Aristoteles (positie tot Plato)
- Aristoteles nam afstand van denkkader Plato. Volgens Plato was er slechts zijn en
niet-zijn; het vergaan van iets of de transformatie van het een in het ander is
onmogelijk -> oftewel verandering bestaat niet. Waarnemingen zijn dus bedrieglijk
(metafoor van de grot/idee-cirkel). We kunnen dus wel waarnemen, maar de
perceptie is doordrenkt met illusies. Aristoteles daarentegen wou wel veel weten
over kennis. Veranderingen in de natuur zijn volgens hem geen illusies maar bestaan
echt. De wereld is volgens Aristoteles in beweging (4 vormen overgang potentieel
naar actueel zijn) (4 oorzaken)
Aristoteles (positie tot mechanisten)
- Volgens Aristoteles kun je zonder intrinsieke doelgerichtheid de regelmatigheden in
de natuur niet begrijpen, ook de levenloze natuur (verklaring van het vallen van
objecten). Aristoteles maakte dus gebruik van teleologische verklaringen. De
mechanisten daarentegen vonden dit niet, zij gebruikte alleen maar mechanistische
verklaringen; Het bestaan van een object of een gebeurtenis verklaar je in termen
van iets wat er in de tijd vooraf aan gaat Bij teleologische verklaring is het juist
door iets wat in de toekomst ligt.
Mechanisten (problemen die ze meebrengen)
- Probleem van controle
o Moet wel een intelligente substantie zijn (zijn geen teleologische verklaringen
volgens de mechanisten) om slim en functioneel gedrag te vertonen.
- Probleem van waarnemen
o Volgens de mechanisten (primaire en secundaire kwaliteiten) moeten er wel 2
werelden zijn. Wereld zelf is dus betekenisloos en bestaat slechts uit materie
in beweging -> de rijke wereld die wij ervaren is dus een product van ons
brein
- Probleem met de vraag of dieren machines zijn
o Kunnen we hun bewegingen volledig verklaren in termen van mechanica
Galilei, Copernicus, Kepler en Newton
, Descartes’ leven (3)
Descartes (positie tot mechanisten)
- Volgens Descartes zijn het menselijk en dierlijk lichaam volledig te begrijpen in
termen van mechanica. Dit is dus in overeenstemming met de mechanisten. Om het
controleprobleem op te lossen (mens heeft vrije wil en vertoont slim en functioneel
gedrag) bedacht Aristoteles de onstoffelijke ziel. Dieren zijn wel volledig machines –
ze zijn vergelijkbaar met grote uurwerken die zich volledig laten verklaren in termen
van mechanica. Ook vertonen dieren, net als machines, geen variatie in hun gedrag
en handelen ze niet met inzicht. (Hond en spin voorbeelden)
Descartes (positie tot natuurwetenschappen)
- Volgens Descartes’ theorie van een onstoffelijke ziel bestaat het lichaam dus uit 2
substanties; een lichaam en een geest. Het dualisme was een belangrijk begrip
(Lichaam/geest en dier/mens). Volgens de wetenschap is alle beweging het resultaat
van een keten van fysieke oorzaken en gevolgen. Het biedt dus geen plaats voor
tussenkomst van een immateriële ziel.
Descartes (positie tot Galilei, mechanisten) (Gibson)
- Descartes bedacht de theorie van waarnemen die gebaseerd is op de ideeën van
Galilei. Er werd dus onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire kenmerken.
Descartes onderscheidde deze theorie in 3 stadia; 1. Fysisch 2. Sensatie 3.
Waarneming. Waarneming is dus indirect; De ziel heeft dus in fase 3 het vermogen
tot redeneren en kan een oordeel vormen wat er in de wereld aanwezig is op basis
van sensatie. Hiermee kunnen mensen primaire kwaliteiten waarnemen. In fase 2
worden de secundaire kwaliteiten zichtbaar. De mens wordt zich bewust van de
toestand in zijn lichaam en hier vallen nu lichaam en geest samen.
- Volgens Descartes is dus waarneming indirect. Volgens Gibson daarentegen is
waarneming wel direct, mensen zien geen representatie. Volgens Gibson is de
primaire functie van perceptie niet zozeer het vergaren van kennis over de wereld,
maar het adaptief sturen van onze beweging in de wereld. Ook beschouwde Gibson
het onderscheidt tussen primaire en secundaire kwaliteiten als onjuist; waarnemen is
geen mentale toestand, maar in contact staan van het dier/mens met de omgeving.
Volgens Gibson is waarneming dus direct; zien is het resultaat van rijke informatie in
het licht (Ambient optic array) deze array veranderd wanneer men beweegt en
daardoor krijgt het lichaam weer andere informatie door (optisch stroomveld).
Dieren scannen dus de array, detecteren informatie en staan zo in direct contact met
de omgeving. Volgens Descartes is de mens dus een betekenisverlener en volgens
Gibson een betekenisontdekker.
Descartes (positie tot Müller, Helmholtz, Russel en Neisser)
- Müller volgde het idee dat een mens zich alleen bewust is van de toestand van zijn lichaam,
hierin volgde hij Descartes.
- Volgens Helmholtz komt de sensatie (2) eerst en volgt daarna de perceptie (3)
- Als je naar een brein kijkt volgens Russel zie je niet het brein zelf, maar een laatje wat je zelf
hebt gevormd. Ook een representatie dus.
- Alles wat op de retina komt volgens Neisser heeft weinig overeenstemming met de
werkelijke wereld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daanvalk1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.