Een uitgebreide en overzichtelijke samenvatting van de historische context 'steden en burgers in de lage landen' voor geschiedenis (vwo). De oorzaken en gevolgen staan overzichtelijk opgesomd, en belangrijke jaartallen zijn dikgedrukt.
SAMENVATTING HC ‘STEDEN & BURGERS IN DE LAGE LANDEN’
GESCHIEDENIS VWO
vooral een politiek(e) oorzaak/gevolg/kenmerk
vooral een sociaal-economisch(e) oorzaak/gevolg/kenmerk
vooral een cultureel-mental(e) oorzaak/gevolg/kenmerk
UITGANGSSITUATIE: agrarische samenleving: zelfvoorziening, weinig onderlinge handel
VERANDERING:
drieslagstelsel
ontginning woeste gronden
verbeterde landbouwtechnieken
o productievere landbouw voedseloverschotten & bevolkingsgroei
mogelijkheid tot handel & specialisatie ontstaan markten op strategische
punten die uitgroeiden tot steden verstedelijking steden kregen een
centrale economische functie; ontstaan monetaire economie (later met
wisselbrieven bezit & vervoer geld werd veiliger)
Gevolgen:
samenwerking stad & platteland (verzorgingsgebied); platteland leverde grondstoffen
voor de nijverheid
nieuwe stedelingen werden verwelkomd; een constante toestroom van kennis &
kapitaal was nodig om te blijven groeien, want steden kenden een hoog sterftecijfer
handelaren werkten samen in koopmansgilden vanwege onzekerheden
langeafstandshandel (zoals onveiligheid door oorlogen, gebrek aan persoonlijk
contact tussen afnemer & leverancier) konden meer druk uitoefenen om
handelsvoorrechten af te dwingen
ook ambachtslieden werkten samen in ambachtsgilden, om oneerlijke concurrentie
uit te bannen; gilden dienden ook als opleidingsinstituten, belangenorganisaties &
verzekeringsfondsen
welvaart in steden nam toe stedelingen betaalden meer belasting aan landsheer in
ruil voor meer autonomie (stadsrechten) groeiende macht stedelijke burgerij:
o rijke kooplieden stijgen op sociale ladder meten zich adellijke levensstijl
aan concurreren met oude adel om rijkdom & macht
o patriciërs krijgen stadsbestuur in handen; leggen regels & belastingen op aan
lagere ambachtsgilden hun economische positie verslechterde 1302:
Guldensporenslag: Franse leger (gesteund door Franse koning &
patriciaat) versus boerenleger (gesteund door Vlaamse graaf &
ambachtslieden), die de veldslag winnen
Steden in de lage landen & hun bloeiperiode
Atrecht: bloeiperiode in 11e en 12e eeuw; oorzaken:
o hoge landbouwproductiviteit
o hoge wolproductie lakennijverheid
o gunstige ligging aan rivieren Atrecht werd belangrijk handelsknooppunt
o aanwezigheid bisschop + hofhouding werkgelegenheid & vraag
luxeproducten; soepel contact met Vaticaan
Brugge: bloeiperiode vanaf ça. 1300 tot ça. 1480; oorzaken:
o gunstige ligging haven aan diep binnenwater; toegankelijk voor zeeschepen
o vormde belangrijk handelsknooppunt met Engeland (wol) en Oostzeegebied
(graan)
o Gevolgen:
nam rol handelscentrum over van Atrecht
veel werkgelegenheid & komst buitenlandse handelaren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper socialhermitcrab. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
