bij de
verschillende vakken op school is er ook geen tijd voor.
Je leert iets van de wereld om je heen en taal is communicatiemiddel.
o Als je kinderen plezier in het lezen van boeken wil bijbrengen, dan moet je
daar apart aandacht aan besteden.
Boeken bieden mogelijkheden om weg te duiken van wereld.
Kunt plezier alleen bevorderen als je kinderen in aanraking brengt met
boeken.
Taalonderwijs op de basisschool
Taalonderwijs wordt vaak gesplitst in verschillende onderdelen of domeinen.
Kinderen leren lezen met behulp van methode.
Bij taalonderwijs ligt nadruk sterk op schriftelijk taalgebruik
Methode heeft voordelen voor leerkracht.
In de kerndoelen is taalonderwijs opgesplitst in 3 onderdelen:
o Mondeling onderwijs
o Schriftelijk onderwijs
o Taalbeschouwing.
Indeling vaak vanaf groep 3.
Zorgt voor overzicht.
Mondelinge taalvaardigheid
Spreken en luisteren en voeren van gesprekken centraal.
Discussie, spreekbeurt.
Spreek- en luisterstrategieën leren hanteren.
Woordenschat
Aanleren van betekenis van nieuwe woorden, uitdrukkingen, zegswijzen en
spreekwoorden.
Strategieën aanleren om achter betekenis van onbekende woorden te komen.
Belangrijker geworden.
, Leren van nieuwe woorden ontwikkelen spreek- en luistervaardigheid.
Beginnende geletterdheid
Geletterdheid = het vermogen om schriftelijke taal te begrijpen en te gebruiken.
Ontwikkeling van geletterdheid worden 3 stadia onderscheiden:
o Ontluikende geletterdheid = voorschoolse periode.
o Beginnende geletterdheid = groep 1 – 3.
o Gevorderde geletterdheid = na groep 3.
Geen domein, maar fase.
Aanvankelijk lezen: leren lezen in groep 3. Beginselen van het lezen bijbrengen.
Aparte methode.
Voortgezet technisch lezen
= gaat om het kunnen ontcijferen van letters het hardop lezen van woorden.
Efficiënte leesstrategieën.
Vaardigheid van het decoderen van de teksten vergroten.
Begrijpend lezen
= begrijpen van de tekst, het achterhalen van de bedoeling.
Stellen van vragen over tekst.
Stellen
= schrijven van teksten.
Gedachten, ervaringen en waarnemingen weergeven in vorm van verschillende
soorten tekst.
Jeugdliteratuur
Lezen van literaire teksten staat centraal.
Informatieve boeken en fictie.
Doel is kinderen in aanraking brengen met verschillende genres.
Ontwikkelen literaire smaak.
Taalbeschouwing
Kinderen laten reflecteren op de taalvorm, de manier waarop iets is verwoord en het
gebruik van taal.
Het gaat erom dat kinderen in de vorm van de taal bijzonderheden en regelmaat
ontdekken.
Traditionele grammatica, ontleden.
Spelling
Kinderen kunnen de meest voorkomende woorden correct schrijven en belangrijkste
spellingsregels toepassen.
Hanteren van interpunctie.
§2: taalsysteem
Taal is communicatie
We kiezen automatisch goede woorden en juiste zinsconstructies.
Taal is ingewikkeld systeem met veel regels.
Functies van taal
Grote rol in leven
Taal heeft verschillende functies voor mensen:
, o Communicatieve/sociale functie
o Conceptualiserende/cognitieve functie
o Expressieve functie
Communicatieve functie
Door middel van taal maken we contact met mensen.
Taal als communicatiemiddel.
Spreker geeft boodschap door aan hoorder.
Interactie tussen mensen.
Sociale taalfuncties:
o Zelfhandhaving: jezelf beschermen en verdedigen door middel van taal.
o Zelfsturing: ordenen met woorden en plannen aankondigen.
o Sturing van anderen: sturen van eigen handelen of gedrag van anderen.
o Structurering van gesprek: taal gebruiken om gespreksverloop te
beïnvloeden.
Conceptualiserende functie
Taal als hulpmiddel om je gedachten te ordenen en greep te krijgen op werkelijkheid.
Verwijzen naar betekenissen en concepten in de werkelijkheid met taal.
3 conceptualiserende functies:
o Rapporteren: verslag doen van iets wat in de werkelijkheid voor komt.
o Redeneren: extra denkstap. Je ordent de gebeurtenis chronologisch, trekt
conclusies.
o Projecteren: proberen te verplaatsen in gedachten en gevoelens van iemand
anders.
Expressieve taalfunctie
Taal om te experimenteren, gevoelens te uiten.
Woordkeuze
Verschillende niveaus van taal
Taal gebruiken we om met anderen te communiceren.
Taal is gebonden aan bepaalde regels.
Je kunt veel fouten maken.
Taal is een systeem dat opgebouwd is uit allerlei elementen: klanken, woorden,
zinnen, teksten.
Voor samenvoegen van elementen zijn regels.
Niveaus: zie hfst. 10.
Recursief systeem: een element van taal kan weer eenzelfde element van de taal
bevatten.
Hoofdstuk 3: mondelinge taalvaardigheid
§1: Taalverwerving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottevranken00. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
