Samenvatting
Samenvatting Leerdoelen neuropsychologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Alle leerdoelen uit het jaar samengevat. Gebruik gemaakt van het boek Fundamentals of Human Neuropsychology en de hoorcolleges.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 110 pagina's
Voorbeeld 4 van de 110 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: marleenasomers • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Week 1Studenten kunnen uitleggen wat de relevantie is van neuro-kennis voor de afgestudeerde
(ortho)pedagoog in de beroepspraktijk [WG]
Als orthopedagoog is het van belang om de werking van de hersenen te kennen. Dit kan belangrijk zijn
in situaties waarin medicijnen bijvoorbeeld voor ADHD gebruikt worden. Met kennis over hormonen en
de hersenen kan er een uitspraak worden gedaan of dit goed is of niet.
- Mythes kunnen filteren, wat is waar en wat is niet waar.
- Neuropsychologie voor pedagogen voorwaarden voor de registratie-eisen van NVO. En voorbereiding
op minor MB&E.
Studenten kunnen reflecteren op hun eigen, reeds bestaande, ideeën over de hersenen/gedrag-
relatie (in het bijzonder in het licht van het klassieke lichaam/geest-probleem) en de aannames die
daaraan ten grondslag liggen [WG]
Je geest is je ziel en zonder je brein kan je niet denken, MAAR je ziel staat los van je lichaam. Je ziel is
jouw energie en hoe je karaktereigenschappen tot uiting komen (zoals hormoonhuishouding).
Aristoteles: mentalisme = non-materiële psysche verantwoordelijk voor gedrag:
een nonmateriële psyche is verantwoordelijk voor menselijke gedachten, percepties en emoties en voor
processen als verbeelding, mening, verlangen, genot, pijn, geheugen en reden. De psyche is
onafhankelijk van het lichaam maar werkt middels het hart om actie te produceren. ‘mind’ betekent
herinnering en psyche werd in het Engels vertaald als ‘mind’. Mentalisme is dus de filosofische positie
waarbij een person’s mind verantwoordelijk is voor gedrag
- Gedachten, percepties en emoties en processen zoals verbeelding, mening, verlangen, genot
Descartes: dualisme = geest en lichaam zijn gescheiden, maar interacteren met elkaar :
De mind (nonmaterieel en zonder ruimtelijke omvang) was verschillend van het lichaam. Het lichaam
opereert net zoals een machine, maar de mind beslist welke bewegingen het lichaam moet maken.
Volgens Descartes kwam de actie van de mind uit de pijnappelklier (pineal body), een kleine structuur
hoog in de hersenstam. Dit was namelijk de enige structuur die niet bestaat uit twee bilaterale helften, en
zo dicht bij de ventrikel (holle ruimte in de hersenen met hersenvocht, en dus geen weefsel) ligt.
Volgens Descartes controleerde de mind de kleppen (middels de pijnappelklier) die de CSF
(cerebrospinal fluid) laat stromen van de ventrikels door de zenuwen naar de spieren, deze vult en deze
laat bewegen. De cortex was dus meer een ‘bedekking’ van de pijnappelklier (nu bekend functie:
dagelijks (en seizoensgebonden) bioritme)
- Lichaam: materiële machine reflecteert op omgeving
- Geest: non-materieel, zonder ruimtelijke omvang en gescheiden van het lichaam.
- Mind body probleem = een persoon is in staat tot bewustzijn en rationaliteit alleen vanwege het hebben
van een mind, maar hoe kan niet-materiële mind bewegingen in een materieel lichaam produceren?
Mogelijke oplossing: mind en body zijn parallel
Darwin: materialisme = rationeel gedrag kan verklaard worden door de werking van het zenuwstelsel
Rationeel gedrag kan volledig worden verklaard door de werking van het zenuwstelsel, dus geen
nonmateriële mind. (Alfred Russel Wallace en Charles Darwin) Darwin: alle organismen (zowel de
levende als de uitgestorven) stammen af van één voorouder. Door natuurlijke selectie → de beste
species overleven. ||fenotype|epigenetics|| Neuroplasticiteit: het potentieel van het zenuwstelsel voor
fysische en chemische verandering dat zijn aanpassingsvermogen aan veranderingen in het milieu en
zijn vermogen om letsel te compenseren verbetert
, Studenten kunnen de bouw en de functionele organisatie van het zenuwstelsel benoemen [HC].
