Deze samenvatting bevat hoofdstuk 1 t/m 11 uit het boek 'diagnostische cyclus' van de Bruyn et al.
Zelf heb ik het tentamen o.a. met deze samenvatting gehaald. Hopelijk kan het anderen ook helpen :)
Samenvatting – Diagnostiek - boek de Bruyn
Hoofdstuk 1 Referentiekader
Klinische psychodiagnostiek = informatie wordt verzameld over de cliënt en omgeving met het oog
op het ontwerpen van de meest adequate aanpak van de problemen die door de cliënt zelf of door de
omgeving zijn gesignaleerd.
Diagnostiek = een zoek- en beslissingsproces dat in dialoog met de cliënt en omgeving wordt
uitgevoerd.
- In het verleden lag de nadruk op het aanbrengen van kennis over en vaardigheid in het afnemen van
tests en op het interpreteren van testresultaten. De diagnosticus deed hierbij erg een beroep op eigen
ervaring en intuïtie.
- Beslissingen op basis van ervaringen & intuïtie heet ook wel ongewapend oordeel. De diagnosticus
spreekt dan oordelen uit zonder expliciet een beroep te doen op methodologische principes of
systematische procedures.
Hoofdstuk 2 Uitgangspunten
Het analyseren van persoonlijke of andermans problemen en het zoeken naar
verklaringen/oplossingen behoren tot onze dagelijkse ervaringen. Wanneer je overigens het
probleemoplossend en omgaan met persoonlijkheids- en gedragsproblemen ondersteund met
wetenschappelijke-empirische kennis, dan spreek je van wetenschappelijke diagnostiek.
Een diagnosticus is wetenschappelijker als hij:
1. Explicieter werkt met theorieën en de verschillende theorieniveaus duidelijker met elkaar in verband
brengt.
2. Er zich bewust rekenschap van geeft in welke gevallen hij wel en niet voor een bepaalde theorie
kiest.
3. Duidelijker de denkstappen vastlegt die geleid hebben tot het advies.
4. Onderzoek doet naar de waarde van theorieën voor de problemen waar ze betrekking op hebben
en naar het effect van ingrepen.
5. De resultaten van het eigen werk uitwisselt met collega’s.
> Oordelen en beslissen in onzekerheid zijn typerend voor het werk van de professionele
diagnosticus. Er is bijna nooit een pasklare oplossing voor klachten. De diagnosticus moet
theoretische, methodologische, instrumentele en ervaringskennis gebruiken.
Er is enorm veel onderzoek naar de kwaliteit van en de foutbronnen in oordelen en beslissingen. Drie
voorbeelden zijn:
1. Onderzoek naar de wijze waarop mensen met kansen en waarschijnlijkheden omgaan.
2. Onderzoek naar vuistregels en heuristieken (zoekstrategieën die tot oplossingen kunnen leiden) die
mensen doorgaans geneigd zijn te volgen.
3. Onderzoek naar de kwaliteit van professionele diagnostiek.
We gebruiken de term ‘prescriptief’ in plaats van ‘normatief’, omdat:
1. De term normatief heeft een algoritmische en niet een heuristieke betekenis.
2. Normatief wordt in de besliskundige ook al in algoritmische zin gebruikt.
3. De term prescriptief is te gebruiken voor beslissingsondersteuning in complexe, naturalistische
situaties.
> Prescriptieve diagnostiek = leer van de diagnostiek.
- Prescriptieve studies houden zich bezig met de vraag hoe de diagnosticus het best het diagnostisch
proces vorm kan geven.
- In Nederland heeft de empirische cyclus de grondtoon gezet voor ontwikkelingen in de
prescriptieve diagnostiek. In deze cyclus staan de activiteiten van het genereren en toetsen van
hypothesen centraal.
- De in Nederlands ontwikkelde modellen geven in algemene zin aan welke stappen in welk volgorde
op welke wijze doorlopen moeten worden.
, Hoofdstuk 3 De diagnostische cyclus
> Het diagnostisch proces start nadat de cliënt zich heeft aangemeld met hulpvraag(en).
- Niet elke hulpvraag leidt tot verder diagnostisch handelen. Niet elke hulpvraag is een diagnostische
hulpvraag.
- De diagnostische hulpvraag wordt uiteindelijk gezamenlijk geherformuleerd tot een vraagstelling.
Dus de volgorde is:
Hulpvraag (client) -> type diagnostische hulpvraag (diagnosticus) -> type vraagstelling (client en
diagnosticus) -> type onderzoek (diagnosticus).
Voorbeeld van onderlinge overeenstemming van diagnostische hulpvragen, vraagstellingen en typen
onderzoek (de combinatie tussen deze 3 is het diagnostisch scenario):
Prototype Type vraagstelling Type onderzoek Code
diagnostische
hulpvraag
Hoe moet ik Verheldering Verhelderend VHD
verwoorden wat dit
kind ervaart?
Wat is er met dit kind Onderkenning Onderkennend ODK
aan de hand?
Waarom is dit met dit Verklaring Verklarend VKR
kind aan de hand?
Hoe kan dit kind het Indicatie Indicerend IDC
best geholpen
worden?
Het doel van elk diagnostisch onderzoek door de diagnosticus is een optimaal antwoord geven op de
vraag van een cliënt.
- Een optimaal antwoord van de ene hulpvraag is echter vaak afhankelijk van de beantwoording van
een andere hulpvraag. Onderkenning gaat bijvoorbeeld aan indicatie vooraf.
Diagnostische scenario = een volgorde van diverse typen onderzoek.
- Het diagnostisch onderzoek begint altijd met het verhelderend onderzoek.
Als na het verhelder geen verder onderzoek nodig is, spreken we van een 0 scenario. Als het 0-
scenario met één type onderzoek wordt uitgebreid is dat het 1-scenario enzovoort.
Het meest volledige is een 3-scenario en bestaat uit: verhelderend- onderkennend- verklarend-
indicerend.
> Er is niet altijd een volledig 3-scenario nodig om over te kunnen gaan naar de keuze van de best
passende interventie in de indicatieanalyse.
> Voor elk scenario geldt dat de diagnosticus het alleen kan toepassen als de cliënt alles stappen als
noodzakelijk ervaart voor het beantwoorden van de diagnostisch hulpvraag.
> De onderzoekstypen zijn te koppelen aan de activiteiten die de onderzoeker uitvoert:
Verhelderend – klachtanalyse
Onderkennend – probleemanalyse
Verklarend – verklaringsanalyse
Indicerend – indicatieanalyse
De term diagnose wordt in de praktijk gebruikt voor:
1. Als onderkenning van een stoornis.
2. Als verklaring voor het probleem of de stoornis.
- Kanttekening: het boek kiest ervoor om de term ‘diagnose’ niet te koppelen aan 1 bepaald type
diagnostiek.
Hypothesen = voorlopige uitspraken die nog aan (nieuw) feitenmateriaal getoetst moeten worden.
- Als in de praktijk verwezen word naar ‘het hypothese toetsend model’ dan bedoeld men meestal een
werkwijze waarbij verklarende hypothesen getoetst worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudwessels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
