Samenvatting Jeugdrecht in de minor Juridisch Advies in het 4e jaar HBO-Rechten. Inclusief jurisprudentie. Met deze samenvatting is een 8,5 voor het tentamen behaald.
Week 1
De student kan een goed onderbouwd juridisch advies geven over een casus op het
gebied van afstamming, ouderschap en gezag:
De student kan een onderbouwde mening geven over een casus met betrekking tot
het gezag:
De student kan een goed onderbouwd juridisch advies en een onderbouwde mening
geven over een casus op het gebied van (inter)nationale kinderontvoering:
Het jeugdrecht is het geheel van rechtsregels dat de positie van jeugdigen regelt. Het is geen
eigen rechtsgebied en het valt ook niet onder één rechtsgebied.
Een familierechtelijke relatie is een juridische relatie tussen gezins- of familieleden waaruit
rechten en plichten ontstaan.
Afstamming betreft de familierechtelijke relatie tussen een jeugdige en zijn ouders.
De juridische moeder
Moeder is de vrouw uit wie het kind geboren is op grond van artikel 1:198 BW. De vrouw die
het kind ter wereld brengt, is de moeder. Ook als er bij de bevruchting genetisch materiaal
van anderen is ingebracht.
Draagmoederschap
Draagmoederschap kent het BW niet. Draagmoederschap wil zeggen dat een vrouw voor
een andere vrouw een kind ter wereld brengt. Omdat het BW het draagmoederschap niet
erkent, is de kern van de afspraken tussen de draagmoeder en de wensmoeder over de
overdracht van het kind voor het recht ongeldig. De draagmoeder wordt dus door de
geboorte van haar kind de juridische moeder. Geeft de draagmoeder haar kind af aan de
wensmoeder, dan maakt dat voor de juridische positie van beide vrouwen niks uit.
Is de draagmoeder niet getrouwd, dan kan de wensmoeder het kind erkennen. Vervolgens
vraagt zij aan de rechtbank om het gezag naar haar over te hevelen op grond van artikel
1:203 en 204 BW. Daarna is in beginsel de weg vrij voor de wensmoeder om het kind te
adopteren als ze het minstens een jaar heeft verzorgd en opgevoegd ogv artikel 1:227 en
228 BW.
Is de draagmoeder getrouwd, dan zijn zij en haar man de juridische ouders en is erkenning
door een wensouder niet mogelijk.
De juridische vader
De juridische vader is de man, ogv artikel 1:199 BW:
Die bij de geboorte met de moeder is gehuwd;
Die de jeugdige heeft erkend;
Van wie door de rechter het vaderschap is vastgesteld;
Die de jeugdige heeft geadopteerd.
De hoofdregel over het juridisch vaderschap luidt: vader van het kind wordt de man die
getrouwd is met de vrouw die het kind ter wereld brengt. Dezelfde regel geldt voor de man
die op het moment van de geboorte de geregistreerde partner van de moeder is.
Vaderschap ontkennen
,De man, de vrouw en het kind kunnen de rechtbank verzoeken het vaderschap dat door een
huwelijk is ontstaan, te ontkennen. Voorwaarde voor een dergelijk verzoek is dat het duidelijk
is dat de man niet de biologische vader is van het kind. Stemt de rechtbank in met het
ontkenningsverzoek, dan is de man niet langer de juridische vader van het kind ogv artikel
1:200 BW.
De vader en de moeder kunnen in principe het vaderschap niet ontkennen als de man eerder
instemde met kunstmatige inseminatie of met in vitrofertilisatie met donorzaad, of als hij wist
dat de vrouw zwanger was van een ander toen hij met haar trouwde. In dit soort gevallen kan
de man zijn vaderschap alleen nog ontkennen als hij door de vrouw is bedrogen.
Het kind heeft in al deze gevallen wel de mogelijkheid het vaderschap te ontkennen.
Overlijdt een man tijdens het huwelijk en brengt de vrouw een kind ter wereld binnen 306
dagen na dit overlijden, dan wordt de overleden man gezien als de juridische vader van het
kind ogv artikel 1:201 BW.
Erkenning
Een jeugdige die geen juridische vader heeft kan door een man die minstens 16 jaar oud is
worden erkend ogv artikel 1:203 BW. De man schept door de erkenning een
familierechtelijke relatie tussen hem en de jeugdige. Na de erkenning is de erkenner de
juridische vader van de jeugdige.
Om te erkennen moet de man bij de burgerlijke stand van de gemeente verklaren dat hij de
juridische vader van de jeugdige wil zijn. Van deze verklaring wordt een akte opgemaakt, die
wordt ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Daarmee is de erkenning een
feit.
Een man beslist niet alleen zelf over de erkenning. Voor de erkenning van een jeugidige tot
16 jaar heeft de man toestemming van de moeder nodig. Is de jeugdige tussen de 12 en 16
jaar oud, dan moeten moeder en jeugdige beiden toestemming geven. Wil een man een
jeugdige van 16 jaar of ouder erkennen, dan is alleen de toestemming van de jeugdige
nodig.
Geven moeder en of jeugdige geen toestemming, dan gaat de erkenning in principe niet
door. Maar een man die kan aantonen dat hij de verwekker is van de jeugdige, hoeft zich niet
bij de weigering neer te leggen ogv artikel 1:204 lid 3 BW. Hij kan de rechtbank inschakelen
en om vervangende toestemming van de erkenning vragen. De rechter geeft de man
toestemming voor de erkenning als hij meent dat de erkenning:
- De belangen van het kind niet zal schaden, en;
- De belangen niet zal schaden die de moeder heeft bij de ongestoorde verhouding
met haar kind.
Artikel 1:204 BW geeft de voorwaarden voor erkenning weer en geeft aan wanneer
erkenning niet mogelijk is.
Een erkenning is in principe definitief en kan niet zomaar weer ongedaan worden gemaakt.
Alleen als de erkenner niet de biologische vader is, kan de erkenning ongedaan worden
gemaakt.
Een kind dat ontdekt dat zijn erkenner niet zijn biologische vader is kan bij de rechtbank een
verzoek indienen om vernietiging van de erkenning. In principe heeft het kind daarvoor 3 jaar
de tijd, te rekenen vanaf het jaar waarin het kind deze ontdekking doet. Is het kind nog
, minderjarig als hij ontdekt dat zijn erkenner niet zijn biologische vader is, dan kan het tot en
met zijn 20e jaar een verzoek om vernietiging indienen.
Gerechtelijke vaststelling van het vaderschap
Bij gerechtelijke vaststelling van het vaderschap legt de rechter het juridisch vaderschap aan
de verwekker op ogv artikel 1:207 BW.
Van deze mogelijkheid kan ook gebruik worden gemaakt als een man overlijdt voordat hij het
kind heeft erkend, of als een verwekker weigert om zijn kind te erkennen.
Kan de moeder of de jeugdige aantonen dat de man de verwekker is, dan kunnen de moeder
tot de jeugdige 16 jaar is en de jeugdige vanaf 12 jaar de rechter vragen het vaderschap van
de man vast te stellen. Wordt het vaderschap van de man door de rechter vastgesteld, dan
ontstaat door de rechterlijke uitspraak een juridische vader-kind relatie, die dezelfde
gevolgen heeft als andere vormen van juridisch vaderschap.
Adoptie
Door adoptie ontstaat een juridische ouder-kindrelatie ogv artikel 1:227 BW. Na de
rechterlijke uitspraak over de adoptie worden de adoptiefouders de juridische ouders van de
jeugdige. Gelijktijdig worden de juridische banden met de oorspronkelijke ouders verbroken.
Adoptie is alleen mogelijk als de adoptie in het kennelijk belang is van de jeugdige. Het gaat
dan om een belangenafweging.
Een jeugdige kan alleen worden geadopteerd als hij op het moment van het adoptieverzoek
minderjarig is.
Het geadopteerde kind kan vanaf zijn 20e verjaardag tot het moment dat hij 23 jaar wordt bij
de rechtbank een verzoek indienen om de adoptie te herroepen, oftewel ongedaan te maken
ogv artikel 1:231 BW. De rechtbank wijst dit verzoek toe als de herroeping in het kennelijk
belang van de geadopteerde is en de rechter overtuigd is van de redelijkheid van het
verzoek tot herroeping.
Gevolgen van het ouderschap
Juridische ouders hebben gezag over hun kind. Gezag wil zeggen dat de ouders hun kind
mogen opvoeden en zeggenschap over hem hebben.
Heeft een juridische ouder geen gezag, dan heeft hij doorgaans wel recht op omgang met
zijn kind. Omgang betekent dat ouder en kind elkaar regelmatig mogen zien.
Juridische ouders zijn onderhoudsplichtig. Dat wil zeggen dat zij verplicht zijn om de kosten
te dragen van de verzorging en opvoeding van hun kind.
De onderhoudsplicht geldt ook voor de verwekker van de jeugdige, ook als hij hem niet heeft
erkend.
De jeugdige draagt de achternaam van zijn juridische ouders en zij kiezen zijn voornaam uit.
De jeugdige is wettelijk erfgenaam van zijn juridische ouders.
Heeft een van de ouders de Nederlandse nationaliteit, dan krijgt de jeugdige op grond van de
Rijkswet op het Nederlanderschap ook de Nederlandse nationaliteit.
Gezag
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouklooijmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
