Let op: dit is slechts de samenvatting voor Ondernemingsrecht. Wil je alle drie de vakken van Recht en Bedrijf, dan kan je een bundel kopen tegen een lager tarief!
Een uitgebreide samenvatting met alles verwerkt: literatuur, werkcolleges, hoorcolleges, arresten en webcasts. Een volledige voorber...
Hoofdstuk 1: Het rechtspersonenrecht in het Nederlandse privaatrecht
Rechtspersonen uit boek 2 Burgerlijk Wetboek
Hier zullen de rechtspersonen en samenwerkingsverbanden zonder
rechtspersoonlijkheid worden weergegeven:
De vereniging (artikel 2:26 BW): heeft leden en kan ieder doel hebben,
behalve de doeleinden omschreven in artikel 2:53 lid 1 en 2 BW. Winst mag
binnen een vereniging niet onder de leden worden verdeeld, artikel 2:26 lid
3 BW.
De coöperatieve vereniging (artikel 2:53 BW): een vereniging opgesteld bij
notariële akte. De structuur is gelijk aan de vereniging. De coöperatie heeft
echter een specifiek doel, namelijk het voorzien in de stoffelijke behoeften
van haar leden door overeenkomsten met hen te sluiten. Het verschilt van de
vereniging doordat het met commerciële activiteiten materieel voordeel voor
de leden nastreeft.
De onderlinge waarborgmaatschappij: Een verzekeringsinstelling als een
bijzondere vorm van een vereniging. De leden sluiten
verzekeringsovereenkomsten met de vereniging af. Behaalde winst komt ten
goede aan de leden. Het verschil met een coöperatie is dat dit alleen door
verzekeringsbedrijven kan worden uitgevoerd.
De naamloze vennootschap (artikel 2:64 BW): Een vennootschap die
aandelen verdeeld heeft over maatschappelijk kapitaal. Niet persoonlijk
aansprakelijk voor de schulden van de nv. Bestaat uit aandelen. De aandelen
hoeven hier niet op naam te staan (naamloze vennootschap). Aandelen zijn
dus gemakkelijk overdraagbaar.
De besloten vennootschap (artikel 2:175 BW): Hetzelfde als een nv, alleen
er is een beperkte kring van aandeelhouders die op naam staan.
De stichting: Kent geen leden en heeft een bepaald doel in het licht van het
goede doel.
Hoofdstuk 3: Oprichting en publiciteit
De oprichting
De oprichting van privaatrechtelijke rechtspersonen verschilt per rechtspersoon:
De vereniging: De oprichting van een vereniging geschiedt bij een
meerzijdige rechtshandeling. De vorm is niet wettelijk vastgelegd, en kan
dus ook mondeling geschieden.
De coöperatie en de onderlinge waarborgmaatschappij: Worden
opgericht bij meerzijdige rechtshandeling middels een notariële akte.
NV en BV: Meerzijdige rechtshandeling en bij notariële akte. De NV dient
een minimumkapitaal van €45.000 te hebben (artikel 2:67 BW).
Stichting: Eenzijdige of meerzijdige rechtshandeling bij notariële akte.
1
, Openbaarmaking gegevens
Relevante gegevens over rechtspersonen moeten kenbaar zijn aan de buitenwereld.
Hierom moeten rechtspersonen ingeschreven staan in het Handelsregister, dat
wordt gehouden door de Kamer van Koophandel. Hier dienen ook stukken te worden
gedeponeerd waaronder in ieder geval de akte van inrichting en de statuten van de
rechtspersoon zijn vermeld. Bij gebreke hiervan, is steeds sprake van persoonlijke
aansprakelijkheid. Belangrijke stukken die gedeponeerd moeten worden, zijn onder
andere de jaarrekening. De belangrijkste openbaarmakingsverplichtingen:
Omzetting komt niet vaak voor. Een rechtspersoon die niet meer voldoet aan de
wettelijke omschrijving van zijn soort moet de mogelijkheid hebben om zich te
kleden in een andere persoon. Geregeld in artikel 2:18 BW, daar staan de
verschillende mogelijkheden:
Van een vereniging coöperatie, stichting of owm of omgekeerd
Van een coöperatie nv of bv of omgekeerd
Van een nv bv of omgekeerd
Wanneer een rechtspersoon wordt omgezet, geldt een systematisch stappenplan:
1. Er wordt een omzettingsbesluit genomen door de rechtspersoon.
2. De statuten worden overeenkomstig het omzettingsbesluit gewijzigd.
3. Er wordt een concept van de notariële akte gemaakt die de omzetting betreft en
de nieuwe statuten bevat.
4. De rechtspersoon vraagt aan de rechtbank een machtiging tot omzetting. Deze
machtiging is niet vereist bij de omzetting van een nv naar een bv en vice versa.