Het zenuwstelsel is (net als het lichaam) symmetrisch:
- Ipsilateraal: als structuren aan dezelfde kant liggen
- Contralateraal: als structuren aan de tegenoverliggende kant liggen
- Bilateraal: als een structuur in beide hemisferen ligt (vrijwel allemaal).
- Proximaal: structuren die dicht bij elkaar liggen
- Distaal: structuren die ver van elkaar afliggen
- Afferent: een beweging naar een hersenstructuur toe (sensorisch)
- Efferent: een beweging van een hersenstructuur af (motorisch)
o A: relatief t.o.v. andere lichaamsdelen
o B: vanuit het gezicht gezien
o C: relatieve locatie (van de interne structuren)
Onderdelen zenuwstelsel:
- Organisatie ZC
- Structuur van de hersenen = neuroanatomie
- Fuctioneren van de hersenen = neurochemie
Opbouw zenuwstelsel:
1. Centraal zenuwstelsel = brein + het
ruggenmerg = CNS = binnen botten
2. Perifere zenuwstelsel = PNS = Buiten het
CNS dit vormt de verbindingen naar
organen en weefsels die buiten het CNS
liggen. = buiten botten
a. Somatische zenuwstelsel = SNS:
Deze zenuwen zijn onderdeel van het PNS
en zijn gekoppeld aan zintuigelijke receptoren op het lichaam en brengen vanuit het lichaam met deze
receptoren waarnemingen naar het brein toen. Dus waarnemingen uit de oren, ogen, huid, neus etc.
- Zintuigelijke banen = brengen informatie vanuit ene kant van het lichaam naar de andere hersenhelft.
- Motorische banen = na aankomst in de hersenen sturen de motorische neuronen de skeletspieren aan.
▪ Craniale zenuwen = via brein direct naar de spieren zonder tussenkomst hersenen, dus niet via het
ruggenmerg. hersenzenuwen:
, Hersenzenuwen die direct vanuit de hersenen direct gaan naar de spieren of klieren andersom in het
hoofd. Direct vanuit de hersenen direct naar spieren in het hoofd of andersom. Zenuwen die niet via het
rugenmerg lopen en alleen maar via de hersenen en naar hersenspieren en klierren.
▪ Spinal zenuwen = ruggenmergzenuwen:
Ruggenmergzenuwen= vanuit de hersenen het ruggenmerg in, om de motorische commando’s te sturen
naar de spieren in het lichaam.
b. Autonome zenuwstelsel = ANS:
De sensorische en motorische banen hebben ook invloed op interne organen zoals je hart en maag. Deze
stuur je niet bewust zelf aan. (= functioneert onwillekeurig, is autonoom en het bestuurt de klieren en
gladde spieren van het lichaam zoals het hart en darmen. Via deze aansturing worden vitale functies
(levensfuncties die essentiële zijn) aangezet: zoals spijsvertering, stofwisseling,
verbranding/energiehuishouding, slaap-waakritme, temperatuurregeling. Niet onder invloed van de wil,
je hebt er geen controle over. Zelfsturend. Het ACZ wordt gereguleerd door de hersenstam en stuurt het
aan.
