Hierbij alle stof uit de voorgeschreven literatuur dat vereist is voor de werkgroep en de hoorcolleges en het tentamen. Dit document is zodanig geformuleerd en gemaakt dat het voldoende is om te leren voor het tentamen.
1. Inleiding
Uitgangspunt aansprakelijkheidsrecht: ieder draagt zijn eigen schade
Op dit vertrekpunt biedt het buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht uitzonderingen.
Wanneer iemand anders op grond van een verbintenis uit de wet verantwoordelijk kan worden
gehouden voor het ontstaan van schade kan die schade op hem worden afgewenteld.
Dit kent relatief hoge drempels, maar leidt wel tot volledige schadevergoeding
Het aansprakelijkheidsrecht regelt wie onder welke omstandigheden aansprakelijk is voor
welke gebeurtenissen en hun gevolgen (passieve zijde van de verbintenis), en ook wie welke
aanspraken geldend kan maken (de actieve zijde).
Het aansprakelijkheidsrecht heeft vooral tot doel om te bepalen in welke gevallen en in welke
mate schade moet worden verplaatst van de benadeelde naar degene die schade heeft
veroorzaakt.
2. Onrechtmatige gedraging: art. 6:162 lid 2 BW
De grondslag van de schadevergoedingsverplichting van art. 6:162 BW is de toerekenbare
onrechtmatige gedraging van een persoon.
De verplichting tot schadevergoeding ontstaat slechts indien de schade het gevolg is van de
onrechtmatige gedraging.
Onrechtmatigheid kwalificeert het gedrag.
Toerekening kwalificeert de dader.
2.1 Inbreuk op een recht;
Jurisprudentie: Unocal c.s/Conoco
Het gaat hier om de schending van iemands subjectief recht.
Inbreuk op een recht’ is gereserveerd voor díe handelingen van derden waartoe
uitsluitend de rechthebbende bevoegd is of voor handelingen die de rechthebbende in de
uitoefening van diens recht belemmeren, kortom handelingen die de exclusiviteit van het
recht van de rechthebbende aantasten.
Voorbeeld: A maakt zonder toestemming een lamp volgens een ontwerp waarop B een
octrooi heeft.
Subjectieve rechten kunnen worden onderscheiden in twee categorieën:
a) Absolute vermogensrechten: zoals goederenrechtelijke rechten (eigendomsrecht) of rechten
op voortbrengselen van de geest (auteursrecht)
b) Persoonlijkheidsrechten: het recht op lichamelijke integriteit, huisrecht, recht op eerbiediging
van de persoonlijke levenssfeer.
Volgens moderne rechtspraak is het enkele feit dat er een inbreuk is gemaakt op een subjectief recht
van de benadeelde niet altijd voldoende voor een onrechtmatige normovertreding.
Weliswaar kan het feit dat er inbreuk is gemaakt op een subjectief recht het vermoeden
scheppen dat het gedrag dat daaraan vooraf ging onbehoorlijk was, maar dat laatste is niet
per definitie het geval.
Daarvoor is nodig de door de inbreuk een geschreven of ongeschreven gedragsnorm is
overtreden.
, 2.2 Het doen of nalaten in strijdt met een wettelijke plicht;
Ieder handelen, doen of nalaten met een wettelijke plicht is onrechtmatig.
Het voordeel als er wordt gehandeld in strijdt met een wettelijke plicht is dat de
onrechtmatigheid van de gedraging van de gedaagde in beginsel al vaststaat.
Voorbeeld: C rijdt in strijdt met het Reglement verkeersregels en verkeerstekens met zijn
scooter over de stoep en rijdt D aan
2.3 Het doen of nalaten in strijdt met hetgeen volgens ongeschreven recht in het
maatschappelijk verkeer betaamt.
Dit is een open norm met een (zeer) breed toepassingsbereik. De invulling van deze open
norm door de rechtspraak is dan ook cruciaal.
Voorbeeld: E, die een café bevoorraadt, laadt in een donker hoekje een kelderluik
openstaan, waar F in valt.
Er kan sprake zijn van een rechtvaardigingsgrond, denk aan overmacht, noodweer,
uitvoering van een wettelijk voorschrift, bevoegd gegeven ambtelijk bevel (40-43 Sr). Dit
zorgt ervoor dat de handeling zijn onrechtmatige karakter verliest.
2.3.1 Gevaarzetting
Kelderluik-arrest: Onder welke omstandigheden is het in het leven roepen of laten voortbestaan van
een gevaarlijke situatie onrechtmatig.
Een vijftal gezichtspunten (kelderluikfactoren):
- De mate van waarschijnlijkheid waarmee de niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid
en voorzichtigheid (bij het potentiële slachtoffer) kan worden verwacht;
- Aard en omvang van de gevreesde schade (letsel- en zaakschade, zuivere vermogensschade
en immateriële schade);
- De waarschijnlijkheid dat deze schade zich als gevolg van bepaald gedrag zal voldoen;
- De aard van de gedraging;
- De bezwaarlijke (voor de potentiële dader) in termen van kosten, tijd en moeite voor het
nemen van voorzorgsmaatregelen.
Het is niet beslissend dat degene die het gevaar in het leven heeft geroepen, het gevaar dat
zich heeft verwezenlijkt heeft voorzien.
Voldoende is dat wordt getracht met het nemen van voldoende veiligheidsmaatregelen (naar
objectieve maatstaven) om bepaalde (gezondheids)gevaren te voorkomen.
2.3.2 Sport- en spel
Binnen de categorie ‘gevaarzetting’ wordt een bijzondere plaats ingenomen door sport- en
spelsituaties.
De Hoge Raad heeft een aantal vuistregels geformuleerd voor de beoordeling van
letseltoebrengend gedrag in een sportsituatie.
Een dergelijke gedraging is in het kader van sportbeoefening minder snel als onrechtmatig te
kwalificeren dan daarbuiten het geval zou zijn
Het enkel overtreden van spelregels, waaronder regels te bescherming van de veiligheid van
de spelers, is niet reeds om die reden onrechtmatig.
Het op zeer grove wijze inbreuk maken op de spelregels kan wel onrechtmatig zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper giovanni_soeknandan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
