Samenvatting
Samenvatting tijdvak 1 - Tijd van jagers en boeren VWO
Samenvatting van het eerste tijdvak waarin de tijd van de jagers en boeren wordt behandeld. VWO
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1.1 Van jagers-verzamelaar naar boerenDe kern
Rond 11.000 v. Chr. ontdekten jagers-verzamelaars in het Midden-Oosten dat ze zelf
eetbare gewassen konden verbouwen, zoals granen. In deze landbouwsamenleving werd
het minder noodzakelijk om op dieren te jagen en werden, bv. schapen en geiten, tam
gemaakt en gefokt.
Ondanks dat het duizenden jaren duurde voordat de agrarische leefwijze ook buiten het
Midden-Oosten de belangrijkste leefwijze in de prehistorie werd, waren de gevolgen zo groot
dat we spreken van de Neolithische Revolutie of landbouw revolutie.
De eerste mensen
Door skeletten en fossielen te bestuderen, proberen paleoantropologen een beeld te krijgen
van de menselijke evolutie. Ze nemen aan dat de eerste mensachtigen ruim drie miljoen jaar
geleden leefden in Afrika en vervolgens naar het Midden-Oosten zijn getrokken en zich daar
vanuit over de wereld heeft verspreid. Creationisten geloven in scheppingsverhalen.
Leefwijze van jagers-verzamelaars
De eerste mensen leefden als jagers-verzamelaars en waren nomaden. Ze leefden in een
deelperiode van de prehistorie; het paleolithicum / oude Steentijd.
Als het voedselaanbod in de omgeving van het kamp minder werd of er een nieuw seizoen
aanbrak, vertrok de groep naar een nieuwe plek en zette daar opnieuw het kamp op.
Van de leefwijze van de jagers-verzamelaars (vooral hun gevoelens, ideeën en gebruiken;
immateriële kenmerken van een cultuur) weten we weinig. Archeologen proberen uit de
ongeschreven bronnen wel wat af te leiden.
Zo waren er grafgiften. Hieruit zou je kunnen afleiden wat de overledene deed, belangrijk
vond of wat zijn status was. Er wordt namelijk gedacht dat hoe meer grafgiften hoe
belangrijker een persoon was. Ook kunnen grafgiften duiden op geloof in het hiernamaals.
Overgang naar landbouw
Twintigduizend jaar geleden leefden de mensen van de Ohalo-cultuur aan de rand van het
Meer van Tiberias ook als jagers-verzamelaars, maar niet als nomaden. Het klimaat was in
het Midden-Oosten rond 20.000 v. Chr. dus zodanig gunstig, dat er genoeg voedsel was
daar. Rond 12.000 v. Chr. woonden de Natufiërs ook permanent in het Midden-Oosten, in
dorpjes van circa 150 mensen.
Rond 11.000 v. Chr. veranderde hier het klimaat, wat van invloed is geweest op het ontstaan
van de landbouw. De Natufiërs gingen waarschijnlijk als eerste experimenteren met het
verbouwen van granen en het temmen van honden.
Door de uitvinding van landbouw kon de bevolking groeien en gingen meer mensen
samenwonen. Het gebied waar dit gebeurde wordt de Vruchtbare Halvemaan genoemd. De
overgang naar een landbouwsamenleving had zulke grote gevolgen, dat we spreken van de
Neolithische Revolutie. Het Neolithicum (nieuwe steentijd) brak aan.
Vanuit het Midden-Oosten verspreidde de kennis van de landbouw. In 5000 v. Chr. voltrok
de Neolithische Revolutie ook in West-Europa, waarschijnlijk door kolonisten uit het Midden-
Oosten. Er woonden daar nu zo veel mensen, dat door het tekort aan landbouwgrond,
, mensen op zoek gingen naar nieuwe plekken om te leven. Omstreeks 5300 v. Chr.
vestigden de eerste landbouwers zich in Zuid-Limburg.
De landbouwsamenleving
Door de overgang naar een agrarische samenleving groeide de bevolking sneller. Boeren
werden sedentair; ze gingen zich vestigen op een vaste plek. De huizen werden daarom
steviger. Ook kwamen er nu landbouwwerktuigen (sikkels, ploegen) naast de oude bijlen en
messen.
Boeren maakten voor het eerst aardewerk. Ze konden nu ook meer bezittingen hebben, wat
eerder het rondtrekken belemmerde. Door die bezittingen ontstonden statusverschillen,
sociale ongelijkheid en uiteindelijk een sociale hiërarchie. Goede boeren kregen vaak meer
invloed en soms zelfs de leiding over een groep.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louisegeus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen