Europees recht:
Hoofdstuk 1:
1.1 internationaal recht:
staatssoevereiniteit = andere staten kunnen niet bepalen hoe Nederland zijn regelgeving vormgeeft;
deze macht ligt alleen bij de nationale overheid. De overheid heeft de ultieme
beslissingsbevoegdheid op het grondgebied van de staat en is de enige die wet- en regelgeving kan
opstellen. Deze macht kan op twee manieren worden beperkt: de soevereiniteit kan vrijwillig worden
overgedragen of onvrijwillig worden beperkt.
- De staat kan beslissen om (een gedeelte van) de beslissingsbevoegdheid over te dragen
aan bijvoorbeeld een internationale organisatie. (vrijwillig overdragen)
- Als we kijken naar de EU zien we dat er de mogelijkheid bestaat voor landen om hun
lidmaatschap op te zeggen en hun staatssoevereiniteit te hernemen. (onvrijwillig) dit kan
door militair ingrijpen van een onafhankelijke staat zijn, maar ook door een mandaat dat
de Veiligheidsraad van de verenigde Naties heeft afgegeven om een land binnen te
vallen.
Gouvernementele organisaties = een samenwerkingsverband tussen staten. De oprichting hiervan
gebeurt in een verdrag. Hierin worden de doelstellingen en de middelen die de organisatie heeft om
die doelstelling te bereiken vermeld.
- Intergouvernementele organisatie = als lidstaten geen soevereiniteit afstaan. Is een
samenwerking tussen lidstaten. Staten kunnen bij het oprichten van een organisatie
kiezen of en hoeveel soevereiniteit ze afstaan aan deze organisatie. Bv: ITU, WGO, WHO
- Supranationale organisatie = als lidstaten wel beslissingsbevoegdheid afstaan aan de
organisatie. Staat boven de lidstaten. (EU)
Non-gouvernementele organisaties = internationale organisaties opgericht door een groep personen
(het Rode Kruis, Amnesty International). Hebben geen stemrecht, maar wel een adviserende rol.
Er zijn op dit moment in de EU twee verdragen van kracht:
1. Het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU)
2. Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU)
- Naast deze verdragen is het Handvest van de Grondrechten van de EU een belangrijk EU-
verdrag.
- Het supranationale karkater van de Europese Unie is door alle herzieningsverdragen
steeds verder uitgebreid.
- De mate waarin lidstaten het supranationale beleid kunnen beïnvloeden is in de loop der
jaren ook afgenomen, alhoewel deze mogelijkheden niet geheel zijn weggenomen.
- De EU is inmiddels allang niet meer alleen gericht op de kolen- en staalindustrie.
De EU kan enerzijds besluiten tot een strategie van negatieve integratie (de EU gaat over tot het
uitvaardigen van verboden) en anderzijds tot positieve integratie (de EU gaat over tot het
uitvaardigen van geboden, met als doel om de nationale regelgeving van de lidstaten te uniformeren,
of te harmoniseren).
1.2 Doelstellingen EU:
- VEU: Verdrag betreffende de Europese Unie.
- VWEU: Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie.
- Handvest van de Grondrechten.
, Instrumenten om de doelstellingen te bewerkstelligen:
- Negatieve integratie: de EU gaat over tot het uitvaardigen van verboden (‘je mag niet…’).
- Positieve integratie: de EU gaat over tot het uitvaardigen van geboden (‘je moet’).
Doelstellingen EU (art. 3 VEU):
1. Vrede en welzijn, door economische integratie.
2. Ruimte en vrijheid
3. Oprichten van een interne markt
4. Het oprichten van een Economische en monetaire unie
5. Beschermen van mensenrechten
Beginselen zie tabel 1.2:
Beginsel Betekenis Voorbeeld Artikel
Loyale samenwerking Lidstaten doen niets wat Nederland is verplicht om uitvoering te Art. 4 lid 3 VEU.
strijdig is met het verdrag en geven aan de afspraken uit Richtlijn
voeren trouw alle 2019/904 van 5 juni 2019 betreffende de
verplichtingen uit die uit vermindering van de effecten van
Europeesrecht voortvloeien. bepaalde kunststofproducten op het
milieu.
