Humane Levenscyclus 2
Groei en ontwikkeling
Lichamelijke groei
Standaardmaten voor groei:
• Lengte
• Gewicht
• Hoofdomtrek —> gemeten op consultatiebureau in 1e levensjaar
Vaststellen of een kind voldoet aan de normale voor groei wat betreft lengte, gewicht en
hoofdomtrek wordt bekeken in een groeidiagram (cross-sectionele curve). Groeidiagrammen
worden regelmatig vernieuwd. In 1955, 1965, 1980 en 2009 zijn in Nederland landelijke
groeistudies uitgevoerd —> groei van kinderen over de tijd vergelijken.
Standaarddeviatie = maat voor de spreiding van de meetwaarde rondom het gemiddelde van de
populatie
Mogelijke verklaring stagnatie lengtegroei:
• Biologisch maximum bereikt
• Stabilisatie (tijdelijk) van omgevingsfactoren die zorgden voor de lengtetoename
• Ongezond eetgedrag
De groeisnelheid is het eerste levensjaar hoog.
Na 1 jaar:
+/- 1.3 X hoofdomtrek geboorte
+/- 1.5 X geboortelengte
+/- 3 X geboortegewicht
De grootste energiebehoefte is in de eerste 3 maanden en neemt daarna af. In de eerste 6
maanden kan een kind met uitsluitend borst- en kunstvoeding worden gevoed om aan de
energiebehoefte te voldoen. Vanaf 6 maanden moet ook vast voedsel worden geïntroduceerd.
De verhouding tussen hoofd en lichaam verandert —> het hoofd wordt naar verhouding steeds
kleiner en de ledematen groter tijdens de kindertijd.
Andere maat voor groei: gebitsontwikkeling. Doorbraak van het gebied (gemiddelde leeftijd in
maanden waarop elementen doorbreken.
Andere maat voor groei: botrijping (skeletrijping) —> indruk groei van het bot
, Motorische ontwikkeling
Iedere fase heeft een eigen bewegingspatroon. Bewegingspatronen zijn aangepast aan de soort
taken waarvoor het kind in die periode van ontwikkeling is gesteld.
Motorische ontwikkeling = een discontinu verlopend proces
Er is een grote interindividuele variatie tussen kinderen:
• Variatie in tijdstip waarop bewegingspatroon wordt bereikt
• Variatie in weg waarlangs een bepaald eindstadium wordt bereikt
De volgorde van de motorische ontwikkeling is aan minder variatie onderhevig en verloopt:
• Van proximaal naar distaal
• Van craniaal naar caudaal
• Van grof naar jn
Cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling
Cognitieve ontwikkeling = het proces van leren
—> Basis wordt gelegd in de zuigelingenperiode
Nieuwe ervaringen van een kind worden binnen een kenniskader geplaatst.
Sociaal-emotionele ontwikkeling = de ontwikkeling van een eigen persoonlijkheid binnen een
sociale context
• Sociale ontwikkeling —> het krijgen van begrip voor andere mensen en het ontwikkelen van
positief gedrag en vaardigheden ten opzichte van anderen
• Emotionele ontwikkeling —> leren om de gevoelens van zichzelf en anderen te (her)kennen en
om daar goed mee om te gaan
Verloop sociaal-emotionele ontwikkeling:
1. Eerste levensjaar
• Vlak na de geboorte op zichzelf gericht (passief in contact) maar gaat al snel interactie aan
2. Peuter(puberteit) (1-4 jaar)
• Ontwikkeling van het ‘ik’
• Wilsontwikkeling
• Gevoel van onmacht en frustratie
3. Kleuter (4 jaar)
• Evenwicht tussen doorzetten eigen wil en aanpassen aan sociale wensen
Taalontwikkeling
Fasen van spraak-/taalontwikkeling:
1. Prelinguale fase (eerste levensjaar)
Huilen, vocaliseren, vocaal spel en brabbelen
2. Vroeglinguale fase (+/- 12-18 mnd)
Productie van eerste woorden
3. Di erentiatiefase (+/- 18 mnd tot 5 jaar)
Productie van tweewoordzinnen (+/- 18-24 mnd) en geleidelijk langere zinnen
4. Voltooiingsfase (5 jaar en ouder)
Uitwerking van gelegde basis naar volwassen taalgebruik
Taalverwerving kent een cruciale aanleg periode ofwel kritieke periode voor taalverwerving. Tot
een leeftijd van 7 jaar oud is het voor een kind makkelijk om een extra taal te leren.
