De donkere kamer van Damokles
WILLEM FREDERIK HERMANS
Osewoudt krijgt op de dag dat Nederland capituleert voor nazi-Duitsland bezoek
van een Nederlandse o cier in zijn sigarenwinkel. Deze Dor...
AUTEUR
Willem Frederik Hermans
JAAR VAN UITGAVE
1958
OORSPRONKELIJKE TAAL
Nederlands
PERIODE
1951-1960
TEKSTVORM
Roman
THEMA
Dubbelgangers, Tweede Wereldoorlog, Verzet
ONDERWIJSNIVEAU
Bovenbouw Havo/vwo / 3e graad ASO, BSO en TSO
BRONUITGEVER
NBD Biblion
/
, De donkere kamer van Damokles
DOOR NELLEKE KEMPS
Introtekst
Osewoudt krijgt op de dag dat Nederland capituleert voor nazi-Duitsland bezoek van een
Nederlandse o cier in zijn sigarenwinkel. Deze Dorbeck, die sprekend op hem lijkt en met
wie hij meteen een onverklaarbare verbondenheid voelt, geeft Osewoudt vanaf dat moment
steeds opdrachten, die hem een prominente rol in het verzet bezorgen. Als Osewoudt in 1945
uit Duitse gevangenschap ontsnapt en naar de bevrijde gebieden vlucht, wordt hij daar
echter opgepakt en blijkt dat hij juist van meervoudig landverraad wordt beschuldigd.
Samenvatting
De twaalfjarige Henri Osewoudt is een jongen die te klein is voor zijn leeftijd. Hij woont in
Voorschoten waar zijn vader een sigarenwinkel heeft. Als Henri op een dag uit school komt,
ziet hij een oploop in de straat. Hij wordt opgevangen door een buurman, maar Henri
begrijpt algauw dat zijn moeder zijn vader heeft vermoord. Zijn moeder wordt in een
inrichting opgenomen en Henri's oom en tante uit Amsterdam ontfermen zich over hem. Zijn
nicht Ria, die zeven jaar ouder is dan hij, laat hem bij haar in bed slapen en algauw is hij haar
minnaar. Osewoudt gaat naar de hbs, waar hij opvalt: zijn stem blijft hoog, hij heeft geen
baardgroei en wit, zijdeachtig haar. Om toch indruk te kunnen maken, gaat hij op judo.
Wanneer hij achttien is, trouwt hij met Ria en heropent de zaak van zijn vader. Zijn moeder
komt bij hen inwonen, en er wordt een kamer verhuurd aan Moorlag die na zijn dertigste nog
theologie is gaan studeren. Osewoudt wordt afgekeurd voor militaire dienst en geeft zich op
bij de Vrijwillige Burgerwacht.
De oorlog breekt uit. Osewoudt wordt op wacht gezet voor het postkantoor. 's Avonds stopt
een auto met militairen bij de winkel. Een luitenant, die zich voorstelt als Dorbeck, vraagt
Osewoudt een lmrolletje te ontwikkelen. Dorbeck lijkt sprekend op Osewoudt, maar dan als
een negatief op een foto: hij heeft zwart haar, baardstoppels en een zware stem. Twee dagen
later komt Dorbeck weer, maar het lmpje is nog niet klaar omdat de man die voor
Osewoudt foto's ontwikkelt, niet langsgekomen is. Dorbeck vertelt dat hij twee Duitsers heeft
laten doodschieten en vraagt Osewoudt om gewone kleren. Wanneer Dorbeck het pak terug
komt brengen, waarschuwt Osewoudt hem dat hij gezocht wordt. Dorbeck wil zijn uniform
niet terug, waarop Osewoudt het in de tuin begraaft. Dorbeck heeft twee lmrolletjes bij het
/
