Een samenvatting van de inleiding van farmacologie. Organisatieniveaus, een korte inleiding over cellen, een korte inleiding in de biochemie (eiwitten, lipiden, koolhydraten, suikers, celademhaling + ATP.
Geneesmiddelen zijn chemische stoffen die worden toegediend aan of in het menselijk lichaam om
ziekten te behandelen of te voorkomen. Geneesmiddelen kunnen symptomen als pijn en zwelling
verlichten, indigestie1 en angst tegengaan of gebruikt worden voor de behandeling van allerlei
ziekten. Er zijn honderden verschillende geneesmiddelen voor de behandeling van honderden
stoornissen.
Cellen zijn hele kleine structuren die de bouwstenen vormen van weefsels en organen. De meeste
geneesmiddelen werken op celniveau, maar ze hebben uiteindelijk effect op organen en systemen.
Geneesmiddel Aangrijpingspunt à Mechanisme Therapeutisch effect
B-blokkers Hartcellen Voorkomen van een toename van de
hartfrequentie
Lokale Zenuwcellen Voorkomen pijn bij kleine ingrepen
anesthetica
Analgetica Immuuncellen Verminderen ontstekingspijn
Antidepressiva Zenuwcellen Verlichten depressie
Statinen Levercellen Verlagen het cholesterolgehalte van bloed
Het mechanisme waarmee een geneesmiddel inwerkt op bepaalde cellen is het terrein van de
farmacologie. Het lichaam is georganiseerd in verschillende niveaus:
Celchemie à Celorganellen à Cellen à Weefsels à Organen à Orgaansystemen à Het lichaam
^De meeste geneesmiddelen grijpen in dit gebied aan
^De effecten van geneesmiddelen worden in dit gebied waargenomen
Nitroclycerine is bijvoorbeeld een geneesmiddel tegen angina pectoris 2 dat aangrijpt op de cellen van
uiteenlopende bloedvaten (waaronder die van het hart zelf), maar de uitwerking waarvan de patiënt
bewust wordt, is een verminderen van pijn op de borst. Een ander voorbeeld is het
bloeddrukverlagende geneesmiddel nifedipine, dat een effect heeft op het celmembraan van de
spiercellen in de wand van de (slag)aders. Het effect ervan op het cardiovasculaire systeem is een
daling van de RR3.
Een korte inleiding over cellen
De meeste geneesmiddelen binden zich aan eiwitten en de meeste van deze eiwitten zitten in en op
cellen. Cellen zijn de bouwstenen waaruit de meeste weefsels zijn opgebouwd. Ons lichaam bevat
biljoenen cellen. De meeste cellen zijn gespecialiseerd in een bepaalde taak. Spiercellen kunnen
samentrekken, zenuwcellen geleiden zenuwimpulsen en kliercellen scheiden hormonen af.
Geneesmiddelen gaan een wisselwerking aan met deze gespecialiseerde cellen.
Cellen zijn niet alleen bouwstenen van weefsels, het zijn in werkelijkheid ongelooflijk complexe en
dynamische structuren waarin het bruist van de biochemische activiteit. Organellen zijn kleine
onderdelen die in alle cellen voorkomen. Elk organel heeft een specifieke functie.
Verscheidene organellen werken als team samen aan de synthese van eiwitten (proteinesynthese);
De celkern, het endoplasmatisch reticulum, het golgi-apparaat en de ribosomen. Cellen maken
tienduizenden verschillende eiwitten en deze eiwitten zijn het belangrijkste aangrijpingspunt voor
1
Storing van de spijsvertering
2
Pijn op de borst / hartkramp
3
Riva-Rocci = Bloeddruk
, geneesmiddelen. Mitochondriën zijn kleine, boonvormige organellen die vrijwel alle energie voor de
cel produceren. Ze gebruiken de energie uit brandstof als glucose en vet om adenosinetrifosfaat
(ATP) te produceren. ATP is een klein pakketje energie dat de meeste biochemische processen van de
cel mogelijk maakt. Sommige geneesmiddelen richten zich op celonderdelen en mechanismen die
ATP gebruiken. Het proces van cellulaire energie wordt celademhaling genoemd.
Cytoplasma is een verzamelnaam voor de inhoud van de cel. Het bestaat uit organellen en het
cytosol, een half doorzichtige oplossing van enzymen, voedingsstoffen en elektrolyten. Die oplossing
is nodig voor talloze processen die voortdurend in elke cel plaatsvinden.
Het celmembraan is een belangrijke structuur. Dit dunne membraan omsluit de inhoud van onze
cellen en deze scheidt van het extracellulaire vocht. Het celmembraan regelt wat de cel in- en
uitgaat. Het bestaat hoofdzakelijk uit een dubbele laag fosfolipiden4 met verspreid daartussen
cholesterol.
De fosfaatkoppen zijn hydrofiel5 en zij hebben het dus naar hun zin in het extracellulaire vocht buiten
de cel en het intracellulaire vocht binnen in de cel. De lipide staarten zijn hydrofoob6 en vormen een
stabiele laag in de watervrije omgeving tussen de buitenste en binnenste laag fosfaatkoppen. De
cholesterolmoleculen maken de laag stabieler. Eiwitten met uiteenlopende functies zitten verankerd
in het celmembraan. Tot deze eiwitten behoren receptoren, ionkanalen, enzymen en
transporteiwitten.
Veel geneesmiddelen binden aan receptoren, ionkanalen, enzymen of transporteiwitten die in het
celmembraan zitten. Maar niet alle enzymen zitten vast aan membranen: ze komen ook los binnen
en buiten cellen voor. Ook deze enzymen kunnen het doelwit zijn van geneesmiddelen.
Een korte inleiding in de biochemie
Biochemie is een combinatie van biologie en chemie en draait om de chemie van biologische
processen. Geneesmiddelen richten zich op veel biochemische processen in en om cellen. De meeste
geneesmiddelen richten zich bijvoorbeeld op eiwitten. Sommige antibacteriële geneesmiddelen
grijpen aan op de eiwitsynthese. Je moet dus ook dit proces begrijpen. Statinen zijn geneesmiddelen
die het cholesterol in het bloed verlagen, dus je moet het een en ander over lipiden weten.
Eiwitten zijn een belangrijke en waarschijnlijk de meest gevarieerde groep van biologische
moleculen. Er zijn tienduizenden verschillende eiwitten in het menselijk lichaam en deze vervullen
heel verschillende functies, onder andere op de volgende gebieden:
4
Fosfaatkop + lipidestaart
5
Trekken water aan
6
Waterafstotend
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ramonkleinjan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
