In dit document staan zeer uitgebreide aantekeningen van alle Humane evolutie hoorcolleges (deeltoets 1&2), aangevuld informatie uit het boek en de syllabus. Alle uitleg is ondersteund met goede plaatjes en het document bevat een alomvattende tijdlijn. Alle hoorcolleges zijn in het Nederlands samen...
- Reproductie: vermogen om nakomelingen te produceren waardoor een soort in aantallen kan groeien.
- Omgevingsbeperkingen: dat er beperkingen zijn in de hoeveelheid voedsel/ruimte.
➔ Leidt tot een strijd om te bestaan en dit leidt tot natuurlijke selectie als er sprake is van voldoende variatie
binnen een soort. Dit leidt tot aanpassingen van een soort of zelf tot het ontstaan van nieuwe soorten.
, Humane evolutie hoorcolleges
= Darwin: Uit een gemeenschappelijke voorouder zijn meer soorten ontstaan die steeds veranderingen ondergaan
en weer nieuwe soorten worden.
Er vindt selectie plaats door concurrentie van organismen dit geldt op fenotype en genotype niveau.
➔ External tangled bank: selectie en drift
➔ Internal tangled bank: moleculaire reorganisatie
Dit samen leidt volgens darwin tot nieuwe levensvormen.
Jean-babtiste lamarck:
- Organen die niet gebruikt worden verdwijnen, organen die nodig zijn ontwikkelen zich.
- Tijdens het leven verworven eigenschappen worden doorgegeven aan de nakomelingen. Voorbeeld: giraf die
steeds verder moet komen om te kunnen eten, waardoor zijn nek steeds langer zou worden. Hij had het
meer over ontwikkeling op het individu.
➔ Laatste jaren toch wat aanwijzingen dat dit deels waar kan zijn: kinderen van moeders uit de hongerwinter
bijvoorbeeld vertonen kenmerken die niet alleen door Darwin verklaart kunnen worden, eigenschappen die
dus niet alleen in de genen liggen = epigenetica.
Ernst Heackel:
, Humane evolutie hoorcolleges
- Biogenetische grondwet: als we kijken naar de ontwikkeling van een individu (ontogenie) dan is dit een
verkorte herhaling van de fylogenie.
- Tijdens de embryonale ontwikkeling doorloopt een organisme alle evolutionaire voorstadia.
- Aan de embryonale ontwikkeling kun je de evolutionaire voorgeschiedenis aflezen.
Gregor Mendel:
- Beschreef de principes van genetica in dezelfde tijd als Darwin.
- Kwam op discrete overerving via genen.
- Bleef deels uit beeld
Hugo de Vries heeft dit een soort van herontdekt en aan de mens gebracht.
Nieuwe synthese: ontwikkeling populatiegenetica = jaren 1920-1930
- Door mutatie ontstaan nieuwe varianten van genen = allelen
- Evolutie ontstaat door verandering aan allelfrequenties door selectie en drift.
➔ Evolutie betreft de ontwikkeling van een soort en populatie en niet van het individu.
Typen bewijsmateriaal voor evolutie:
- Eenheid van het leven op moleculaire schaal = of het nou gaat over een virus, bacterie of een mens.
- Gelijkenissen en verschillen tussen soorten
- Overeenkomsten in embryologische ontwikkeling: heackel
- Rudimentaire structuren: alleen toe te schrijven aan evolutie
- Fossielen
- Evolutie in actie: vindt nog steeds plaats
Rudimentaire structuren:
➔ Strottenhoofdzenuw maakt een enorme omloop in veel diersoorten en in de mens. Kan je alleen verklaren
doordat deze achter de kiewboog doorloopt bij vissen. Dit is een voorbeeld van: als hier over nagedacht zou
worden was dit niet zo geweest.
Evolutie in actie:
- Antibiotica-resistentie bij bacteriën.
- Evolutie van mot kleur (in een vervuilde omgeving werden de motten veel donkerder zodat ze minder
opvielen in de zwartgekleurde omgeving). =
➔ Door de mens geïnduceerde evolutie.
, Humane evolutie hoorcolleges
Hoorcollege 3: De aarde
Gondwanaland: kleine zuidelijke continenten lagen hier
Perm: kleine continenten werden aan elkaar gebonden
Trias/jura: continenten kwamen weer los.
Cenozoicum: continenten liggen hoe ze nu liggen.
88
➔ Van belang voor de evolutie van verschillende levensvormen
De primitieve aarde:
- 4,6 mjd jaar geleden ontstaan uit een gecondenseerde gaswolk.
- Bestaat in de kern steeds meer uit dichte materialen.
, Humane evolutie hoorcolleges
De korst is ontstaan door afkoeling van het materiaal.
Veel vulcanische activiteit geweest in de beginperiode wat heeft geleid tot veel gassen, de atmosfeer van de
primitieve aarde zag er dan ook heel anders uit.
De buitenste mantel is vloeibaar: hier omheen komt een korst door afkoeling en deze korst drijft op de mantel.
- Stollinggesteenten: magma wat versteend is.
- Sediment: door bijvoorbeeld erosie door water.
- Metamorfe gesteenten: ontstaan door vervorming door druk of temperatuur.
Bewegende aardkorst
Korst en lithosphere drijven op de asthenosphere (mantel). Als er magma naar bovenkomt dan gaat de korst uit
elkaar, doordat de platen weggeduwd kunnen worden door magma wat ertussen komt.
Als er twee platen uit elkaar worden geduwd dan gaat dat ergens anders naar beneden, het schuift onder een
andere plaat. Dit geeft warmte en spanning en kan leiden tot vulkanische activiteit of aardbevingen.
Theorie continentale drift:
= Alfred Wegener
- Landmassa’s platen die drijven en die maken mogelijk dat de continenten aan elkaar hebben kunnen liggen,
deze werden door scheuren uit elkaar gedreven.
- Wordt ondersteund door een aantal aanwijzingen:
➔ Vorm van kustlijnen en gesteentes: passen precies in elkaar en de gesteenten tonen overeenkomsten.
➔ Overeenkomsten in fossielen: bijvoorbeeld van bepaalde leeftijden.
➔ Paleomagnetisme: magnetische velden die overeenkomen tussen continenten
➔ Aardbevingen en vulkaanvorming
- Heeft gevolgen voor de evolutie van de zoogdieren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElinevanVrouwerf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
