Een volledig uitgewerkte samenvatting van de leerstof voor de landelijke kennisbasistoets Taal (of Nederlands) 23-24. De samenvatting is gemaakt aan de hand van de toetsdoelen beschreven in de toetsmatrijs van de toetsgids van 10 voor de leraar.
Landelijke kennistoets
Nederlands
Samenvatti ng a.d.h.v. toetsgids Nederlands, 10 voor de leraar 23-24
Domein 1 – Mondelinge taalvaardigheid
Luisteren
Luisterdoelen
- Iets te weten willen komen
- Een bepaald gevoel willen ondergaan
- Zich een mening willen vormen
- Een bepaalde handeling willen uitvoeren
- Een spel mee willen spelen
Luisterstrategieën
- Globaal luisteren (begrijpend luisteren, globaal volgen wat er gezegd wordt. Begrijpen van
informatie, niet de details)
- Intensief luisteren (je let hierbij ook op de details van het verhaal)
- Kritisch luisteren (tijdens het luisteren een mening vormen)
- Gericht luisteren (selecterend luisteren, je wilt bepaalde aspecten van een verhaal weten.
Niet het hele verhaal)
Luisterdoel Luisterstrategie
Iets te weten willen komen Intensief luisteren
Een bepaald gevoel willen ondergaan Globaal luisteren
Zich een mening willen vormen Kritisch luisteren
Een bepaalde handeling willen uitvoeren Gericht luisteren
Spreken
Spreekdoelen
- Informeren (overbrengen van feitelijke informatie)
- Amuseren (vermaken, te boeien of te ontroeren)
- Instrueren (uitleggen of verduidelijken, uitleggen, vertellen, aanwijzen of voordoen)
- Overtuigen (overhalen een bepaald standpunt of bepaalde mening in te nemen, overhalen
tot een bepaalde actie)
Spreekstrategieën
- Oriënteren op de inhoud
- Doel en publiek bepalen
- Plannen
- Presenteren
- Reflecteren op doel en inhoud
Communicatieve of sociale taalfuncties
- Zelfhandhaving (jezelf beschermen en verdedigen)
- Zelfsturing (handelen ordenen en plannen aankondigen)
- Sturing van anderen (gedrag van anderen beïnvloeden)
, - Structurering van het gesprek (gespreksverloop beïnvloeden)
Conceptualiserende of cognitieve taalfuncties
1. Rapporteren (je hebt iets meegemaakt en je vertelt erover)
2. Redeneren (gebeurtenis op chronologische volgorde, conclusie trekken, relatie legen)
3. Projecteren (proberen te verplaatsen in een ander)
Taalverwerving
Taalverwervingsniveau
Niveau Regels voor
Fonologisch niveau Uitspraak
Morfologisch niveau Opbouw van woorden
Syntactisch niveau Volgorde van woorden
Semantisch niveau Betekenis
Pragmatisch niveau Gebruik
Orthografisch niveau Spelling
Taalverwervingstheorieën
Creatieve constructietheorie
Kinderen beschikken over het aangeboren taalvermogen, waarmee ze zinnen kunnen bouwen.
Weinig aandacht voor het taalaanbod
Interactionele benadering
Het belang van het aangeboren taalleervermogen én het taalaanbod van de omgeving is van belang.
Taalontwikkelingsfasen
Wat en Kenmerken Taaluitingen
wanneer? (voorbeelden)
Prelinguale ‘’ 0 tot 1 jaar Huilen, vocaliseren, vocaal spel, a-a-a-a
periode brabbelen Uh, uh, uh
Dadada, bababa
Linguale Vroeglinguale 1e woordjes incorrect, eenwoordzin, Poe i.p.v. poes
periode periode 1 tot 2 ½ later tweewoordzin auto/ warm
jaar Mama zitten/ mij hebben
Differentiatiefase Vergroten van de woordenschat + Nu/ nergens/ want
2 ½ tot 5 jaar functiewoorden, overgeneralisatie Gevald/ loopte/
(zelf ontdekken van de regelmaat in meegebrengt
taal) Vlammetjeshuis (voor
Veel bezig met morfologisch principe aansteker)
(zelf woorden verzinnen)
Voltooiingsfase 5 Alle processen uit de vorige fases
tot 9 jaar worden hierbij verder uitgewerkt.
Woordenschat wordt vergroot, Schepen/ glaasje lastig
onregelmatige vormen van woorden Valde/ slaapte
zijn nog lastig. Ook nog lastig om De auto wordt door de
lange zinnen te vormen + begrijpen. bus getrokken lastig
Kan taal gebruiken om mensen te
manipuleren + taalgrapjes maken.
, Verloop van de taalontwikkeling
1. Fonologisch niveau: spraakklanken (ah, bah, buh)
2. Morfologisch niveau: woorden worden gevormd en regels worden eigen gemaakt (gevald,
geloopt)
3. Semantisch niveau: aanleren van betekenissen (in het begin noemt het kind alle bruine
dieren een paard)
4. Syntactisch niveau: kinderen leren langzaam de regels/grammatica (eerst ‘waar bal’, daarna
‘waar is de bal?’)
5. Pragmatisch niveau: het gebruik van taal (kinderen weten hoe ze iets netjes moeten vragen)
Tweedetaalontwikkeling
Verschillen tussen eerste en tweedetaalverwerving
Eerstetaalverwerving Tweedetaalverwerving
Kind leert binnen 6 jaar zijn moedertaal. Veel verschil in tempo per kind
Begint vlak na de geboorte Begint pas later
Verloopt volgens een vast patroon Het verloop van de taalverwerving verschilt per
kind
Op syntactisch niveau: iedereen is in staat om Niet het geval
een correcte grammaticale zin te produceren
Vaak een accent
Simultane tweetaligheid
Kinderen beginnen voor hun 3e levensjaar met het leren van een tweede taal. (dus tegelijk)
Successieve tweetaligheid
Kinderen leren een tweede taal nadat ze een eerste taal hebben geleerd. Tweede taal kan beïnvloed
worden door de eerste taal.
Interferentiefout
Fouten die voortkomen uit de verschillen tussen een eerste en tweede taal (bijv.: niet gebruiken van
lidwoorden, want die komen niet voor in sommige talen).
Domein 2 – Woordenschat
Receptieve woordenschat
Woorden die kinderen begrijpen of de betekenis van herkennen. Dit kun je testen door bijvoorbeeld
cito.
Productieve woordenschat
Woorden die kinderen gebruiken om met anderen te communiceren.
Strategieën om woorden te onthouden
- Woord herhalen en opschrijven
- Woord ophalen uit geheugen
- Woord produceren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maikatak1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
