Hoofdstuk 13 Positieve relaties
Als mensen zijn we geen losstaande entiteiten maar fundamenteel verbonden
met andere mensen.
Co-existentie is het basiskenmerk van ons leven.
Persoonlijke groei is alleen mogelijk wanneer dit in harmonie met andere
mensen plaatsvindt en wanneer het niet ten koste van andere mensen gaat.
(Filosofie en religie wijzen erop).
Filosofie en religie wijzen erop dat het moeilijk of onmogelijk is om als mens
persoonlijk te groeien of te floreren in afwezigheid van positieve relaties.
Hazan en Shaver: met verzet en verdriet reageren op het beëindigen van
relaties is een van de meest universele kenmerken van menselijk gedrag.
Tot nu toe weer veel aandacht over disfunctionele patronen.
13.1.1 Emoties, motivatie en nabijheid
Reis en Gable: gaan uit van een model waarin positieve en negatieve
processen in relaties als gerelateerd, maar functioneel onafhankelijk worden
beschouwd.
Pos dimensie: van onbevredigend en stagnerend naar groeibevorderend en
gepassioneerd.
Neg dimensie: van angst en gevaar naar veilig en zeker.
Positieve processen in relaties (appetite) zijn gericht op het krijgen van
positieve en gewenste beloningen. De motivatie is gericht op het ervaren
van groei, plezier en passie.
Negatieve processen (aversieve) zijn gericht op het vermijden van
ongewenste en negatieve situaties. De motivatie is gericht op het ervaren
van veiligheid en zekerheid en op het vermijden van negatieve communicatie
en conflicten.
Deze indeling is ook te relateren aan neurobiologische systemen: onderscheid
tussen 2 adaptieve systemen die van belang zijn voor de motivatie van
mensen: Beide systemen hebben een autonome functie in het reguleren van
gedrag.
Behavioral inhibition system (BIS; Gray noemt het ook stop, look
and listen system = het organisme uit de problemen houden; vermijden
van een negatieve stimuli) +
Behavioral activation system (BAS = reguleert het zoeken naar en
benaderen van positieve stimuli; doelgericht gedrag gevolgd door
beloning; leidt tot opbouw van hulpbronnen en gevoelens van interesse
en enthousiasme).
Drie thema´s (onderzoek naar positieve processen!)
Intimiteit. Fundamentele behoefte aan verbondenheid.
(verbondenheid van de zelfdeterminatietheorie; naast autonomie en
competentie). Onderzoek was dat autonomie, competentie en
verbondenheid gerelateerd aan negatieve emoties, maar alleen
verbondenheid aan positieve emoties. Uit hetzelfde onderzoek kwam
naar voren dat het zich begrepen voelen en gewaardeerd worden door
de partner, verbondenheid het sterkst voorspelde. Ook praten over iets
betekenisvols en gezamenlijk leuke activiteiten doen, droegen bij aan
verbondenheid.
Deze bevindingen kunnen goed worden begrepen vanuit theorieën van
intimiteit waarin het gevoel van nabijheid, het laten zien van
belangrijke aspecten van onszelf, wederzijdse responsiviteit en begrip
en zorgzaamheid centrale begrippen zijn. Omdat intimiteit een
, kernbehoefte is van de mens is het een van de pijlers van het positieve
proces van relaties en draagt het bij aan persoonlijke groei en het
verwezenlijken van idealen en doelen.
Affectie. Genegenheid en omvat zowel liefde als seksualiteit als attent
gedrag. Onderzoek gaf aan dat openlijke genegenheid in de beginjaren
van huwelijk een lager aantal echtscheidingen voorspelde 1 3 jaar later.
Plezier. Draagt bij aan gezamenlijke ervaringen van opwinding,
enthousiasme en inspiratie en het zijn juist deze emoties die bijdragen
aan tevredenheid met en passie in relaties.
13.1.2 Commitment, zelfexpansie en broaden-and-build in relaties
Fincham en Beach bouwen het model verder uit: Zij spreken van het
floreren van een relatie wanneer er veel vitaliteit (relationship health) en
weinig spanning (relationship distress) in de relatie aanwezig is.
Het zijn relaties met kenmerken zoals intimiteit, groei en veerkracht.
Vinden twee theorieën belangrijk bij het onderzoeken van positieve en
negatieve emoties binnen positieve relaties:
de zelfexpansietheorie: partners hebben de neiging om eigenschappen
van een ander in het zelfbeeld op te nemen en is de behoefte om het zelf
uit te breiden een sterke motivatie om relaties te verdiepen. Gezamenlijke
plezierige activiteitenmeer zelfexpansiemeer positieve
emotiespositief functioneren van de relatie. Kan ook andersom. De
motivatie om intiemer met iemand te worden leidt ertoe dat aspecten van
een ander worden geïntegreerd in het zelfbeeld.
de broaden-and-build-theorie van Fredrickson: een toename van
positieve emoties leidt tot een verbreding van aandacht, flexibiliteit in
gedrag en het bedenken van meer oplossingen voor ervaren
problemenopbouw van psychologische en sociale hulpbronnen.
Het tonen van genegenheid en dankbaarheid in relaties, maar ok het
helpen van de ander en het gezamenlijk doen van plezierige en intrinsiek
motiverende activiteiten, dragen dus sterk bij aan een goede balans van
positieve en negatieve emoties.
Commitment (aanvulling op model van Reis en Gable):
Toenaderingscommitment: gericht op het bevorderen en groeien van de
relaties
Vermijdingscommitment: gericht op het vermijden van conflicten en uit
elkaar groeien
Fincham en Beach pleiten ervoor om bij het stellen van doelen in
interventies gericht op positieve relaties, rekening te houden met individuele
verschillen in commitmentdit maakt meer variatie mogelijk in het stellen
van doelen om de relatie te verbeteren, maar ook meer variatie in het
monitoren van en feedback krijgen op het bereiken van doelen. Dus de
aanvulling houdt in dat voor partners in een relatie met sterke
toenaderingscommitment niet alleen positieve doelen van belang kunnen zijn
maar ook antidoelen. Ook bij vermijdingscommitment kan gericht zijn op
positieve doelen naast antidoelen.
13.1.3 Kapitalisatie
Langston: ´Kapitalisatie´het gaat erom het meeste te halen uit een
positieve gebeurtenis, namelijk dat je het deelt met andere mensen. Heeft
ook een positief effect op het welbevinden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sibeld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.