Dit document is speciaal samengesteld om het onderwerp 'afweer' te toetsen voor een tentamen of examen. Met deze oefenbundel weet je zeker dat je voldoende kennis beschikt over dit onderwerp. Antwoorden zijn inbegrepen (zie laatste pagina's). Mocht je nog vragen hebben over deze bundel? Of wil je n...
Oefenbundel Biologie VWO (Nieuw 2022)
Bescherming
Afweerreactie
In een experiment wordt bij iemand antigeen P ingespoten (tijdstip I). In het lichaam
wordt korte tijd later antistof p gevormd. Vier weken na tijdstip I wordt dezelfde
persoon met een mengsel van antigeen P en antigeen Q ingespoten (tijdstip II). Het
verloop van de concentratie van de antistoffen p en q in het lichaam van deze
persoon is schematisch weergegeven in de afbeelding.
Ruim twee weken na de eerste immunisatie daalt de concentratie van antistof p in
het bloed van de proefpersoon.
1. Leg uit waardoor na de tweede immunisatie, in een kortere tijd, een hogere
concentratie antistof p in het bloed van de proefpersoon aanwezig is, dan na
de eerste immunisatie.
2. Door welke twee oorzaken daalt de concentratie van antistof p dan?
,Tasmaanse duivel door kanker met uitsterven bedreigd
Het grootste carnivore buideldier, de Tasmaanse duivel, dreigt ten onder te gaan aan
een besmettelijke vorm van aangezichtskanker: Devil Facial Tumor Disease (DFTD).
In 1996 werden de eerste Tasmaanse duivels met tumoren op de kop gesignaleerd.
De oorzaak van deze vorm van kanker was toen nog niet bekend. Later ontdekte
men dat de besmetting tot stand komt door onderlinge overdracht van tumorweefsel.
De tumoren bevinden zich namelijk altijd op de kop, en Tasmaanse duivels bijten
elkaar regelmatig tijdens gevechten om voedsel en tijdens het paren. Bovendien
breken delen van de tumorweefsel gemakkelijk af. Eenmaal besmet met DFTD is het
dier binnen een half jaar dood.
Het tumorweefsel dat wordt overgedragen, wordt door de ontvanger niet afgestoten.
Wanneer in een normale situatie lichaamsvraamd weefsel in het lichaam
terechtkomt, treden processen op die leiden tot chronische afstoting van het weefsel.
Na presentatie door een APC wordt door een bepaald type witte bloedcellen het
afstotingsproces in gang gezet.
3. Welk type witte bloedcellen is dat?
A B-lymfocyten
B cytotoxische T-cellen
C plasmacellen
D T-helpercellen
Even hadden de onderzoekers hoop gekregen toen ‘Cedric’, een in gevangenschap
gehouden Tasmaanse duivel uit het westelijke deel van Tasmanië, immuun leek te
zijn geworden. Cedric was gevaccineerd met dode tumorcellen en zijn
immuunsysteem had daar goed op gereageerd.
Later werd hij ingespoten met levende tumorcellen en leek ook daar geen last van te
hebben. Lang ging het goed, maar uiteindelijk bezweek hij toch aan DFTD.
4. Welke vorm van immunisatie werd toegepast bij Cedric?
A actieve, kunstmatige immunisatie
B actieve, natuurlijke immunisatie
C passieve, kunstmatige immunisatie
D passieve, natuurlijke immunisatie
Kinkhoest
Kinderziektes zijn in Nederland gelukkig zeldzaam geworden. Dat komt doordat bijna
elke baby tegen die ziektes wordt gevaccineerd. Een vroeger beruchte kinderziekte is
kinkhoest, waar vooral pasgeborenen aan kunnen overlijden. Helaas blijkt het vaccin
tegen kinkhoest niet meer zo goed te werken.
Kinkhoest wordt veroorzaakt door infectie met de bacterie Bordetella pertussis.
Besmetting gaat via ingeademde druppeltjes die door een patiënt zijn uitgehoest. De
bacterie nestelt zich in de slijmvliezen van de luchtwegen en longen. Daar hecht hij
zich met fimbriae, kleine haartjes, aan de trilharen van epitheelcellen (zie de
afbeelding).
, Na kolonisatie scheidt de bacterie pertussis-toxine uit. Dat is een giftig product, dat
de epitheelcellen in de luchtwegen beschadigt. De bacterie verspreidt zich niet
verder in het lichaam. Symptomen van kinkhoest zijn heftige, aanhoudende
hoestbuien van vijf tot vijftien hoestkrampen, gevolgd door een diepe, piepende
inademing. Spieren die een rol spelen bij de ademhaling zijn:
- buikspieren
- middenrifspieren
- tussenribspieren
5. Welke spieren trekken samen tijdens een hoestkramp?
Door de hechting van de bacterie aan trilharen van epitheelcellen in de luchtwegen,
kunnen die minder goed bewegen.
6. Leg uit dat door het minder goed bewegen van de trilharen
- de symptomen van de ziekte verergeren,
- en de infectie langer duurt.
In de dagen na een eerste kinkhoestbesmetting treden er veel veranderingen op in
het trilhaarepitheel van de luchtwegen.
Bij de afweerreactie zijn onder andere betrokken:
- antistoffen (igA);
- fagocyten;
- ontstekingsmediatoren (signaalstoffen);
- T-helpercellen.
In de afbeelding op de volgende pagina zijn met de lijnen P, Q, R en S de relatieve
hoeveelheden van deze stoffen en cellen gedurende de eerste 35 dagen na de
kinkhoestbesmetting weergegeven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stenvs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
