Arresten
Uitgebreide samenvatting ALLE ARRESTEN Formeel Strafrecht!
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Een uitgebreide samenvatting van de verplichte arresten van het vak Formeel Strafrecht, per week ingedeeld.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
JurisprudentieWeek 1 & 2: Vooronderzoek en voorarrest (OG 2 en OG 3)
Stille SMS (hoorcollege; legaliteitsbeginsel) + noot
o ECLI:NL:HR:2014:1563
Feiten en omstandigheden: Met het oog op het zwaarwegende
opsporingsbelang van het lokaliseren van een amfetamine-laboratorium, is met
toestemming van de officier van justitie een stil sms-bericht verzonden naar een
telefoon (voor de duur van vijf dagen) om een globale indicatie te krijgen van de
plaats van de telefoon. De wijze van opsporing is niet specifiek in de wet
geregeld en mag dus alleen worden ingezet als het een beperkte inbreuk maakt
op grondrechten, op grond van artikel 3 Politiewet in combinatie met artikel 141
en 142 Sv.
Rechtsvraag: Is voor het inzetten van de stille sms een goede basis te vinden?
Rechtsoverwegingen: De verzending van stille sms’jes naar de telefoon van de
verdachte om een indicatie te krijgen waar de verdachte zich bevond, kon op
grond van de Politiewet en artikel 141 en 142 Sv plaatsvinden indien de
verzending een beperkte inbreuk maakt op grondrechten van burgers en niet
zeer risicovol is voor de integriteit van de opsporing. De opsporingsmethode kan
onrechtmatig zijn indien zij i.v.m. de duur, intensiteit en frequentie ervan een
compleet beeld krijgt van het persoonlijke leven van de betrokkene.
Doordat in deze zaak slechts vijf dagen een sms werd verzonden, is er een
beperkt beeld verkregen van de bewegingsruimte van de verdachte. Van een
betekende inbreuk op de privacy is dus geen sprake. De inzet van de stille sms is
besproken met de officier van justitie en goedgekeurd.
Noot
Door de voortdurende ontwikkeling van de techniek ontstaan in de opsporing
mogelijkheden voor toepassing van nieuwe onderzoeksmethoden die de
wetgever niet heeft voorzien. Daarom is er niet altijd een specifieke wettelijke
grondslag beschikbaar. Is het niet beter om nieuwe methoden onder bestaande
bevoegdheidsbepalingen te brengen? Een voordeel hiervan is dat dan ook de
waarborgen van dat artikel van toepassing zijn. De nadelen lijken echter groter:
er wordt minder voorzienbaar welke bevoegdheden erop kunnen worden
gebaseerd. Daarnaast is er geen specifieke omschrijving en zal de bepaling dus
niet voldoen aan het vereiste ‘bij de wet voorzien’ (Sunday Times).
Zijn artikel 3 Politiewet en artikel 141 en 142 Sv dan voldoende om de stille sms
te legitimeren in dit geval? De Hoge Raad oordeelt dat voor ‘een niet specifiek in
de wet geregelde wijze van opsporing’ geldt dat opsporingsambtenaren bevoegd
zijn middels deze bepaling als het gaat om een beperkte inbreuk en niet risicovol
is voor de integriteit van de opsporing. Is het geen beperkte inbreuk, dan zal de
wet in een specifieke bevoegdheidsbepaling moeten voorzien. Om te zien of er
sprake is van een beperkte inbreuk, moet worden getoetst aan de duur,
intensiteit en frequentie.
1
,Wanneer er door een stille sms meerdere grondrechten worden beperkt (dus niet
alleen de privacy), zullen alle grondrechten tezamen genomen worden. Aan de
hand hiervan wordt beoordeeld of er sprake is van een (beperkte) inbreuk op de
grondrechten.
Het strafprocesrecht maakt potentieel vergaande inbreuken op (grond)rechten
van burgers. De inbreuken moeten dus kenbaar en voorzienbaar geregeld zijn,
zie Kruslin & Huvig.
Een bevoegdheid kan alleen worden uitgeoefend met de inachtneming van
subsidiariteit en proportionaliteit. Subsidiariteit houdt in dat het beoogde doel
niet op een andere, minder ingrijpende wijze kan worden bereikt (kan het echt
niet anders?). Proportionaliteit houdt in dat de uitoefening van een bevoegdheid
in een redelijke verhouding staat tot het daarmee beoogde doel (moet dat nou?).
Op dit moment nog niet verankerd in de wet, maar komt wel met de
modernisering.
De verzending van stille sms’jes naar de telefoon van de verdachte om een
indicatie te krijgen waar de verdachte zich bevindt, kan op grond van de
Politiewet en artikel 141 en 142 Sv plaatsvinden. Dit is de algemene
opsporingsbevoegdheid. Om die redenen kan het alleen via deze weg als het een
beperkte inbreuk maakt op grondrechten van burgers en niet zeer risicovol is
voor de integriteit van de opsporing. De opsporingsmethode kan onrechtmatig
zijn indien zij in verband met de duur, intensiteit en frequentie een compleet
beeld krijgt van het persoonlijke leven van de betrokkene.
