Antropologie college 1 OLP 4 literatuur
J. Gradener, P. van Vliet en E. Bos (2017). Opbouwwerk als sociale ontwikkelingsstrategie. In L. van Doorn et al. (red). De brede basis van het sociaal werk. Grondslagen, methoden en praktijken. (p. 257-272) Bussum: Uitgeverij Coutinho.
J. Omlo (2017). S...
Hoofdstuk 12 Opbouwwerk als sociale ontwikkelingsstrategie
Het project BGW; bewonersgestuurde wijkontwikkeling is een van de nieuwe vormen van
opbouwwerk die bewoners ondersteunt bij het nemen van meer verantwoordelijkheid in het
beheer en de ontwikkeling van lokale voorzieningen.
Centraal bij BGW staan de talentontwikkeling en organisatiekracht door het uitwerken van
‘ondernemingsplannen’ voor bedrijfjes en vrijwilligersnetwerken door en voor bewoners, die
een aanzet kunnen zijn tot wijkcoöperaties.
Het is gericht op het vergroten van het zelforganiserend, zelfzorgend en ondernemend
vermogen van de buurt. Uiteindelijk doel is de versterking van het buurtleven, de
buurteconomie en de lokale democratie.
Als reactie op de veranderende positie van de opbouwwerkpraktijk in de huidige
samenleving, zijn er een aantal vragen geformuleerd:
- Hoe kan het opbouwwerk zich ontwikkelen vanuit zijn traditionele rol van actieve
ondersteuner naar die van facilitator van lokaal initiatief?
De opbouwwerker dient zich stimulerend maar terughoudend op te stellen. De inzet
is het ondersteunen van bewoners in het versterken van hun zelfredzaamheid en
zichtbaarheid in de publieke ruimte.
- Hoe kan het opbouwwerk vormgeven aan de nieuwe machtsbalans tussen goed
geïnformeerde burgers en de lokale overheid?
- Hoe kan het opbouwwerk ruimte geven aan lokaal ondernemerschap, zelfs ter
vervanging van voorheen aan de sociale sector en overheid voorbehouden
dienstverlening?
- Hoe kan het opbouwwerk de overgang ondersteunen van de publieke ruimte naar
een transactieruimte?
- Hoe kan het opbouwwerk omgaan met de toenemende ongelijkheid tussen de
verschillende sociale klassen in de buurt? Vaak als gevolg van verminderde
overheidsvoorzieningen op buurtniveau.
Community organizing wilde de vervreemding tussen burgers aanpakken en tegelijk de
economische, sociale en politieke rechten van de onder meer arbeidsklasse versterken.
Hierbij kruisen van oudsher de wegen van de kwetsbare sociale groepen die van een
politieke culturele en economische voorhoede.
Community development werd ingezet om achtergebleven gebieden rijp te maken voor
industrialisering.
Binnen het klassieke opbouwwerk staat de combinatie van educatie en mobilisatie centraal.
Het richt zich zowel op het humaner maken van de maatschappelijke systemen, als op het
herstel van sociale bindingen tussen mensen.
In de naoorlogse periode werd opbouwwerk ook geadopteerd als ontwikkelingsstrategie
voor de voormalige koloniën.
, Het belangrijkste kenmerk van opbouwwerk is dat het zich richt op collectieve actie. Het
streeft ernaar groepen in de samenleving te activeren om gezamenlijk verandering aan te
brengen in hun eigen levenssituatie.
Door zijn collectieve, groepsgerichte karakter heeft het opbouwwerk een sterkere politieke
dimensie dan de meeste andere soorten sociaal werk. Dit doordat;
- Het zich richt op zaken waarin het bredere maatschappelijke belang een rol speelt.
- Het probeert om de kennis waarop experts en politici zich baseren om besluiten te
nemen, ook toegankelijk te maken voor de gewone burger.
- Het zich niet alleen richt op structurele veranderingen of verbeteringen, maar ook op
het veranderen van beleid en wetgeving.
Samengevat; kenmerkend voor het opbouwwerk is de focus op het collectief in plaats van op
het individu. Het is gericht op het veranderen of verbeteren van de levenssituatie van
mensen als bewoner/ lid van een sociale groep/ met een specifiek probleem. Het richt zich
traditioneel op het versterken van de weerbaarheid van groepen, onder andere om
systematische oorzaken van sociale achterstand of kwetsbaarheid weg te nemen. Dit geeft
het opbouwwerk zijn politieke en normatieve betekenis en maakt dat de opbouwwerker die
politieke en normatieve dimensie van de sociale vraagstukken op een bewuste manier moet
kunnen hanteren.
6 principes voor BGW:
1. Zorg voor gedeelde middelen in een gezamenlijke onderneming.
De omgeving wordt dan een leeromgeving waar kwaliteiten benut worden ten
behoeve van het collectief. Vb. handwerk van migrantenvrouwen.
2. Deel verhalen en concepten.
Zoek naar bv. gelijke waarden
3. Maak een scheiding tussen professionals en gemeenschap.
Subtiel spel van ondernemen en loslaten nodig.
4. Maak de deelnemer bewust van het systeem.
Integrale benadering belangrijk; probleem vaak samenhangend met andere zaken.
5. Erken dat community development niet gemakkelijk is.
Het kost tijd.
6. Leer door te doen.
Opbouwwerk-strategieën:
- Campagnemethode
Mobiliserend opbouwwerk
Gaat om het veranderen en verbeteren van zaken in de omgeving die voor de
bewoners relevant zijn en direct merkbaar zijn.
Tijdelijk; kent een start- en einddatum.
Heeft een duidelijk doel
BGW valt hieronder
- ABCD-methode
Capaciteitsgericht opbouwwerk
Gericht op de empowerment van individuele buurtbewoners, onderlinge netwerken
versterken, ontplooien en mobiliseren van steun voor gezamenlijke activiteiten die
bijdragen aan bewonersdoelen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FemkeMoonen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
