Basisboek sociale zekerheidsrecht 2022
Hoofdstuk 1.1 inleiding
Sociale zekerheid biedt door de overheid inkomenszekerheid als mensen bijvoorbeeld door ziekte,
werkloosheid of ouderdom niet meer kunnen werken.
Sociale zekerheid:
- De waarborgfunctie = de bestaanszekerheid van sociale zekerheid.
- Activeringsfunctie = er wordt verwacht dat eenieder meedoet binnen de sociale zekerheid.
- Het publieke stelsel dat het geheel van voorzieningen omvat die tot doel hebben het
waarborgen van de financiële zekerheid van burgers en hen te activeren.
Sociale zekerheidsrecht:
- Het stelsel van rechten en plichten die gelden binnen de sociale zekerheid.
Hoofdstuk 1.2 het stelsel van sociale zekerheid
Kenmerk stelsel sociale zekerheid: de grote hoeveelheid wetten.
1. Sociale verzekeringen; en
a. Werknemersverzekeringen (verzekerde is werknemer, UWV); en
b. Volksverzekeringen (ingezetene, SVB).
2. Sociale voorzieningen.
Voor de verzekeringen (behalve kinderbijslag) wordt premie afgedragen en voor de voorzieningen
niet.
Vereisten werknemer:
1. Natuurlijke persoon
2. Pensioengerechtigde leeftijd nog niet heeft bereikt (behalve in de Ziektewet)
3. In een privaat- of publiekrechtelijke dienstbetrekking staat.
Vereisten dienstbetrekking:
1. De werknemer zich tot de werkgever verplicht om arbeid te verrichten
2. De werkgever betaalt loon
3. De werknemer staat tot de werkgever in een gezagsverhouding (art. 7:610 BW)
Ingezetene = iemand die in Nederland woont. Ook mensen die in België wonen, maar in Nederland
werken.
Sociale verzekeringen Werknemersverzekeringen
- Ziektewet (ZW)
- Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)
- Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA)
- Werkloosheidswet (WW)
Volksverzekeringen
- Algemene Kinderbijslagwet (AKW)
- Algemene Ouderdomswet (AOW)
- Algemene nabestaandenwet (Anw)
- Wet langdurige zorg (Wlz)
- Zorgverzekeringswet (Zvw)
Sociale voorzieningen - Participatiewet (Pw)
- Wet inkomensvoorziening oudere werklozen (Wet IOW)
- Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (Wet IAOW)
- Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte zelfstandigen (Wet IOAZ)
- Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015)
- Jeugdwet (Jw)
- Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong)
- Toeslagenwet (Tw)
,Hoofdstuk 1.3 rechtsbescherming
De meeste procedures binnen het socialezekerheidsrecht zijn bestuursrechtelijke procedures.
- Regels van de Awb. Bijv: AKW, AOW, Wet WIA en zorgtoeslag.
Voor sociale zekerheidsrecht is binnen bestuursrecht een aantal elementen van belang:
1) Geen verplichte procesvertegenwoordiging (advocaat).
o Wetgever probeert zo rechtsbescherming laagdrempelig te houden.
2) Het begrip besluit, bestuursorgaan en belanghebbende
o Besluiten moeten rechtsgevolgen in het leven roepen en worden door een
bestuursorgaan met openbaargezag genomen. rechten en plichten wijzigen door
een besluit.
o Er is sprake van openbaar gezag als het bestuursorgaan eenzijdig de rechten en/of
plichten van burgers kan wijzigen en deze bevoegdheid ontleend is aan de wet.
o De beschikking is in beginsel gericht aan bijvoorbeeld de aanvragen van een uitkering
(art. 1:3 lid 2 Awb)
3) Bezwaar en bestuursrechter
- Eerst binnen 6 weken bezwaar maken.
o Toetsing besluit is beoordeling rechtmatigheid (het recht) en beoordeling
doelmatigheid (het beleid)
- Genomen besluit heroverwogen door hetzelfde bestuursorgaan als het bestreden besluit
heeft genomen.
o Ex-nunc toetsing (gewijzigde omstandigheden worden meegenomen)
o Belanghebbende mag gehoord worden voor beslissing art. 7:2 Awb
o Commissie brengt na eventueel horen advies uit art. 7:13 Awb.
- Pas na bezwaar kan er naar de bestuursrechter worden gestapt
- Instellen beroep heeft geen schorsende werking
- Hoofdregel is dat een geschil door één rechter wordt afgedaan
- Bestuursrechter toets in socialezekerheidsrecht in de hoofdregel EX-TUNC
o Situatie ten tijde bestreden besluit en alleen rechtmatigheid wordt getoetst.