Kruslin & Huvig (onderwijsgroep; inbreuk grondrechten bij opsporing)
Feiten en omstandigheden: In een strafrechtelijk onderzoek werd een telefoon
afgetapt. Het is primair de verantwoordelijkheid van een land om hun recht zelf
te interpreteren volgens EVRM-wetgeving.
Rechtsvraag: Is het aftappen van een telefoon in strijd met artikel 8 lid 1 EVRM?
Rechtsoverweging: In het arrest ‘Sunday Times’ is vastgesteld wanneer er
beperkt kan worden op grondrechten. De beperking moet bij de wet voorzien zijn,
een legitiem doel dienen en noodzakelijk zijn in een democratische samenleving.
Het aspect ‘bij de wet voorzien’ wordt ruim uitgelegd. Het Franse recht gaf echter
onvoldoende de omvang van de aard en de bevoegdheden weer. Dit gold met
name op het moment dat de telefoongesprekken daadwerkelijk afgeluisterd
werden. De klager genoot geen bescherming en dus was er sprake van een
schending van artikel 8 EVRM.
Noot
Het echtpaar Huvig werd verdacht van fraude. In het kader van het strafrechtelijk
onderzoek werd een onderzoeksbevel uitgegeven om alle zakelijke én
privégesprekken van het echtpaar af te luisteren. Een afgeluisterd
telefoongesprek van de man werd echter ook gebruikt voor een ander onderzoek
(de roof op een juwelier). De twee uiteenlopende zaken hebben ertoe geleid dat
het EHRM dit wilde toetsen.
2
, In dit arrest staat de ‘correspondentie’ uit artikel 8 lid 1 EVRM centraal. Het Hof
had hier eerder al de ruime strekking aan gegeven dat dit ook
telefoongesprekken moet omvatten. Artikel 8 EVRM is toegesneden op de
voorkoming van ongerechtvaardigde overheidsinterventies.
In dit arrest faalt de inbreuk al op het eerste punt: ‘in accordance with the law’.
De burger moet toegang tot het (on)geschreven recht hebben en dit recht moet
alle rechtsnormen omvatten zodat de burger er met voldoende zekerheid zijn
gedrag op kan afstemmen (toegankelijkheid en voorzienbaarheid). Het Hof
gebruikt daarvoor twee globale en een aantal concrete criteria. Het eerste
globale criterium (r.o. 34 tweede alinea) is dat de Franse jurisprudentie in
combinatie met de regelgeving te gefragmenteerd is om van duidelijke
voorzienbaarheid te kunnen spreken. Het tweede globale criterium is het
ontbreken van duidelijke regels die, omvang en modaliteit van de
overheidsbevoegdheid omschrijven, en het ontbreken van een duidelijke
procedure om de uitoefening van die bevoegdheid te controleren.
Samenvatting
In het arrest ‘Sunday Times’ is vastgesteld wanneer er beperkt kan worden op
grondrechten. De beperking moet bij de wet voorzien zijn, een legitiem doel
dienen en noodzakelijk zijn in een democratische samenleving. Het aspect ‘bij de
wet voorzien’ wordt ruim uitgelegd. Het Franse recht gaf echter onvoldoende de
omvang van de aard en de bevoegdheden weer. Dit gold met name op het
moment dat de telefoongesprekken daadwerkelijk afgeluisterd werden. De klager
genoot geen bescherming en dus was er sprake van een schending van artikel 8
EVRM.
Ibrahim e.a. t. Verenigd Koninkrijk 249/274 (hoorcollege; recht op
raadsman; beginselen van artikel 6 EVRM; cautieplicht; nemo tenetur;
onschuldpresumtie)
249: ‘The protections afforded by Article 6 lid 1 and 3 apply to a person subject
to a criminal charge within the Convention meaning of that term. A criminal
charge exists from the moment that an individual is officially notified by the
public authority of an allegation that he has committed or from the point at
which his situation has been substantially affected by actions taken by the
authorities as a result of a suspicion against him.’
Wanneer is er sprake van een criminal charge en heeft een verdachte
dus recht op de rechten uit artikel 6 lid 1 en 3 EVRM?
250: Het recht op een eerlijk proces is een onvoorwaardelijk recht van iedere
verdachte. Wat een eerlijk proces is, staat niet vast, maar moet afhangen van de
omstandigheden van het geval. De voornaamste taak van het Hof is het
beoordelen van de algehele eerlijkheid van de strafprocedure (as a whole).
De procedure moet worden gezien als ‘a whole’. Het eerlijk proces
ziet niet op bepaalde aspecten en hangt af van de omstandigheden van
het geval.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rianne_vveen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen