Dit is een samenvatting van de derde historische context, 'China ()'. Ik heb door deze samenvatting te leren een goed cijfer gehaald voor mijn toets. Deze samenvatting is perfect voor het leren voor zowel het schoolexamen als het centraal examen.
Deze samenvatting is gebaseerd op het lesboek 'F...
China (1842-2001)
3.1 China en het modern imperialisme
Kenmerkende aspecten
- De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
- De opkomst van emancipatiebewegingen
- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme,
nationalisme, socialisme, confessionnalisme en feminisme
- Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
De Qing-dynastie
Vanaf de 17e eeuw: China werd geregeerd door keizers van de Qing-dynastie.
- Keizerlijke familie afkomstig uit Mantsjoerije (noordoost China)
→ Keizers uit deze familie werden ook wel Mantsjoes genoemd
Keizerlijk gezag in China: gebaseerd op het confucianisme
- Filosofie en gedragsleer: de keizer werd door de Hemel aangewezen, als Zoon des
Hemels regeerde hij over het land
→ Mandarijnen (groep ambtenaren) ondersteunde hem bij die taak
- Wie mandarijn wilde worden, moest eerst een ingewikkeld en kostbaar
examenprogramma doorlopen
- Elk jaar behaalden maar 1000 van de 100 000 kandidaten de eindstreep
→ Mandarijnen waren een bevoorrechte klasse met veel aanzien
Meer dan 90% van de Chinese bevolking was boer, hadden nauwelijks rechten
Wel plichten: betaalden het grootste deel van de belasting, produceren het voedsel, dienden
in het leger.
De Chinese keizers konden eerst rekenen op een gezagsgetrouwe bevolking
Volgens confucianisme: men moest eerbied hebben voor de hiërarchische ordening van de
samenleving
- Van iedereen werd verwacht dat hij een vaste plek in de maatschappij innam en deze
ook respecteerde
→ Op deze manier zou de samenleving harmonieus blijven
19e eeuw: de machtspositie van de Qing-dynastie verzwakt
- Keizers kregen te maken met economische en politieke problemen
- Sterke bevolkingsgroei → hongersnoden in sommige delen Keizerrijk
- Aan het hof: corruptie
- Bestuursfuncties: vriendjespolitiek
- Veel mandarijnen: afpersing en diefstal
→ Sommige zagen een teken dat de Qing-dynastie haar Mandaat van de Hemel dreigde te
verliezen
Naast interne onrust: externe bedreiging → modern imperialisme
1
, China en het modern imperialisme
19e eeuw: het modern imperialisme kwam op onder invloed van de industrialisatie en het
nationalisme
- Economisch doel: het verkrijgen van grondstoffen en afzetgebieden
- Het versterken van de machtspolitiek: hoe meer koloniaal gebied, hoe meer status
het moederland had
Westerse mogendheden probeerden hun positie in China te versterken
→ Ging aanvankelijk moeizaam
- Het keizerlijk hof beperkte mogelijkheden voor westerlingen om in China handel te
drijven. (Alleen havenstad Kanton was beperkt opgesteld)
- Ruilhandel of het importeren van westerse producten wat bijna niet mogelijk
→ China toonde nauwelijks interesse in de westerse handelswaar
→ Kwam voor uit Chinees superioriteitsgevoel (sinocentrisme)
- Chinezen zagen de westerlingen als barbaren
- Chinezen noemden hun land ‘het Rijk van het Midden’
Omstreeks 1820: Britten vonden een product waarmee ze de Chinese markt konden
betreden: opium
→ Miljoenen Chinezen werden door de handel verslaafd gemaakt
→ Chinese overheid stelde een opium verbod in → had weinig effect
- De Britten bleven enorme hoeveelheden naar binnen smokkelen
De illegale opiumhandel was zeer winstgevend voor de Britten: Chinezen betaalden met
zilver
Door de massale verslaafdheid: Chinese samenleving raakte totaal ontwricht
→ 1839: de keizer besluit in te grijpen
→ 20 000 kisten opium werden in beslag genomen en vernietigd
→ De Britten sturen oorlogsschepen naar de Chinese kust (De Eerste Opiumoorlog)
De traditionele Chinese vloot maakte tegen de moderne Britse schepen geen kans
Ongelijke verdragen
De Eerste Opiumoorlog eindigde in 1842: nederlaag voor China
→ Britten stellen een vernietigend vredesverdrag op: Chinezen werden verplicht een flinke
schadevergoeding te betalen
→ Vijf Chinese havens werden volledig opgesteld voor Britse handelaren
→ De stad Hongkong werd een Britse kroonkolonie
→ Verdrag van Nanking: een van de eerste Ongelijke Verdragen
- Diplomatieke overeenkomsten (19e eeuw), China werd tot veel verplicht en westerse
mogendheden dwongen voor zichzelf rechten en privileges af
Na GB: ook Frankrijk, de VS en Rusland wilden hun invloed in China vergroten
- Rusland zag Mantsjoerije als onderdeel van haar invloedssfeer → legde ere een
spoorlijn aan die uitkwam in de Russische havenstad Vladivostok
In veel steden in het zuiden en oosten van China (bijv. Shanghai) nam de westerse
aanwezigheid toe
→ De Chinese regering verloor steeds meer zeggenschap over haar eigen grondgebied
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marinroodzant. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
