Ik heb een samenvatting gemaakt over het vak geschiedenis op vwo H10.
Conservatisme en politiek liberalisme, emancipatie en naar een verzuilde samenleving is hier samengevat!
Veel leer succes!
Conservatisme en politiek liberalisme: H10.1
Samenvatting:
Restauratie: herstel periode 1814-1830 logische reactie op democratisch revoluties van de 18e
eeuw en Napoleontistische tijd.
Franse revolutie had Eu geschokt
Burke voorspelde dat in revolutionaire FR macht op straat kwam en een populaire generaal poging doet
om macht te grijpen.
Revolutionair fanatisme weinig goeds te verwachten volgens Burke chaos zou uitlopen op
dictatuur.
GS had laten zien oude rechten & wetten = was een goede basis geweest voor een geleidelijke
groeiende inspraak van burgers en parlement.
Gebeurtenissen in Fr lieten zien vrijheid en mensenrechten die stabiliteit geen goede basis konden
bieden.
Burke voorspelde dat vrijheid van burgers eerste slachtoffer zou worden van het onherroepelijke
ingrijpen van Franse militairen. gelijk!
1792 FR oorlog met omringende staten & had gebieden veroverd proces versnelde toen Napoleon
heel EU (bijna) onderwierp.
Met veroveren RUS Nap verslagen.
Slag van Waterloo definitief zijn macht kwijt.
Napoleonistisch bewind (=mengeling revolutionaire idealen en autoritair bestuur) (15 jaar) Eu
overhoop gegooid
In veroverde staten eind privileges adel
Traditionele vorsten vervangen
Nieuwe grenzen getrokken, wetten en bestuursfuncties ingevoerd.
Toen Nap werd verslagen oude koningen vonden z.s.m. teruggedraaid worden en voorkomen
Restauratie succes Congres van Wenen; over eens oude vorsten (door Nap verdreven) oude rechten
terug krijgen & moest machtsevenwicht tussen grote staten FR omringd met nieuwe, sterke staten.
Herstel ancien regime niet mogelijk niet iedereen bekeek gebeurtenissen in FR hetzelfde
Conservatisme: traditioneel bestuur door keizer/koning en adel beste garantie stabiliteit/veiligheid
steunde restauratie
Politiek liberalisme: mensen die bleven geloven in idealen Franse revolutie accepteerde niet dat
mensen op grond geboorte meer macht kregen burgers moesten betrokken worden bij bestuur.
Vrijheid en meningsuiting = belangrijk in grondwet moest dit gegarandeerd worden.
Succes restauratie duurde niet lang overal in EU wilde liberale burgers steeds meer inspraak &
politieke vrijheden.
FR 1830 opnieuw revolutie koning vluchtte en vervangen door burgerkoning (= stond burgers meer
rechten toe)
1848 2de golf liberale revoluties door Eu (FR weer begin onrust koning weer aftreden en burgers
kregen meer rechten)
FR (republiek) algemeen kiesrecht gekregen voor mannen
(In midden EU ook concessies aan liberalen maar niet zo ver als in FR langzaam adel macht afstaan
aan gegoede burgerij)
Nadat rijke burgerij politieke macht had veroverd nieuw gevaar besluiten genomen door
meerderheid gekozen in volksvergadering niet meer door koning wat als meerderheid genadeloos
optreed en wensen minderheid niet naar luistert? John Stuart Mill wees op dit gevaar pleit voor
optimale vrijheid van individu ook ten opzichte van meerderheid in maatschappij (publieke opinie) en
regering.
Mensen met afwijkende opvatting = belangrijk daagde maatschappij uit en bracht het verder
Overheidsdwang onderdrukking & eco achteruitgang
Uitzondering!!! als gedrag gevaar was voor andere mocht wet gehoorzaamheid afdwingen.
Het koninkrijk der Nederlanden: ontstaan
Nederland heeft van 1798 tot 1815 verschillende staatsvormen gekend.
Beschrijf de ontwikkeling en leg uit wat voor effect deze ontwikkeling heeft gehad op de vorm
van politiek bestuur.
In 1795 werd de oude Republiek vervangen door een revolutionaire staat (de Bataafse Republiek). De
Bataafse Republiek maakte in 1806 plaats voor een koninkrijk, waarna Nederland in 1810 onderdeel
werd van het Franse keizerrijk. In 1815 werd Nederland wederom een koninkrijk met Willem 1 (koning) &
nu België hoorde bij NL. Bij de Bataafse Republiek werd de decentrale vorm van bestuur van de
, Republiek (met zelfstandige gewesten) dus voortgezet. In 1798 maakten revolutionairen deze republiek
tot een eenheidsstaat, waarin provincies ondergeschikt waren aan het centraal gezag. Het nieuwe
koninkrijk van 1815 nam deze bestuursstructuur over.
(1 NL klaar met Fransen en hun revolutionaire idealen & Oranje moest aan hoofd)
Koninkrijk NL anders dan oude republiek (grondgebied groter en bestuur anders)
1798 was republiek samenwerkingsverband met zelfstandige gewesten geweest (eigen regels)
eind toen van Bataafse republiek eenheidsstaat werd gemaakt door Bataafse en Franse revolutionairen
koninkrijk 1815 bouwde hier op voort met centraal bestuur waar overal zelfde regels golden.
Nu koos men voor constitutionele monarchie koning staatshoofd maar gebonden aan grondwet;
garandeerde vrijheden zoals drukpers
Verkiezingen! (eerst niet) koning en ministers gecontroleerd door parlement (indirect door deel
bevolking gekozen) koning in eerste jaren wel nog veel macht
Waren 2 kamers niet heel democratisch want was maar een klein groepje welgestelden. (mannen
mochten stemmen als belasting werd betaald)
Bij zulke getrapte verkiezingen kozen stemgerechtigden leden van provinciale staten zij kozen
leden 2de kamer
Koning benoemde leden 1ste kamer zelf (geen verkiezing) & Willem 1 kon koninklijke besluiten nemen
stond in grondwet (parlement niet raadplegen) onderdanen nauwelijks inspraak NL.
Belgische opstand: burgers in opstand tegen autoritaire koning regionale opstand; burgers in het in
1815 toegevoegde katholieke zuiden voelden zich achtergesteld revolutie!
1830 afscheiding België en werd een apart land erkende Willem 1 in 1839
Hervormingen: in 1848 geen revolutie in Nl, koning was wel bang hiervoor
Liberale in NL (leiding Johan Rudolf Thorbecke) wilde invoering liberalere grondwet Willem 2
ingestemd (uit angst afgezet te worden)
Grondwet van 1848 maakte koning wel deel uit van regering, alleen ministers waren verantwoordelijk
voor regeringsbeleid.
Niet meer koning bepaalde of een minister ontslagen moest worden maar de 2de kamer.
Modern! Bevatte vrijheid onderwijs (recht burgers om scholen op te richten) en vrijehid van vereniging en
vergadering (rehct burgers zichzelf te organiseren) kiesrecht bleef wel beperkt tot klein deel
bevolking.
10.2: Emancipatie:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BenteVWO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