Hoofdstuk 2.1 inleiding:
Kindregelingen zijn regelingen die financiële tegemoetkoming geven aan een huishouden met één
kind of meerdere kinderen. Vanwege: 1) bezuinigingen; 2) vereenvoudiging; 3) de gedachte dat
werken moet lonen, zijn vanaf 2015 elf kindregelingen teruggebracht naar vier: de kinderbijslag, het
kindgebonden budget, de kinderopvangtoeslag en de inkomensafhankelijke combinatiekorting.
- De kinderbijslag stamt uit de Tweede Wereldoorlog en was destijds alleen bedoeld voor
mensen met loon.
- Vandaag de dag geld per kind een vast bedrag afhankelijk van de leeftijd.
- Het recht op kinderbijslag is inkomens- en vermogensonafhankelijk.
- De AKW wordt bij volksverzekeringen geplaatst.
Hoofdstuk 2.2 uitvoering en aanvraag
De AKW wordt uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) (art. 34 Wet SUWI jo. Art. 14
AKW). Kinderbijslag hoeft maar eenmaal worden aangevraagd, bij vestiging in Nederland of bij de
geboorte. De SVB stuurt bij de geboorte van het eerste kind binnen twee tot vier weken een
aanvraagformulier naar de ouders. bij het tweede kind hoeft het niet opnieuw worden aangevraagd.
, Hoofdstuk 2.3 voorwaarden
Voorwaarde 1: kring van verzekerden AKW
- Grootste groep: ingezetenen (art. 6 lid 1 sub a AKW). = iemand die in Nederland woont (art.
2 AKW). Per individueel geval wordt beoordeeld of iemand verzekerde is.
- Geen ingezetene, maar verricht in Nederland of op het continentaal plat in dienstbetrekking
werk en moet loonbelasting betalen (art. 6 lid 1 sub b AKW).
- Vreemdelingen die rechtmatig in Nederland verblijven (art. 6 lid 2-4 AKW).
Voorwaarde 2: kind jonger dan achttien jaar en dat tot het huishouden van verzekerde behoort of
door verzekerde wordt onderhouden
a. Tot het huishouden van de verzekerde behoort (art. 7 lid 1 sub a AKW); of
- Het merendeel van de nachten per week wordt thuis doorgebracht.
Voor kinderen van 16 of 17 jaar (art. 7 lid 2 AKW):
o Onderwijs in Nederland volgt om een startkwalificatie (MBO-2, HAVO, of VWO) te
halen (art. 7 lid 2 sub a AKW).
o Art. 7 lid 2 sub b AKW
o Van bovenstaande is vrijgesteld is omdat hij bijvoorbeeld zwaar gehandicapt is (art. 7
lid 2 sub a-b AKW)
o De startkwalificatie heeft behaald of een opleiding zoals bedoeld in sub b in het
buiteland heeft afgerond (art. 7 lid sub c-d AKW).
- Als de SVB vanuit een gemeente een melding krijgt dat een 16 of 17 jarige niet naar school
gaat, dan kan de kinderbijslag stoppen. Scholen hebben ook de taak om verzuim aan de
gemeente of DUO door te geven. Ongeoorloofd verzuim van meer dan zestien uur in vier
opeenvolgende weken.
- Verblijf ziekenhuis of inrichting:
o Verblijf korter dan 6 maanden? blijft het kind tocht tot het huishouden van de
verzekerde behoren en ontvangt kinderbijslag.
o Verblijf langer dan 6 maanden? geen recht meer op kinderbijslag.
o Als één van de ouders voor langere duur gedetineerd is , komt het recht op
kinderbijslag aan de andere niet-gedetineerde ouder toe.
b. Door de verzekerde wordt onderhouden (art. 7 lid 1 sub b AKW).
- Woont het kind thuis? onderhouden wordt als vanzelfsprekend geacht.
- Enkele kinderbijslag of dubbele kinderbijslag.
- Langer dan 6 maanden uit huis en toch kinderbijslag? min. €440 per kalenderkwartaal
bijdragen in de kosten voor enkele en voor dubbele is dit min. €1.167.
- Let ook op kinderen 16 en 17 jaar art. 7 lid 2 AKW!!!
Hoofdstuk 2.4 begrip kind
Een kind in de zin van de AKW is (art. 4 lid 1 AKW):
1. Een eigen kind; art. 4 lid 2 AKW
2. Aangehuwd kind (stiefkind); of
3. Pleegkind
- Pleegvergoeding (art. 5.1 – 5.2 Regeling Jeugdwet)
- Basisbedrag is leeftijdsafhankelijk en is voor een kind van veertien jaar €655 per maand
(2022).
- Wordt alleen uitgekeerd als een instantie het pleegkind officieel bij een pleegouder heeft
geplaatst.
- Alleen pleegvergoeding, geen kinderbijslag en pleegvergoeding.
- Extra voorwaarden voor een uitwonend pleegkind:
o De pleegouder heeft vrijwel dezelfde juridische rechten en plichten als de wettige
ouders.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jamilakuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
