Ontwikkelingspsychologie
Terrein van de ontwikkelingspsychologie
Bio-psychologie: nadruk op lichamelijke, biologische processen
Sociale psychologie: richt zich op de mens als groepslid
Klinische psychologie: kijkt naar afwijkend gedrag
Ontwikkelingspsychologie blikt terug. Het is een aaneenschakeling van veranderingen > het
ontwikkelingsproces.
Ontwikkelen: het doorlopen van een reeks toestanden. Niet bij elke vorm van ontwikkeling is
het begin en het eindpunt bekend.
Je kan ontwikkeling vergelijken met begrippen die verwant zijn:
- Verandering en vooruitgang > om van de ene toestand in de andere toestand te
komen is verandering noodzakelijk.
- Rijping, groei en differentiatie > zijn uit de biologie afkomstig, het gaat om processen
die kenmerkend zijn voor de soort.
o Rijping beschrijft vooruitgang op 2 niveaus
Van klein naar groot (groei)
Eenvoudig naar complex (differentiatie)
- Leren > verwijst naar het verwerven van kennis en vaardigheden op basis van
ervaring.
In het kort: ontwikkeling wordt opgevat als een reeks progressieve veranderingen die tot
hogere niveaus van differentiatie en functioneren leiden.
De twee ontwikkelingsmechanisme zijn:
- Rijping > nature
- Leren > nurture
Hieronder is het in een schema weer gegeven:
Groei
van klein naar groot
Rijping (nature)
Differentiatie
van eenvoudig naar
Ontwikkeling door: comples
Verwerven van kennis
Leren (nurture) en vaardigheden door
ervaringen
,Twee fundamentele kwesties:
- Welke psychologische toestanden doorlopen individuen tijdens hun ontwikkeling?
(beschrijven)
- Welke mechanismen zijn verantwoordelijk voor de overgang van de ene toestand
naar de volgende? (verklaren)
Longitudinale onderzoek: onderzoek waarin men de meetresultaten op verschillende
tijdstippen met elkaar vergelijkt
Gehechtheid: de duurzame affectieve band tussen twee individuen
Fasen:
- Babyperiode (0-12 maanden)
o Het ontstaan van de eerste gehechtheidsrelatie
o Groei en ontwikkelingstempo is hoog
o Vorderingen op motorisch gebied
- Peuterperiode (1-4 jaar)
o Spraakontwikkeling (toenemen sociale en communicatie vaardigheden)
o Kinderen worden meer autonoom
o Egocentrisme (denken en handelen sterk vanuit eigen belevingswereld)
- Kleuterperiode (4-6 jaar)
o Iets meer op andere kinderen gericht
o Rijke fantasie
- Schoolperiode (6-12 jaar)
o Cognitieve ontwikkeling staat centraal
o Sociale contacten verbreden zich
- Adolescentie (12-18 jaar)
o Puberteit (periode van geslachtsrijping)
o Identiteitsontwikkeling
- Volwassenheid (18+ jaar)
Wetenschappers uit het verleden die zich voor kinderen gingen interesseren?
- De verlichte filosofen Locke en Rousseau
o Locke (1632-1704)
Tabula rasa principe
Een kind is een onbeschreven blad
Geen erfelijke bagage
Ervaring bepaalt levensloop
Ouders moeten zorgen voor een strikte opvoeding, dan volgt
optimale zelfdiscipline en vorming van geest
Nurture
o Rousseau (1712-1778)
Gevoel is belangrijk
Mens is van nature goed
Onbedorven kind met zijn nieuwsgierigheid en energie heeft slechts
ruimte, respect en stimulans nodig!
Geen beperking of correctie van opvoeder of leermeester!
Nature
, - Darwin (1809-1882)
o Niet objectief
o Evolutietheorie en ‘survival of the fittest’
- Freud
o Tot jaren 60 vorige eeuw zijn psychoanalytische theorie invloedrijk
o Es, Ich en Uber-ich
o Psychoseksuele stadia:
Orale fase (0-1 jaar)
Anale fase (1-3 jaar)
Genitale fase (12 jaar en ouder)
o Levenservaringen die in de vroege kinderjaren zijn opgedaan hebben grote
invloed op het gedrag en de persoonlijkheid van de volwassene
e
19 eeuw: babybiografieën, deze waren vooral beschrijvend.
Correlatie: manier waarop iets samenhangt met iets anders
Operationaliseren: de eigenschap wordt zodanig vertaald dat er meetbare gegevens aan
gekoppeld kunnen worden
Resultaten van een onderzoek / de meting van een eigenschap moet betrouwbaar en valide
(geldig) zijn, dus op elk moment moet er hetzelfde resultaat uit komen.
Methodes om gegevens over kinderen te verzamelen:
- Observatie
- Interview met vragenlijst
o Open interview: vraagtechniek waarbij de vragen deels geleid worden door
de gegeven antwoorden
o Gesloten interview: een vaste reeks vragen die bij verschillende kinderen in
dezelfde volgorde worden gesteld. Dit heeft een vaste structuur
o Vragenlijst: vaste hoeveelheid vragen en beperkt aantal
antwoordmogelijkheden. Kan zowel mondeling als schriftelijk worden
afgenomen
o Nadelen van ondervragingen / eisen
Kind moet voldoende taalvaardigheid hebben
Vragen moet zorgvuldig geformuleerd worden en op de
belevingswereld en taalkennis van de betreffende leeftijdsgroep
afgestemd zijn
De verhouding is ongelijk, doordat kinderen voor volwassenen
geïnterviewd worden, dit kan de antwoorden beïnvloeden
Jonge kinderen denken dat er maar één antwoord mogelijk is
Ze zijn gewend de antwoorden te geven die de volwassene graag wil
horen
Objectiviteit: op de feiten gericht
Cohorteffect: een generatieverschil tussen de twee groepen die meedoen aan het
onderzoek
Cohort: een groep mensen met hetzelfde geboortejaar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisaschuurmans2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.