Rond het jaar 700 ging Nederland over tot het christendom.
Karel de Grote dwong de bevolking tot het Christendom. Dit gebeurde rond het jaar 800. Hij brak
toen de weerstand tegen het christendom in Nederland.
Bij de opkomst van het Christendom ging de goddenwereld van de Germanen en Romeinen tten
onder.
Er waren grote verschillen tussen het Christendom en het Germaanse en Romeinse
heidendom:
- het was monotheistisch.
- er was een heilig boek: de bijbel.
- het pretendeerd de universele en voor iedereen geldige waarheid te bezitten.
- er was een juiste orthodoxe leer.
Er waren geen overeenkomsten tussen het Christendom en het heidendom.
Overeenkomsten en verschillen Germaans / Romeinse godenwereld:
Overeenkomsten:
- beiden hebben meerdere goden aan wie ze offeringen brachten om gunsten te krijgen.
- beiden geloofden dat ze na de dood naar een dodenrijk gingen.
Verschillen:
- Romeinen hechten veel waarden aan tempels en godenbeelden terwijl de Germanen daar niets mee
deden.
In de 4e eeuw legden bisschoppen de geloofswaarden van de kerk vast.
Vooral in de hoge en late middeleeuwen had de kerk grote invloed op het dagelijks leven.
In de eerste eeuwen werd de kerk al geleid door bisschoppen die vanuit een centrale stad hun
bisdom bestuurden. Zij konden zelf de lagere geestelijken in hun bisdom benoemen.
De kerk en de staat waren een twee-eenheid:
- De kerk bemiddelden tusse God en mens en zag erop toe dat de gevoligen hun religeuze plichten
nakwamen.
- De wereldrijke overheid beschermde de kerk en regedelde zaken die niet onder de kerk vielen.
Vaak waren geestelijken ook wereldrijke bestuurders.
Vanaf de 12e eeuw leerde de kerk dat er tussen hemel en hel nog een derde mogelijkheid was: het
vagevuur.
Er ontstonden telkens nieuwe geestelijke bewegingen. Een belangrijke beweging was de
armoedebeweging van Fransiscus van Assisi (1181 – 1226 ) Fransiscus was een Italiaanse
koopmanszoon die na een ernstige ziekte zijn bezittingen verdeelde onder de armen.
Nog tijdens zijn leven ontstond de Fransiscaner kloosterorde van de minderbroeders.
Vanaf 1228 waren er ook kloosters met de Fransiscaner kloosterorde in Nederland.
, Er was veel intolerantie tegen niet-Christenen. Het ging hierbij vooral om moslims en Joden.
Vanaf de 11e eeuw werden er kruistochten tegen de Islam georganiseerd. De joden werden
geisoleerd. De Paus besloot dat in 1215 de joden een geel herkenningsteken moesten dragen. Soms
werden ze ook slachtoffer van pogroms.
Een pogrom is een uitbarsting van geweld en buitensporigheden, gericht tegen een deel van de
bevolking.
Tegen ketterij werd door de paus in de 12e eeuw een speciale rechtbank opgericht: de inquisitie.
Onder ketterij viel iiedereen die afwijkende christelijke opvattingen had.
Vanaf de 13e eeuw werden er universiteiten opgericht. Hierin werd het wetenschapelijk denken
beoefend.
Vanaf de 15e eeuw leidde de toenemede wetenschappelijke kenis tot kritiek op de kerk. Hierdoor
ontstond het humanisme.
Het humanisme is een beweging van geleerden die de klassieke werken bestudeerden om zo achter
hun oorspronkelijke betekenis te komen.
Een van de bekenste humanisten is Erasmus:
- hij kwam er achter dat er in de officiele Latijnse Bijbelvertaling veel fouten waren geslopen.
- hij vertaalde het Nieuwe Testiment in het Grieks.
- hij vond dat elke individuele gelovigen zich viva Bijbelstudie kon richten op de navolging van het
Christendom.
Het humanisme van Erasmus paste goed bij een lekenbeweging die i Nederland popular was rond
die tijd: de mooderne devotie.
De moderne devotie was gesticht in de 14e eeuw door Geert Groote.
Door middel van de verlichting ontstond vanaf 1650 een minder streng geloof.
Willem van Oranje, ook wel Willem de Zwijger genoemd, hield in 1564 een toespraak in de Raad
van State. Hij wou dat er een einde kwam aan de strenge vervolging van de protestanten.
Oranje wou dat iedereen vrijheid van geloof had en vond dat de verschillende godsdiensten en
geloven naast elkaar konden bestaan.
De strengheid tegenover de protestanten werd uiteindelijk een van de oorzaken van de Nederlandse
opstand die enkele jaren later uitbrak.
Willem van Oranje ging snel door verschillende godsdiensten heen:
- Willem Oranje groeide op Luthers.
- Toen hij de belangrijkste edelman werd in Nederland wou Karel V dat hij katholiek werd. Dit deed
hij. Pas toen hij leider werd van de opstand brak hij weer met het katholicisme.
- Vanaf 1573 woonde hij kerkdiensen bij van de Calvinisten.
Onder invloed van Willem van Oranje legden in 1579 de opstandige gewesten vast dat er
gewetensvrijheid zou zijn: de overheid mocht niemand tot geloof dwingen.
In het begin van de 16e eeuw was er in Nederland al veel onvrede over de Rooms-Katholieke kerk.
Er ontstond pas in 1517 verzet toen de Duitse monnik Maarten Luther de reformatie was begonnen.
Keizer Karel V verzette zich hiertegen en stelde in 1521 een keizerlijke inquisitie in. Hierdoor bleef
opperlijk verzerkt beperkt. Alleen een radicale protestanse minderheid zonderde zich af van de
katholieke kerk.
De hervormers, de mensen die geloofden in de reformatie, sloten zich aan bij de lekenvroomheid
van de moderne devotie en het humanisme van Erasmus.
Deze opvattingen kregen in Nederland veel aanhang omdat er sinds de late middeleeuwen de
samenleving heel veel was veranderd. Veel gewesten, waaronder Holland en Overijssel, behoorden
tot de meeste verstedelijke regio's van Europa. Hierdoor kwamen Nederlanders makkelijk in contact
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Chantal19971. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