5. Er wordt bepaald of het omzettingsbesluit nietig is. Indien dit niet het geval is,
verleent de rechtbank de machtiging.
6. De notariële akte van omzetting wordt opgemaakt alsmede de nieuwe statuten.
Hoofdstuk 4: Statuten
Om te kunnen functioneren heeft een rechtspersoon regels nodig. Boek 2 verschaft
een raamwerk van dwingendrechtelijke regels voor rechtspersonen in het
algemeen en een fijn raamwerk van regels voor de bijzondere privaatrechtelijke
rechtspersonen. Statuten nemen een belangrijke plaats in voor een bepaalde
rechtspersoon. Zij geven een aanvulling op de wettelijke regels zonder welke de
rechtspersoon niet kan bestaan.
Statuten identificeren en individualiseren rechtspersonen. De statuten bepalen de
aard en identiteit van de rechtspersoon. De wet bepaalt dat oprichting van alle
privaatrechtelijke rechtspersonen, behalve de informele vereniging, geschiedt bij
notariële akte. Deze notariële akte bevat onder meer de statuten. Met betrekking tot
de inhoud van de statuten geeft de wet een aantal regels die in drie groepen kan
worden verdeeld:
Dwingende eisen ten aanzien van identificerende statutaire regels die voor
alle rechtspersonen gelden
2
, Dwingende eisen ten aanzien van bijzondere identificerende en normerende
regels voor de onderscheiden rechtspersonen
Aanvullende regels voor de onderscheiden rechtspersonen
Bij de oprichting van een rechtspersoon worden de statuten geformuleerd. Vanaf
het moment van oprichting vormen de leden of aandeelhouders de Algemene
Vergadering. De bevoegdheid tot wijziging van de statuten komt aan deze groep toe.
HR Forumbank (1955)
Rechtsvraag: Kan de algemene vergadering van aandeelhouders (nv) de wettelijke
en/of statutaire bevoegdheden van het bestuur doorkruisen?
Rechtsoverweging: Organen van een nv kennen eigen bevoegdheden. De grenzen
die de wet hieraan geeft, mogen niet overschreden worden. Het bestuur is belast
met dagelijkse leiding en de algemene vergadering moet deze autonomie
respecteren. Ongeacht het gegeven dat de algemene vergadering het ‘hoogste
orgaan’ is, kunnen zij het bestuur niet verplichten om aandelen te kopen.
HR Tonnema (1991)
Aandeelhouders probeerden de statuten te wijzigen naar een goedkeuringsregeling.
Misbruik van meerderheidsmacht en dus in strijd met de redelijkheid en billijkheid?
Dus besluit vernietigbaar op grond van artikel 2:15 lid 1 sub b BW?
Rechtsoverweging: Er heeft een belangenafweging plaatsgevonden en die
afweging is terecht in nadeel van Lampe uitgevallen. Omdat hij
minderheidsaandeelhouders is, moet hij er rekening mee houden dat er hem
onwelgevallige besluiten kunnen worden genomen.
Webcasts
Rechtspersoon in oprichting
Het oprichten van een vennootschap kost veel tijd. Soms willen mensen al handelen
voordat de rechtspersoon geheel is opgericht. De wet maakt dit mogelijk in artikel
2:93 en 2:203 BW, maar alleen bij een nv of bv. Volgens de rechtspraak is dit ook
mogelijk bij andere rechtspersonen. Dit heet preconstitutief handelen. Een
uitzondering hierop is tevens te vinden in artikel 2:203 lid 4 BW. Genoemde
handelingen in de notariële akte worden dan aangemerkt als gehandeld door de
rechtspersoon. Er moeten dan specifieke rechtshandelingen in de notariële akte zijn
opgenomen.
Strikt gezien is handelen namens een rechtspersoon in oprichting niet mogelijk. De
rechtspersoon kan namelijk niet gebonden raken. De personen die handelen namens
de rechtspersoon in oprichting binden zichzelf, artikel 2:103 lid 2 BW. Dit zijn
meestal bestuurders, maar dat hoeft niet zo te zijn. Voor de rechtspersoon ontstaan
pas verplichtingen na bekrachtiging van de rechtshandeling
(uitdrukkelijk/stilzwijgend). De persoon die gehandeld heeft is dan niet meer
persoonlijk gebonden. Alleen de rechtspersoon die je bij de verbintenis voor ogen
had, kan de verbintenis bekrachtigen en niet zomaar iedere rechtspersoon. Dat
volgt ook uit het arrest Clara Candy.
HR Clara Candy (1992)
Rechtsvraag: Wie zijn de contractspartijen wanneer een overeenkomst is gesloten
met een onderneming in oprichting?
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rianne_vveen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,48. Je zit daarna nergens aan vast.
