Hoorcollege week 1: personenvennootschappen deel 1
1. Ondernemingsvormen
Onderneming: organisatorisch verband, gericht op duurzame deelneming aan het economische
verkeer.
- Eenmanszaak
- Personenvennootschap (contractuele samenwerkingsvorm)
o Maatschap (art. 7A:1655-1688 BW)
o VOF (art. 15-34 WvK)
o CV (art. 19-21 WvK)
- Privaatrechtelijke rechtspersonen (boek 2 BW)
o Besloten vennootschap
o Naamloos vennootschap
o Vereniging
o Coöperatie
o Stichting
Handelsregister: burgerlijke stand van ondernemingen en rechtspersonen (Kamer van Koophandel).
Inschrijving in het handelsregister is verplicht voor ondernemingen en rechtspersonen (art. 5 en 6
Hrgw). Doel hiervan is bescherming voor derden. Bij onvolledige inschrijving geldt dat de derde te
goeder trouw beschermd wordt (art. 25 Hrgw). Indien helemaal geen inschrijving heeft
plaatsgevonden, geldt lid 1; bij onvolledige of onjuiste inschrijving, geldt lid 3 (HR Damen/Geho).
2. Eenmanszaak
Er is sprake van een eenmanszaak wanneer een natuurlijk persoon voor eigen rekening en risico een
bedrijf of beroep uitoefent.
- Geen onderscheid tussen privé en zakelijk vermogen. Je kunt wel personeel hebben.
- Geen oprichtingsvereisten
- Wel inschrijving van de onderneming in het handelsregister (art. 5 sub b Hrgw).
3. Personenvennootschappen
Algemene kenmerken:
- Contractuele samenwerkingsvormen
- Vrijwel geheel regelend (overeenkomsten)recht de basis is contractsvrijheid
- Geen rechtspersoonlijkheid
Soorten personenvennootschappen:
- Grondvorm: maatschap (art. 7A:1655 BW)
- Bijzondere vormen van de maatschap: VOF en CV
Toepassingsgebieden:
- Maatschap: vrije beroep (bv. huisarts), landbouw, vastgoed
- VOF: MKB, joint ventures
- CV: MKB, joint ventures, vastgoed, beleggingsfondsen
,Waarom kiezen voor een personenvennootschap?
- Nadeel t.o.v. bijvoorbeeld een BV onbeperkte aansprakelijkheid van de vennoten
- Fiscale aspecten fiscale transparantie inkomstenbelasting (als ondernemer wordt je belast
in inkomstenbelasting i.p.v. vennootschapsbelasting; vaak is dit gunstig)
- Grotere inrichtingsvrijheid bij personenvennootschap t.o.v. NV/BV
- Minder oprichtingsformaliteiten bij personenvennootschappen en lagere kosten
3.1 De maatschap
Maatschap: “overeenkomst waarbij twee of meer personen zich verbinden om iets in gemeenschap
te brengen, met het oogmerk om het daaruit ontstaande voordeel met elkander te delen” (art.
7A:1655 BW).
- Obligatoire wederkerige overeenkomst (art. 6:213 lid 1 jo. 279 BW)
- Vormvrij
- Vaak met meer dan twee partijen (art. 6:213 lid 2 BW): samenwerking
- Duurovereenkomst: roept voortdurende verbintenissen in het levend
Binnen de maatschap wordt altijd een beroep uitgeoefend. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden
tussen:
- Openbare maatschap: samenwerking beroep onder gemeenschappelijke naam naar buiten
kenbaar
- Stille maatschap: samenwerking beroep of bedrijf niet voor buitenwereld kenbaar (bijv.
fysiotherapeuten)
Arrest Dierenartspraktijk een maatschap moet als maatschap aangemerkt worden, wanneer
voldaan wordt aan bepaalde kenmerken en het dus kwalificeert als maatschap:
1. Overeenkomst (wilsovereenstemming)
- Uitdrukkelijke of stilzwijgende wilsovereenstemming
- Idem voor wijziging
2. tot samenwerking (o.g.v. ‘affectio societatis’: gelijkwaardigheid)
- tot een gemeenschappelijk doel (affectio societatis)
3. voor gemeenschappelijke rekening (‘risico lopen’)
4. van twee of meer personen (de vennoten)
5. gericht op vermogensrechtelijk voordeel ten behoeve van alle vennoten
- winst
- kostenbesparing
6. door (verplichte) inbreng van ieder van de vennoten
- geld, goederen, genot van goederen of arbeid (art. 7A:1662 BW)
- inbrengen in vennootschappelijke gemeenschap (art. 3:166 BW)
- gebonden gemeenschap
3 wijzen van inbreng (bijv. een pand):
1) juridisch eigendom alle vennoten worden gedeeld eigenaar en
waardeveranderingen komen voor rekening van maatschap
2) economisch eigendom eigendom komt bij inbrenger en waardeveranderingen
komen voor rekening van maatschap
3) genot eigendom komt bij de inbrenger te liggen en waardeveranderingen komen
voor rekening van de inbrenger
7. beroep of bedrijf
,3.1.1 Voordeel
Winst:
- iedere vennoot moet delen in de winst
- naar rato van inbreng, tenzij anders overeengekomen (art. 7A:1670 BW)
Verlies:
- niet iedere vennoot hoeft te delen in verlies
- naar rato van inbreng, tenzij anders overeengekomen (art. 7A:1670 BW)
3.1.2 Interne verhoudingen
Beheren (besturen): iedere vennoot is beherend vennoot, tenzij… (art. 7A:1674, 1673 lid 1 BW)
- onderscheid tussen beheren/beschikken (art. 7A:1673 en 1676 BW)
- beheren is dagelijks voorkomende, gebruikelijke handelingen verrichten voor rekening van
de vennootschap
- bij andere (rechts)handelingen dan beheren is toestemming van alle vennoten vereist (art.
