OIMA – Hoofstuk 3, 4, 5, 6
Hoofdstuk 3
Logisch positivisme
= Verwerpen van metafysica, want die uitspraken gaan boven het waarneembare
- vermijden van het zoeken naar oorzaken
Bedacht door Wiener Kreis
o Het ging hem om wat wetenschap is en wat het zou moeten zijn
o ‘demarcation creterion’wilde hij ontwikkelen: criterium voor wat wel
wetenschappelijk is en wat niet
- Volgens het logisch positivisme is een uitspraak wetenschappelijk als het wetenschappelijk
geverifieerd kan worden
Uitspraken zijn:
- analytic: ze hebben geen empirische claim, maar de waarheid ervan hangt af van een logische
structuur (a-priori)
- synthetic: het heeft een empirische claim en de waarheid hangt af van observatie (a-posteriori)
In logical positivism the principle of verification plays an important role. Every scientific statement
must be verifiable by means of empirical observation
Kritisch rationalisme
- Karl Popper
- heeft hetzelfde als logisch positivisme, maar twee kritiekpunten: het verificatieprincipe en de
inductieve werkwijze
- Popper vindt dat via inductie nooit de waarheid kan worden vastgesteld
- De context of discovery rekent Popper niet tot de wetenschap, maar psychologie. De context of
justification is juist het gebied van wetenschap
- Popper maakt gebruik van deductie: uit theoretische noties moeten via logische afleiding conclusies
worden getrokken die vervolgens getoetst moeten worden aan de empirische werkelijkheid
vervolgens moet er geprobeerd worden deze hypothese te verwerpen regelmatigheden
formuleren ipv uit observaties afleiden
- Als er een theorie is, is dit voorlopige kennis totdat deze verworpen wordt; Bij een positieve
uitkomst weet je niks zeker, terwijl dit bij een negatieve uitkomst wel zo is falsificationisme
- Popper’s methode is ook wel ‘hypothetisch-deductieve’ methode
Belangrijkste verschillen tussen positivisme en kritisch rationalisme: inductie vs deductie en
verificatie vs falsificatie
Popper beschouwt alleen uitspraken die falsificeerbaar zijn als wetenschappelijk
Kritiek
- Onder welke condities leidt falsificatie daadwerkelijk tot verwerping van een hypothese en
daarmee een theorie?
, - Er wordt geen rekening gehouden met het verschil tussen deterministische en
probabilistische uitspraken
o Probabilistische uitspraken kun je niet meteen falsificeren bij een negatieve uitkomst
Soorten onderzoek:
- Individueel: verwijzen naar één bepaald voorwerp/object
- Universeel: verwijzen naar een klasse van objecten
o Komen tot stand door abstractie: focussen op het gemeenschappelijke
o Categorieën maken
- Empirisch: iets wat direct in de werkelijkheid waarneembaar is
- Niet-empirisch: niet naar de zintuigelijke werkelijkheid
o Logische begrippen: komen los van waarneming tot stand
o Hypothetische begrippen: veronderstellen het bestaan van dingen die zelf niet
waarneembaar zijn
Om empirische verschijnselen te verklaren
Soorten uitspraken
- Singulier: betrekking op één object
- Universelen: algemeen en geldt voor alle objecten in een categorie ( Voor alle X geldt: indien
X een Y is, dan is X ook Z universele-conditionele uitspraak)
- Particulier: zitten qua bereik tussen singuliere en universele uistpraken: in sommige gevallen
- Uitspraken zonder empirische inhoud analytische uitspraken / logische of tautologische
uitspraken
- Uitspraken die wel een empirische inhoud hebben: synthetisch
- Feitelijke uistpraak kan de (on)waarheid via empirie worden vastgesteld
- Normatieive uitspraken spreken waardeoordelen uit
o Wetenschap richt zich op feitelijke uitspraken
- Statische uitspraken: betrekken zich tot één moment in de tijd
o Verleden: retrospectieve uitspraak
o Toekomst: prospectieve uitspraak
o 2 tijdstippen: comparatieve statische uitspraak
- Dynamische uitspraak: heeft betrekking op meer dan twee momenten in de tijd,
ontwikkeling
- Beschrijvende uitspraken: geven aan hoe/wat iet is/gebeurt
- Verklarende uitspraken: geven aan waarom iets is zoals het is
4.3 Logic of inquiry in the empirical-analytical tradition
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bentecerpentier. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.