Attributiebeginsel De EU is alleen bevoegd als Art. 38 VWEU geeft de EU de Art. 5 lid 2 VEU.
daarvoor een grondslag mogelijkheid om beleid op het gebied
bestaat in het verdrag. van landbouw te ontwikkelen.
Subsidiariteitsbeginsel De lidstaten bepalen zo veel Het effect van regels tegen Art. 5 lid 3 VEU.
mogelijk zelf. Pas als het beter luchtverontreiniging is groter als de EU
gezamenlijk geregeld kan deze opstelt, dan als alleen Nederland dit
worden, is de EU bevoegd. doet.
Evenredigheidsbeginse Voor het bereiken van een De Nederlandse overheid mag een Art. 5 lid 4 VEU.
l doel moet altijd het minst product niet verbieden, maar mag wel
ingrijpende middel worden verplichten dat er een waarschuwing op
gekozen. het etiket komt.
Gelijkheidsbeginsel Discriminatie op grond van De Nederlandse overheid mag personen Art. 18 VWEU.
nationaliteit is verboden. uit andere lidstaten niet anders
behandelen dan Nederlanders.
Gelijkheidsbeginsel:
- Er mag geen onderscheid worden gemaakt op grond van nationaliteit.
- Gelijke gevallen: beide gevallen hebben dezelfde kenmerken. Alle goederen binnen de
EU, ongeacht het land van herkomst, moeten gelijk worden behandeld.
- Ongelijke gevallen: ongelijke gevallen moeten ongelijk worden behandeld.
Evenredigheidsbeginsel:
- Als het toegestaan is om onderscheid te maken, mag dit alleen als daarmee een
belangrijk doel wordt bereikt.
-
, Hoofdstuk 2 instellingen van de Europese Unie:
H2.1 Europese Raad:
- Hoogste instelling binnen de EU.
- Sluit de verdragen: de belangrijkste vorm van het Europees recht
- Samenstelling art. 15 VEU:
o Staatshoofden of regeringsleider van de lidstaten hebben zitting in de Europese
Raad, samen met de voorzitter van de Europese Commissie.
o Bij buitenlandse zaken en veiligheid ook de Hoge vertegenwoordiger voor
Buitenlandse zaken en Veiligheid.
- Taken art. 15 VEU:
o Is als enige bevoegd om verdragen op te stellen of te wijzigen. En heeft de taak
als beleidsdoelstellingen voor de toekomst vast te stellen.
H2.2 Europese Commissie:
- Belangenbehartiging van de EU.
- Samenstelling (art. 17 VEU):
o Bestaat uit een voorzitter en commissarissen die ieder een eigen Directoraat-
Generaal hebben (ministers) hebben. Er bestaan net zoveel Directoraten-
Generaal als lidstaten.
o Onafhankelijke positie.
o Benoeming: art. 17 lid 7 VEU.
- Taken art. 17 VEU:
o Wetgevende taak: VEU, VWEU, Handvest van de grondrechten.
o Controlerende taak: de commissie ziet erop toe dat lidstaten alle bepalingen uit
het Verdrag en secundaire wetgeving naleven.
o Uitvoerende taak:
Begroting uitvoeren;
Beheert allerlei programma’s;
Contacten vertegenwoordigen ‘derde landen’
Primair Europees recht:
- Bestaat uit verdragen en het Handvest van de grondrechten van de EU.
- Bevat:
o Bevoegdheden
Bevoegdheden van de instelling
Rechtsbasis van nadere regelgeving
o Procedures
o Materiële beperking (rechten en plichten van burgers).
Secundair Europees recht:
- Gaat om richtlijnen, verordeningen en besluiten (art. 288 VWEU).
- Wordt gemaakt door de instellingen van de EU volgens de voorgeschreven
wetgevingsprocedure.
- Uitwerking van het primair recht, meer specifiek en hoger in hiërarchie.
H2.3 Raad van de Europese Unie (de Raad):
- Belangenbehartiging van de lidstaten.
- Samenstelling art. 16 lid 2 VEU:
o Ministers van de lidstaten, samenstelling afhankelijk van het onderwerp.
- Taken art. 16 lid 1 VEU:
o Medewetgever en heeft een begrotingstaak.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jamilakuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,89. Je zit daarna nergens aan vast.
