DAUTZENBERG V5 PERIODE 2
Kort overzicht 18e en 19e eeuw:
Renaissance:
● Antropocentrisme: de mens staat centraal
● Individualisme: men is zelf tot grote dingen in staat door persoonlijke wilskracht
● Empirisme: men wilde ontdekken hoe de wereld in elkaar zat
Verlichting (18e eeuw)
● Rationalisme
● Didactische literatuur
Romantiek (vanaf eind 18e eeuw)
● Gevoel/individu
● Escapisme
Realisme (vanaf halverwege 19e eeuw)
● Realiteit/objectief
● Geëngageerd
Fin de siècle (vanaf 1880) (wordt besproken in periode 4)
● L’art pour l’art
● Allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie
DE ACHTTIENDE EEUW
Historische achtergrond Europa
● Absolutisme bepaalde de Europese politiek:
○ Oostenrijkse monarchie (Hongarije, Tsjechië, Slowakije, grote delen van Italië,
Roemenië, België en Duitsland)
○ Engeland opbouw wereldrijk (grote delen van Noord-Amerika waren al in Engels
bezit, daar kwamen nu India en delen van Afrika bij)
○ Duitse vorstendommen: Pruisen werd het machtigst Rusland groeide uit tot een
moderne staat
● Grotere welvaart
● De bevolking nam toe (vooral in het oosten van Europa)
● De burgerij ontwikkelde zich tot de sterkste klasse in economisch opzicht
● Tegen het eind van de eeuw wist de burgerij steeds meer politieke macht te veroveren.
, Historische achtergrond Nederland
De Republiek der Verenigde Nederlanden bleef een statenbond met een Staten-Generaal aan
het hoofd i.p.v. een vorst
De Staten-Generaal had weinig macht
→ Oorzaak: alle gewesten gingen hun eigen gang
17e eeuw: eenheid door gemeenschappelijke vijand
18e eeuw: veel conflicten
In de tweede helft van de 18e eeuw ontstond een politieke strijd tussen patriotten: streefden naar
meer democratie
Raakten geïnspireerd door de Amerikaanse onafhankelijkheid in 1776 (anti-Engels, pro-Frans)
prinsgezinden: waren aanhangers van de stadhouders van Oranje
Patriotten vs prinsgezinden
In Frankrijk verzet tegen de koning
● 1789 Franse revolutie
○ De Nederlandse patriotten kregen hulp van de Franse revolutionairen
● 1793 Fransen vielen de Republiek binnen
● 1795 Bataafse Republiek
● 1798 eerste grondwet met o.a. scheiding Kerk en staat en uitbreiding van het kiesrecht
Uiteindelijk verdrijven de patriotten de Oranjegezinden
De verlichting
Empirisme: (in de renaissance) was men gaan onderzoeken hoe de wereld in elkaar zat. Dit
leidde tot nieuwe wetenschappelijke inzichten
→ In de achttiende eeuw ontstond hieruit het Rationalisme: de opvatting dat de menselijke ratio
(verstand) in staat was alles op te lossen
Nieuwe denkbeelden:
● Deïsme
● Tolerantie
● Trias politica
● Liberalisme
● Optimisme
● Moralisme/didactiek
Literatuur
De achttiende eeuw is in de eerste plaats de periode van het rationalisme, van de Verlichting.
→ Dat betekent dat men in die periode de werkelijkheid sterk verstandelijk benadert.
Het verstand was volgens veel schrijvers een middel om verlichting te brengen.
→ Daarom is de verlichte prozaliteratuur in essentie didactisch.
Poëzie veel neo-classicisme.
Genres (1) - Encyclopédie
Encyclopédie is grieks voor ‘algemene opvoeding’
● Didactisch
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninavankoppen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.