- Sympatisch ZC = energie nodig :
Met behulp van zuurstof wordt glucose omgezet in energie bijvoorbeeld nodig om lichaam in
paraatheid/actie te brengen, dit gebeurt in het sympathische deel van het autonome zenuwstelsel →
activiteit/vlucht/vechtgedrag zoals bij stress. ➔ Glucose is de snelste energieleverancier. Met behulp
van zuurstof veel glucose omzetten in energie. Snel in paraat brengen van lichaam gebeurt m.b.v
hypofyse
- Parasympatisch = lichaam in ruststand
Bij rust/herstel wordt het parasympatische deel van het autonome ZS actief. Hierbij is er dus meer
glucose dan nodig is voor energie en dat wordt dan omgezet in glycogeen (voor levercellen), vetten of in
eiwitten voor spieren. Hoeveel energie nodig, meer glucose dan energie nodig, dan wordt dit
opgeslagen. Glucose wordt omgezet in glycogeen (levercelleb, spiercellen) of opgeslagen in eiwitten in
spiercellen. Wanneer er teveel glucose is dat het niet opgeslagen kan worden, dan wordt de glucose
opgeslagen in vetten. Dit gaat allemaal onder de invloed van insuline, zorgt voor lagere
bloedsuikerspiegels en zet glucose om te zetten in glycogeen.
- Spijsvertering: verteren van voedsel tot bruikbare bouwstenen die door het lichaam kunnen worden
opgenomen
- Stofwisseling: het bewerken en omvormen van die stoffen
- Verbranding: mbv zuurstof voedingsstoffen omzetten in energie
3. Ruggenmerg:
Deel van centrale zenuwstelsel dat zich niet in de schedel, maar in kanaal in wervelkolom bevindt
(ruggenmergkanaal)
- Ruggenmerg zenuwen vervoeren sensorische en motorische informatie naar en van het brein
- Het uitvoeren van reflexen
1. Sensorisch neuron: vervoert informatie naar het brein
a. Spinale ganglion: Cellichamen clusteren samen net buiten ruggenmerg –
b. Dorsale wortel: Vanuit cellichamen ontspringen axonen
2. Motorisch neuron: vervoert informatie van het brein naar de spieren
a. Als ze buiten het ruggenmerg zijn (somatische deel van het perifere zenuwstelsel) wordt dit ventrale
wortel genoemd – motorische zenuwwortel
b. Kan ook in één keer directe koppeling (zonder tussenkomst brein) – reflex
i. Inwaartse reflex: bij pijn en temperatuur
ii. Uitwaartse reflex: spier reageert op plotselinge verlenging met een contractie (kniepees reflex)
, - In de grijze vlinder liggen de cellichamen van de motor neuronen en tussenliggende
doorschakelneuronen.
- Witte stof = zenuwuitlopers (axonen). Axonen aan de buitenzijde. Axonen sensorische aan
rugzijde en aan buikzijde motorische neuronen. Wit omdat de stof om de axonen heen zit en
geleid wit. En de axonen zien we aan de binnenzijde van het brein (witte stof= witte kleur
door myeline= laag om axon dat impulsgeleiding versnelt)
- Grijze stof = cellichamen (motor + schakelneuron) Binnenzijde van cellichamen
(motorneuronen en schakelneuronen). Die kleuren grijs als stof van geleiding. In het brein
zijn de cellichamen en dendrieten aan de buitenkant (grijze stof= vooral cellichamen en
dendrieten + bloedvaten).
Embryonale ontwikkeling CZ
A: driekamerig brein; eind van het ruggenmerg van de embryo
Proscencephalon is verantwoordelijk voor reukzin (olfaction)
Mesencephalon is verantwoordelijk voor zicht en gehoor
Rhombencephalon controleert beweging en balans (ruggenmerg wordt hier beschouwd als onderdeel
van de rhombencephalon)
B: vijfkamerig brein
Anterior prosencephalon ontwikkelt zich tot de cerebrale hemisferen (cortex en bijbehorende structuren)
= telencephalon
Posterior prosencephalon vormt de diencephalon (waarin de thalamus zit)
Rhombencephalon wordt onderverdeeld in de metencephalon en de myelencephalon (het lagere gebied
van de hersenstam)
C: medial view van het volwassen brein
Voorbrein is verantwoordelijk voor cognitieve processen
Hersenstam is verantwoordelijk voor de regulatory funcitions (eten, drinken, slapen etc.)
Ruggenmerg is verantwoordelijk voor de meer reflexieve motorische functies
Studenten kunnen het functioneel-neuroanatomische model van de hiërarchische organisatie van
de hersenen beschrijven [HC]
Primaire functies van de hersenen:
Met name:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisrietdijk99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen