- De student kan de functies en bronnen van het burgerlijk procesrecht uitleggen.
Publiekrecht:
Handelt over de rechtsverhouding tussen overheid en burger.
Privaatrecht:
Hier gaat het over de rechtsverhouding tussen burgergs onderling. Hier heb je natuurlijke personen
en rechtspersonen.
Het privaatrecht wordt onderverdeeld in het verbintenissenrecht en het goederenrecht.
Privaatrecht heeft vele rechtsgebieden zoals familierecht, arbeidsrecht en consumentenrecht.
Het gehele privaatrecht wordt ook wel het materiaal burgerlijk recht genoemd.
- Het materiaal burgerlijk recht omvat alle rechten en plichten die personen juridisch hebben.
Formeel burgerlijk recht (burgerlijk procesrecht)
- Als juridische rechten worden geschonden en/of juridische plichten niet worden nagekomen
- Omvat alle regels over de wijze van procederen om zo rechten te effectueren en/of te zorgen
dat plichten worden nagekomen (of schadevergoeding wordt betaald)
Functies burgerlijk procesrecht
1. Handhaven en beïnvloeden van materiële burgerlijke rechten en plichten
2. Het voorkomen van een gerechtelijke procedure
3. Het voorkomen van eigenrichting
(Rechts)bronnen burgerlijk procesrecht
1. Nationale regelgeving:
- Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) → Hoe moet je procederen?
- Wet op de Rechterlijke Organisatie (Wet RO) → Hoe is de rechterlijke macht in Nederland
georganiseerd?
- Landelijke procesreglementen → Nadere, praktische invulling van Rv
2. Internationale regelgeving:
- Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele
vrijheden (EVRM) → Art. 6 ‘Fair trial’
- Europese vorderingen → Welke rechter is bevoegd in Europese burgerlijke en handelszaken?
3. Jurisprudentie
, - De student kan de algemene uitgangspunten die gelden binnen het burgerlijkprocesrecht
herkennen en beschrijven.
Algemene uitgangspunten (waarborg eerlijk proces)
1. Recht op rechtspraak en rechtsbijstand
Een ieder staat het in beginsel vrij om een procedure te starten bij een rechter
2. Onafhankelijke en onpartijdige rechter
De rechter hoeft nooit een verantwoording af te leggen aan de wetgevende en de
uitvoerende macht.
De rechter moet objectief en onbevooroordeeld naar een zaak moet kijken
3. Hoor en wederhoor
Beide partijen moeten evenveel tijd en gelegenheid moeten krijgen in de procedure om een
standpunt naar voren te brengen.
4. Behandeling en beslissing binnen redelijke termijn
Een rechter moet een zaak behandelen en uitspraak doen binnen een redelijke termijn
Het streeftermijn voor rechters in normale civiele procedures is zes weken na de laatste
proceshandeling
5. Openbaarheid van zitting en uitspraak
In beginsel zijn zittingen openbaar, een ieder kan zo’n zitting bijwonen
De uitspraak is voor partijen openbaar
6. Motiveringsbeginsel
Rechter moet altijd zijn uitspraken motiveren
7. Geen rechtsweigering en volledige beslissing
De rechter kan niet weigeren om uitspraak te doen en de uitspraak moet volledig zijn
8. Beginsel van partijautonomie
Partijen bepalen de omvang van de procedure
9. Ambtshalve aanvulling van rechtsgronden
Als partijen een procedure op schrift zijn gestart maar het gaat over iets anders, dan mag de
rechter dit aanvullen.
- De student kent de definities en taken van de betrokkenen in het burgerlijk procesrecht
zoals de rechtshulpverlener, de gerechtsdeurwaarder, de griffier, de rechter en de
rechtbank.
Aan een civiele procedure kunnen natuurlijke personen en rechtspersonen deelnemen.
Rechtspersonen zijn organisaties of bedrijven die juridisch als personen worden gezien en bepaalde
rechten en plichten hebben. Voorbeelden hiervan zijn gemeentes en provincies, naamloze of
besloten vennootschappen.
Natuurlijke personen zijn mensen van vlees en bloed.
Voor het voeren van een gerechtelijke procedure is specialistische kennis vereist. Om die reden is het
een procespartij veelal aan te raden om zich in een procedure te laten bijstaan door een deskundig
rechtsbijstandsverlener. De meest voorkomende rechtsbijstandverlener is de advocaat.
Een advocaat is een rechtsbijstandverlener die krachtens de Advocatenwet is beëdigd om
procespartijen van deskundige rechtsbijstand te voorzien. In een aantal gevallen moet een
procespartij op grond van de wet verplicht worden bijgestaan door een advocaat. In procedures voor
een kantonrechter geldt echter dat partijen in persoon, ofwel zonder advocaat, mogen verschijnen
,Artikel 79 lid 1 Rv. Dit geldt ook voor de verweerder in een kortgedingprocedure Artikel 255 lid 1 Rv.
In alle andere gerechtelijke procedures is procesvertegenwoordiging door een advocaat verplicht
Artikel 79 lid 2 Rv. Dat geldt ook voor de procedures in hoger beroep en cassatie.