Tweetaligheid is goed voor het brein:
• Tweetalige kleuters scoren beter in leer- en geheugenrestjes
• Tweetalige bejaarden worden gemiddeld 4 jaar later dement
ff fi
, Er is een nauwe samenhang tussen verschillende typen ontwikkeling. Bijvoorbeeld
taalontwikkeling stimuleert de cognitieve- en sociaal-emotionele ontwikkeling en de motorische
ontwikkeling stimuleert de cognitieve-, sociale- en taalontwikkeling.
Gezondheid van kinderen wereldwijd
Kinder- en zuigelingensterfte
De zuigelingensterfte in Nederland is sterk afgenomen.
Zuigelingensterfte:
• Tot 1 jaar —> Infant mortality rate
• Tot 28 dagen na geboorte —> Neonatal mortality rate
Kindersterfte:
• Tot 5 jaar
Kindersterfte verschilt sterk per land, het is wereldwijd zeer ongelijk verdeeld.
Neonatale sterfte:
• 75% in de eerste week
• 25-45% in de eerste 24 uur
• 67% kan voorkomen worden door goede verloskundige zorg
Zorg na bevalling:
• Hulp bij borstvoeding
• Warm houden kind
• Navelstreng- en huidhygiëne
• Vaccinatie
• Identi ceren risicogevallen
> 40% van de kindersterfte komt door infectieziekten
Oorzaken kindersterfte
Diarree:
• Belangrijke doodsoorzaak bij kinderen <5 jaar wereldwijd, met name <2 jaar
• Oorzaak: bacterie, virus of parasiet
Besmetting van (drink)water
Slechte hygiene
• Kinderen extra vatbaar door:
Immuunsysteem
Ondervoeding
Vormen van diarree:
• Acuut, waterig: duurt uren/dagen, o.a. cholera
• Acuut, bloederig: dysenterie
• Persistent: 14 dagen of langer
Diarree is gevaarlijk omdat het kan leiden tot uitdroging (leidt tot shock, doodsoorzaak) en het kan
ondervoeding verergeren (vicieuze cirkel).
Cholera:
• Vibrio cholera in besmet water/voedsel
• Extreem virulent en kan binnen enkele uren dood veroorzaken
• Hoog risico: ondervoede kinderen en HIV+
• 80% kan genezen door behandeling met ORS (Oral Rehydration Salt)
—> antibiotica meestal niet nodig
fi
, Dysenterie:
• Bloederige diarree
• Meestal veroorzaakt door Shigella (bacterie) of Entamoeba histolytica (eencellige parasiet)
• Preventie: goede hygiene
• Behandeling: ORS, evt. Amoebicides of antibiotica
Pneumonie = longontsteking
• Veroorzaakt door:
Bacteriën (Streptococcus pneumoniae, Haemophilus in uenzae type b)
Schimmels (m..n. bij HIV-geïnfecteerde kinderen)
Virussen
• Besmetting door inhalatie vanuit neus/keel of druppeltjes in de lucht
• Omgevingsrisicofactoren:
Koken op hout/mest
Overvolle huizen
Rokende ouders
Diarree en pneumonie zijn samen verantwoordelijk voor 2,3 miljoen doden onder kinderen per jaar.
Beiden kunnen grotendeels voorkomen/verholpen worden door:
• Goede hygiene
• Vaccinatie
• Antibiotica/ORS
• 6 maanden exclusieve borstvoeding
Borstvoeding in ontwikkelingslanden
Borstgevoeden kinderen hebben 6 X zoveel kans op overleving in de eerste levensmaanden. Het
is gratis, veilig, voedzaam en werk immuniserend.
Waarom is de borstvoeding incidentie zo laag?
• Nog steeds statussymbool
• Niet genoeg ondersteuning van borstvoeding door landelijk beleid
• Niet te combineren met werk
• Gezondheidswerkers adviseren vaak nog esvoeding, zeker in geval van HIV
Borstvoeding en HIV:
• HIV-besmetting kan oprijden tijdens borstvoeding
• Maar toch meer HIV-vrije overleving bij kinderen die 6 maanden exclusief borstvoeding hebben
gehad
• Minder sterfte door diarree en pneumonie
WHO advies bij HIV+ moeders: exclusief borstvoeding eerste 6 maanden, bijvoegen tot 12
maanden, daarna geen borstvoeding meer. Liefst antitrovirale therapie voor de moeder erbij.
Ondervoeding
Ondervoeding:
• Ondervoeding is geen ondergewicht
• Tekort aan inname van energie of speci eke macro/micro-nutriënten
• In armste gebieden veel protein-energy malnutrition (PEM), 2 typen
Kwashiorkor
Marasmus
• Klinisch beeld, niet eenvoudig ‘meetbaar’
• Verschillende theorieën over het verschil hiertussen
fi fl fl
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sterrejuulafuaschoo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