7A:1676 sub 1 BW) (beschikkingshandelingen)
- Deze regeling geldt voor de maatschap, VOF en CV
Besluitvorming: elk vennoot heeft vetorecht, tenzij… (artikel 7A:1676 sub 1 BW)
3.1.3 Externe verhoudingen
- Vertegenwoordiging (handelen in naam van de maatschap)
Maatschap: geen bevoegdheid afzonderlijke vennoten, tenzij volmacht verleend in
maatschapsovereenkomst of voor een specifiek geval (art. 7A:1679-1681 BW jo. 3:60 BW).
Indien zonder volmacht gehandeld wordt:
o de onbevoegd handelende vennoot is gebonden (nakoming) (art. 7A:1681 BW)
o binding van alle maten/vennoten bij baattrekking (art. 7A:1681 BW)
o schijn (art. 3:61 lid 2 BW), bekrachtiging (art. 3:69 lid 1 BW)
o instaan voor volmacht (schadevergoeding) (art. 3:70 jo. 3:78/3:79 BW)
VOF/CV: iedere beherend vennoot is bevoegd, tenzij in de overeenkomst anders is bepaald
(art. 17 WvK). Daarbij moet de handeling dienstig zijn tot verwezenlijking van het doel (lid 2).
o Inschrijving in handelsregister van beperking vertegenwoordigingsbevoegdheid:
derdenwerking (art. 25 lid 3 Hrgw)
o Zonder inschrijving VOF: alle beherende vennoten worden volledig bevoegd
aangemerkt door derden (art. 29 WvK)
- Aansprakelijkheid (gebondenheid)
Maatschap: de maten zijn voor gelijke delen aansprakelijk, tenzij in de overeenkomst met de
derde anders is bepaald (art. 7A:1680 BW). Indien het gaat om een ondeelbare prestatie, is
iedereen hoofdelijk aansprakelijk (art. 6:6 lid 2 BW) (HR Biek Holding).
VOF: elke vennoot is hoofdelijk aansprakelijk met zijn gehele vermogen (art. 18 WvK). Daarbij
vindt verhaal plaats op de vennootschappelijke gemeenschap en op de vennoten. Een
onderlinge draagplicht kan in de overeenkomst geregeld worden.
, Een VOF, CV en openbare maatschap hebben een afgescheiden vermogen (geen
privévermogen):
o VOF: HR Boeschoten/Besier
o CV: HR Boeschoten/Besier en HR Hovuma
o Openbare maatschap: HR Biek Holding
- Verhaalspositie crediteuren
o Zaakscrediteur: verhaal op zowel afgescheiden als privévermogens
o Privécrediteur (wanneer een verplichting niet in verband staat met de gezamenlijke
uitoefening van beroep of bedrijf): geen verhaal op aandeel van de vennoot in het
vennootschapsvermogen, maar alleen op het privévermogen
3.2 Vennootschap onder firma (VOF)
Vennootschap onder firma: de maatschap tot uitoefening van een bedrijf onder een
gemeenschappelijke naam aangegaan (art. 16 WvK).
Het gaat hier om de gezamenlijke uitoefening van een bedrijf (firma). Dat is dan ook het verschil met
een openbare maatschap, want daar gaat het om de gezamenlijke uitoefening van een beroep.
De VOF is een bijzondere vorm van de maatschap.
3.3 Commanditaire vennootschap (CV)
Commanditaire vennootschap: een of meer beherende vennoten waarbij de beherende vennoten
jegens derden ‘hoofdelijk verbonden’ zijn voor verbintenissen van de CV en één of meer
commanditaire vennoten die voor niet meer dan hun inbreng aansprakelijk zijn (art. 19 WvK).
Hierbij gaat het alleen om bedrijfsuitoefening. Het is een bijzondere vorm van de maatschap en een
bijzondere vorm van de VOF.
Je hebt zowel beherende als stille vennoten, waarbij je bij een VOF alleen beherende vennoten hebt.
Beroep Maatschap
Stil
Bedrijf Maatschap
Maatschap
Beroep Maatschap
Openbaar Alleen beherende Vennootschap
vennoten onder firma
Bedrijf
Beherende- en stille Commanditaire
vennoten vennootschap