Ten aanzien van procedures bij de Hoge raad geldt dat deze slechts worden gevoerd door een
advocaat bij de Hoge Raad Artikel 407 jo. 409 Rv. Een advocaat die procedeert bij de Hoge Raad
wordt cassatieadvocaat genoemd.
Artikel 80 lid 1 Rv regelt dat een partij zich in een dergelijke procedure kan laten bijstaan of zich door
een gemachtigde kan laten vertegenwoordigen.
Uitzondering: kort geding. In een dergelijke procedure mag iemand zich niet laten bijstaan door een
gemachtigde die geen advocaat is Artikel 255 Lid 1 Rv. Onder het bijstaan moet worden verstaan dat
een partij een vertrouwenspersoon het woord laat voeren tijdens een zitting. Een partij kan zich ook
laten vertegenwoordigen door een gemachtigde. De gemachtigde is in dat geval bevoegd de
procesbehandelingen in naam van de partij te verrichten.
De gerechtsdeurwaarder is een door de Kroon (koning en ministers) benoemd openbaar ambtenaar
met officiële ambtstaken.
De officiële ambtstaken die de deurwaarder verricht, kunnen worden onderscheiden in drie
kerntaken:
1) Het uitbrengen van exploten
2) Het leggen van conservatoir beslag
3) Het ten uitvoer leggen van uitspraken van de rechter
Een exploot is een schriftelijke aanzegging of mededeling van de ene partij aan de andere, die door
een gerechtsdeurwaarder wordt ondertekend en uitgebracht. Het ondertekenen en het uitbrengen
door de gerechtsdeurwaarder wordt het betekenen van het exploot genoemd. In artikel 45 tot en
met 66 Rv zijn de vereisten voor exploten opgenomen.
De dagvaarding is het officiële document waarmee de eisende partij de dagvaardingsprocedure moet
beginnen. Elke dagvaardingsprocedure begint met een dagvaarding die door een bevoegde
deurwaarder aan de gedaagde partij overhandigd (artikel 45 en 111 lid 1 Rv).
Als er tussen partijen een geschil bestaat waarover geprocedeerd wordt of gaat worden, is er vaak
behoefte om het geld of de zaken waarover het geschil bestaat veilig te stellen, zodat na afloop van
een eventuele procedure niet alsnog achter het net wordt gevist. De deurwaarder kan in een
dergelijk geval, met toestemming van de voorzieningenrechter, conservatoir (bewarend) beslag
leggen om een zaak veilig te stellen. Het afdwingen van de nakoming van een vonnis door een
gerechtsdeurwaarder, wordt de tenuitvoerlegging van een vonnis genoemd.
De griffie betreft de gerechtelijke administratieve ondersteuning van een bepaald gerecht. De griffie
beheert de agenda, de dossiers en het archief van de gerechtelijke instantie en verzorgt
correspondentie met de procespartijen of bij de procedure betrokken derden. Op de griffie werken
mensen in diverse functies; ze worden vaak aangeduid als griffier en ondertekenen in die
hoedanigheid ook correspondentie.
, De meeste en belangrijkste beslissingen in civiele procedures worden genomen door de rechter. Het
is de rechter die aan het einde van de procedure een uitspraak moet doen.
Partijen bepalen de omvang van het geschil dat aan de rechter wordt voorgeld. In het verloop van de
procedure voert de rechter echter de regie. Uitgangspunten voor een eerlijke behandeling van een
zaak door de rechter is dat de rechter onpartijdig en onafhankelijk is.
Hiërarchie tussen gerechten:
In de Wet RO zijn regels met betrekking tot de rechtbank opgenomen in artikel 40 tot en met 57. De
rechtbank is de laagste rechter in Nederland. Artikel 42 RO regelt dat je in eerste instantie naar de
rechtbank moet om te procederen.
Absolute competentie van een rechter betekent naar welke rechter je moet gaan:
In cassatie → Hoge raad
Hoger beroep → Hof
In eerste aanleg → Rechtbank
- De student kan aan de hand van de in een casus gegeven rechtsfeiten bepalen wie de
formele en materiële procespartij is.
Wanneer een natuurlijke persoon niet handelingsbekwaam is (art. 3:32 BW) moet hij worden
vertegenwoordigd door een handelingsbekwaam persoon die optreedt als zijn wettelijke
vertegenwoordiger. In geval van vertegenwoordiging van een handelingsonbekwame procespartij,
noemen we de vertegenwoordiger de formele procespartij en de vertegenwoordigde de materiële
procespartij.
Formele procespartij:
Degene die de beslissingen in de procedure neemt op wiens naam de procedure wordt gevoerd.
Materiële procespartij:
Het rechtssubject van de rechtsbetrekking waarover het geschil bestaat. Of te wel degene wiens
inhoudelijke belang in de zaak aan de orde is. Het is de materiële procespartij die uiteindelijk jegens
de wederpartij gebonden en/of gerechtigd wordt door de uitspraak van de rechter.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikkivanbakergem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.