In dit document is een complete samenvatting van nectar biologie vwo 6 opgenomen. Hierin zijn behandeld de hoofdstukken: stedelijke ecosystemen, wereldwijde kringlopen, DNA, eiwitten, planten en terug naar de toekomst. Ook enkele belangrijke binas tabel nummers zijn toegevoegd. De theorie is op een...
Hoofdstuk 17 Stedelijke ecosystemen
§17.1 Het ecosysteem stad
Fotosynthese = proces waarbij planten (en sommige bacteriën) uit CO2, H2O en zonlicht, het
energierijke glucose maken
→ doel: energie opslaan in vorm van glucose
Chemosynthese = vastleggen van energie uit chemische reacties in glucose
→ bv diepzee ecosystemen
Energie die via assimilatische processen is beschikbaar voor alle organismen in het ecosysteem
Organische stof:
- Altijd C en H
- Vaak O
- Soms N, P, S
Producenten ecosysteem → autotrofe organismen
• Foto-autotrofe => organismen die mbv lichtenergie organische stof maken uit anorganische stof
• Chemo-autotrofe => bacteriën die mbv chemische energie organische stof maken uit
anorganische stof
Consumenten ecosysteem → heterotrofe organismen
• Gebruiken organische sto en van voedsel vanuit landbouw → deel is brandstof
→ vrijgekomen energie voor celprocessen en de rest warmte
Reducenten ecosysteem
• Leven van gestorven producenten en consumenten en hun organische afvalproducten
• Einde voedselketen
Microklimaat (= ) wijkt in stad af van klimaat in omgeving
→ bv windbreking, warmte en afvalsto en verdwijnen later
§17.2 De stad selecteert
Steden vernietigen ecosystemen, maar bouwen aan de andere kant ook nieuwe biodiversiteit op
Gradiëntecosysteem => ecosysteem waarvan abiotische factoren vanaf ene kant het ecosysteem
naar de andere kant geleidelijk aan veranderen
• Gradiënten zijn geleidelijke veranderingen in ecosysteem
→ Dit maakt buitenwijken habitats en niches
Adaptatie => verandering in bouw of gedrag van een soort waardoor deze beter aangepast is aan
de heersende milieufactoren → bv dieren in steden
• Kan enige tijd duren
• Excoten (= organisme dat oorspronkelijk niet in een bepaald gebied voorkomt, maar zich er wel
heeft gevestigd) moeten zich vooral goed aan kunnen passen
• Fitness (= vermogen om bepaalde allelen door te geven aan volgende generatie) draagt hier aan
toe
Flessenhalse ect => verandering in allelfrequenties na een ramp waarbij het aantal individuen/
allelen sterk is afgenomen
→ Je houdt over wat er over is gebleven → “hier moet je het mee doen”
→ Foundere ect => nakomelingen lijken genetisch er op hun ouders
- kwetsbare populatie
→ Genetic drift => dieren kunnen elkaar moeilijk vinden en soms komt er geen voortplanting
- allelen van deze dieren verdwijnen uit populatie
- populatie nog kwetsbaarder
ffff ff ff
, Concurrentie => wanneer 2 soorten een overlappende habitat en niche hebben
Eilandtheorie (T93C) => verband v uitsterven van soorten op eiland (ook woestijn en oase)
→ verband biodiversiteit en factoren:
- grootte eiland
- afstand tot vaste land
§17.3 Voedsel
Verbouwing van voedsel:
* Monocultuur = op een stuk land wordt 1 gewas verbouwd
• kans op plagen en verspreiding is erg groot
• eutor ëring vindt ook plaats => bemesting laat ook andere planten groeien die de rest
overwoekeren → biodiversiteit neemt af
• voordeel is de verminderde milieuvervuiling
* Duurzame voedselproductie = manier van voedsel produceren zonder schade aan milieu
waarbij ook op lange termijn mensen voldoende te eten hebben
• letten op voedselveiligheid, manier productie, milieu, welzijn van vee
• oog voor transport, prijs en bewerking van voedsel
* Hydrocultuur = planten zetten in voedseloplossing met juiste hoeveelheid minerale
• geen aarde nodig en geen verspilling water en voedingssto en
* Voedselketen = reeks opeenvolgende organismen die elkaar eten
• een pijl zegt “wordt gegeten door”
* Voedselweb = meerdere voedselketens in 1 schema
• in theorie komt iedere soort maar 1x voor
• onderaan de groene planten
• reducenten nooit in schema
§17.4 Water
Waterzuivering => het verwijderen van organische en anorganische sto en uit het water
→ veel drinkwater is gezuiverd grondwater
→ afvalwater kan op natuurlijke manier gezuiverd worden waarbij sto en uit het afvalwater
gebruikt worden voor groei voedselplanten en dieren
→ zowel producenten als consumenten en reducenten zijn actief in kringloop van elementen
- ook in het water (T93)
→ bij rioolzuivering wordt gebruikt gemaakt van aerobe en anaerobe bacteriën (T93C)
§17.5 Afval
Uit verkeer komt jnstof → veroorzaakt luchtwegproblemen
Biobrandstof => brandstof gemaakt ui plantenmateriaal
• 50% minder jnstof (en met speciale lters nog minder)
• CO2 gehalte niet verhoogd → gemaakt van planten die al CO2 hebben opgenomen
- Tijdens productie is uitstoot hoger dan bij gewone diesel
- Landbouwgrond die hiervoor nodig is kan niet meer voor voedsel gebruikt worden
→ Oplossing is algen → geen landbouwgrond en snellere groei dan veel planten
Recycling = hergebruik van grondsto en
→ levert werk en geld op en leidt tot schoner milieu
→ kan ook milieu belasten
fifi fi fffi ffff ff
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper asamenvattingen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
