College 1
Hoofdstuk 1 (Portaal): Taalonderwijs
Kernfuncties onderwijs:
Kwalificatie: het zich eigen maken van kennis, vaardigheden en houdingen die leerlingen
kwalificeren voor het leven in onze rijke multiculturele maatschappij en het uitoefenen van
bijvoorbeeld een beroep
Socialisatie: het voorbereid worden op het leven als lid van een gemeenschap met eigen
tradities, gewoonten, regels en praktijken
Subjectvorming: de vorming van een persoon
Kernfuncties taalonderwijs
Leerlingen beter te leren spreken, luisteren, schrijven en lezen
Taal als belangrijk element uit de menselijke cultuur
Leerlingen zichzelf leren kennen en uitdrukken
Visies op taalonderwijs
Traditioneel taalonderwijs
Nadruk op schriftelijke vaardigheden, vormaspect
Grammatica is belangrijk
Redekundig en taalkundig ontleden
Weinig aandacht voor spreken en luisteren
Thematisch-cursorisch taalonderwijs
Thema’s: zinvolle gebruikssituaties
Vakonderdelen buiten het thema (technisch lezen/spelling)
Taal bij alle vakken
Gericht op interactie in de groep
Uitgekiende instructies en goed omschreven taaltaken
Communicatief taalonderwijs
Leren mondeling en schriftelijk communiceren
Whole-language benadering
Geen deeldomeinen (te abstract)
Uitgangspunt: alle leerlingen hebben iets te vertellen
Taal leren door taalproductie
Strategisch taalonderwijs
Strategieën leren beheersen voor communicatieve taken
Taakgericht taalonderwijs
Taal om taken uit te voeren en taal leren door taken uit te voeren
Taken die leerlingen zelf inhoudelijk interessant vinden
Interactief taalonderwijs
3 pijlers:
1. Betekenisvol leren
2. Sociaal leren
3. Strategisch leren
,Inhouden
Taalvaardigheden (spreken, luisteren, schrijven en lezen)
Woordenschat
Jeugdliteratuur
Taalbeschouwing: reflecteren op taal
Reflecteren op functies van taal
- Communicatieve functie
- Conceptualiserende functie
- Expressieve functie
Doelen
Kerndoelen
Tussendoelen
Referentiekader taal en rekenen, 4 domeinen:
- Mondelinge taalvaardigheid
- Lezen
- Schrijven
- Begrippenlijst en taalverzorging
Leerstoflijnen
Doelen uit de methode of zelfgekozen doelen
Groeps- en individuele doelen
Didactiek
2 soorten leren: intentioneel en incidenteel
2 soorten leersituaties: instructief (directe instructie en oefening) en constructief (ankers en
routines)
- Keuze afhankelijk van visie en inhoud van de leerstof
Evaluatie
Summatieve toetsen
Formatieve toetsen
Verschillende aanpakken taalonderwijs
Deelvaardigheden vs holistisch
Taal als doel vs taal als middel
Accent op vorm vs accent op inhoud
Functionele taalvaardigheden vs cultuuroverdracht
Goed taalonderwijs volgens portaal
Voor iedereen en kindgericht
Sprankelend
Doel en middel
Balans tussen aandacht voor deelvaardigheden en geheel
Doelgericht
Betekenisvol en functioneel
Taalontwikkelend
Gericht op bedoeling, proces en effect
Interactief
Hoofdstuk 2 (portaal): Taal
4 domeinen van taal: spreken, luisteren, lezen en schrijven
Gesproken taal
Geschreven taal
, Productieve processen
Receptieve processen
Geletterdheid: het kunnen omgaan met informatie, zowel geschreven als visueel
Ontluikende geletterdheid: ontdekking van geschreven taal (0-4)
Beginnende geletterdheid: ontdekking alfabetisch schrift en verband geschreven en
gesproken taal
Gevorderde geletterdheid: automatisering en ontwikkeling eigen smaak
3 elementen in definitie van taal
Taal heeft verschillende functies (communicatief, expressief, conceptualiserend)
Taal heeft betekenis
Taal heeft een systeem
Mondelinge communicatie
Je kunt niet niét communiceren
Iedere communicatie heeft een inhoudsaspect en een betrekkingsaspect
Ieder heeft zijn eigen waarheid
Mensen communiceren vooral non-verbaal
De macht in gesprekken is meestal niet gelijkwaardig verdeeld
4 aspecten van communicatie
Zakelijke aspect: inhoud
Expressieve aspect: persoonlijkheid zender
Relationele aspect: hoe de zender de ontvanger ziet
Appellerende aspect: invloed uit oefenen
Andere functies van taal
Poëtische functie
Metalinguïstische functie
Conatieve functie
Betekenis
Concepten en labels
- Woord is concept met verschillende labels
Proces van verwijzen
- Woorden verwijzen naar iets uit de werkelijkheid
- Concrete woorden: zintuigelijk specifiek concept
- Abstracte woorden: niet zintuigelijk
- Letterlijk vs figuurlijke betekenis
- Denotatie: de formele betekenis van het woord
- Connotatie: persoonlijke gevoelswaarde
- Afhankelijke betekenis (hij/deze), af te leiden van context of eerder genoemd
, Meervoudige betekenis
- Polysemie: verschillende betekenissen in verschillende contexten voor één woord
- Homoniemen: verschillende betekenissen voor één woord
Specifieke woordrelaties
- Synoniemen
- Antoniemen (tegengesteld)
- Hyperoniem (koepelwoord dat verzameling aanduid)
- Hyponiem (onderdeel van een verzameling)
Vaktaalwoorden, schooltaalwoorden en signaalwoorden
Systeem
Fonologie: klankleer
Morfologie: vormleer
Syntaxis: zinsbouw
Tekstlinguïstiek: opbouw en taalgebruik
Orthografie: lettertekens die klanken weergeven in schrift
College aantekeningen
Principes van moedertaalonderwijs
4 basisvaardigheden
Spreken (mondeling, productief)
Luisteren (mondeling, receptief
Schrijven (schriftelijk, productief)
Lezen (schriftelijk, receptief)
En taalbeschouwing: nadenken over taal
Ondersteund door grammatica, woordenschat en kinder- jeugdliteratuur
Interactief taalonderwijs
Doet recht aan de 4 basisvaardigheden
Betekenisvol, sociaal & strategisch
Geletterdheid 1 : definiëring
Gebruiken en begrijpen van informatie
Samenhang tussen niveau van maatschappelijke
Geletterdheid 2: definiëring
Concreet: via taal communiceren en info verwerken & met cijfermatige en grafische
gegevens om kunnen gaan & gebruik maken van ICT (nieuwe geletterdheid)
Geletterdheid 3: terminologie
Geletterd of gealfabetiseerd vs ongeletterd of analfabeet
Daartussenin: laaggeletterd, functioneel analfabetisme
Andersgealfabetiseerd: gealfabetiseerd in een andere taal
Geletterdheid 4: kenmerken
Moeite met:
Formulieren invullen
Voorlezen
Gebruiken van info over gezondheid en zorg
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alexverlinden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.