Samenvatting over H16 systeem aarde en de mens, duidelijke samenvatting waarmee ik zelf altijd voldoendes haal. alle begrippen zijn dikgedrukt en processen zijn duidelijk omschreven. omvat alle stof die je op een toets kan verwachten.
BIO VWO 5 Hoofdstuk 16: Systeem Aarde en de mens
Paragraaf 1) Koolstofkringloop en klimaat
Fotosynthese: het startschot
Klimaatonderzoeken in de geschiedenis waren lastig, wel weten we dat er ooit een flinke
daling in temperatuur was waarbij veel eencellige zich konden ontwikkelen. Toen vulkanen
veel CO2 gingen uitstoten warmde de aarde weer op, daardoor ontstonden veel niches waar
leven mogelijk was, waardoor het systeem aarde ontstond, alle complexe voedselwebben en
ecosystemen op aarde tezamen.
Koolstofvoorraden
Heel veel koolstof in organische bindingen (fossiele brandstoffen) ligt vast in
bodemvoorraden, sinks, bijvoorbeeld in de permafrostgebieden, toendragebieden rondom
de noordpool waarvan de bodem het hele jaar bevroren is. Ook op de zeebodem is een grote
sink waar afgestorven plankton ligt en ook de kalkgesteenten zijn een grote sink. In de
biomassa van levende planten en dieren zit ook CO2.
Koolstof stroomt
Koolstofsinks zijn onderdeel van de langzame koolstofkringloop, al het andere is onderdeel
van de snelle koolstofkringloop. Het is slim even goed naar bron 4 op blz 273 te kijken.
Mensen en koolstof
Mensen verbruiken koolstofbindingen voor vrijwel alles, daarbij ontstaat CO2. Door de
toename van de wereldbevolking stijgt ook de CO2-concentratie in de atmosfeer, de
koolstofkringloop verandert dus.
De temperatuur op de aarde
CO2 is een broeikasgas, een gas dat de atmosfeer een warmte-isolerende werking geeft. Dit
natuurlijke effect noem je het broeikaseffect. Doordat er steeds meer broeikasgassen in de
atmosfeer komen krijgen we te maken met het versterkte broeikaseffect. Waterdamp, CH 4
en N2O zijn ook broeikasgassen.
Methaan en distikstofmonoxide
CH4 en N2O spelen ook een rol bij het versterkte broeikaseffect. Het GWP (global warming
potential) van methaan is 25, dit betekent dat het gas 25 x zo sterk is als CO 2. Methaan is
afkomstig uit fossiele brandstoffen, landbouw, afvalstortplaatsen en veeteelt. Ook bij het
smelten van de permafrost laag ontstaat methaan, namelijk door methaan bacteriën die
daar in plassen voor meer methaan zorgen. En door steeds meer methaan wordt de aarde
steeds warmer waardoor steeds meer van de laag smelt. Wel oxideert methaan in 10-15 jaar
in CO2 in de atmosfeer.
N2O komt vrij door bacteriewerking in oceanen en besmeste landschappen door overtollig
nitraat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellis90. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
