,Hartfalen, hartzwakte of hartinsufficiëntie (decompensatio cordis) is een aandoening
waarbij het hart niet meer in staat is om voldoende bloed uit te pompen om aan de
behoeften van de weefsels te voldoen. Onder normale omstandigheden bestaat er een
evenwicht tussen de hoeveelheid bloed dat het hart uitpompt (hartminuutvolume) en
de behoefte van de weefsels aan zuurstof en voedingsstoffen. Bij veranderende
behoefte van de weefsels wordt het hartminuutvolume daaraan aangepast. De
weefsels regelen daarnaast zelf hun optimale doorbloeding door hun bloedvaten dicht
te knijpen of juist open te zetten.
2 vormen van hartfalen zijn:
Er zijn 2 vormen van hartfalen: systolisch en diastolisch hartfalen.
Systolisch hartfalen komt het meeste voor.
Systolisch hartfalen
Systole is de fase van de hartslag waarin het hart zich samentrekt. Bij systolisch
hartfalen trekt de hartspier niet krachtig genoeg samen. Het hart pompt per hartslag
veel minder bloed rond dan normaal.
Diastolisch hartfalen
De diastole is de fase waarin het hart zich ontspant en het bloed vanuit de aders de
kamers instroomt. Bij diastolisch hartfalen knijpt het hart nog wel goed samen, maar
kan niet meer goed ontspannen. De hartspier is te stijf, en kan zich niet goed vullen
met bloed. Hierdoor heeft de kamer minder bloed om rond te pompen.
Deze vorm van hartfalen komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en patiënten
zijn meestal ouder.
Epidemiologie
De prevalentie van hartfalen onder de bevolking is 2-2,5%.
Momenteel zijn er in Nederland 200.000 patiënten met hartfalen. De prevalentie
neemt sterk toe met hogere leeftijd. Tussen de 50 en 59 jaar heeft 0,8 % en boven de
80 jaar 9 % hartfalen. De cumulatieve kans op hartfalen na het 40e jaar is hoog en
wordt geschat op 20%.
Door toenemende vergrijzing in combinatie met verbeterde medische technieken van
zowel cardiale als niet-cardiale ziekten neemt de prevalentie van hartfalen toe. Het is
de keerzijde van het succes van de behandeling van de cardiale patiënt, waarbij als
voorbeelden de verbeterde overleving door trombolyse, dotterbehandeling van
coronair vaten en coronaire bypassoperatie genoemd kunnen worden.
De komende decennia verwacht men een enorme stijging van het aantal mensen met
hartfalen; men spreekt wel over de epidemie hartfalen. Om adequate zorg te bieden is
een snelle groei in het aantal hartfalenpoliklinieken in de ziekenhuizen ontstaan, waar
de cardioloog samen met de hartfalenverpleegkundige deze specifieke zorg biedt. In
de ziekenhuizen komt echter slechts 15% van het totaal aantal patiënten. De meeste
patiënten worden in de eerste lijn behandeld.
Hartfalen is bij ouderen de meest voorkomende ontslagdiagnose na
ziekenhuisopnamen.
, Etiologie (oorzaak)
Hartinfarct
Bij een hartinfarct sterft een deel van de hartspier af en hier vormt zich een litteken.
Dit stukje hartspier trekt na het infarct niet meer hetzelfde samen als de rest van de
hartspier. Hierdoor kan op den duur de pompfunctie van het hart verminderen
en hartfalen ontstaan. Of dit gebeurt is afhankelijk van de ernst en de plek van het
infarct.
Na een hartinfarct kan het litteken uitrekken, waardoor er een soort uitstulping
ontstaat. Dit wordt aneurysma cordis genoemd. Soms rekt de hele wand van de
hartkamer(s) uit, dit heet dilateren. In beide gevallen is dit ongunstig voor de
pompfunctie van het hart.
Hoge bloeddruk
Hartfalen kan het gevolg zijn van een langdurig hoge bloeddruk. Als het hart
voortdurend tegen een hoge druk in moet pompen, zal het hart eerst meer spieren
aanmaken om dit voor elkaar te krijgen. Op den duur wordt de verdikte hartspier
stijver en minder soepel en neemt de pompkracht af.
Hartklepaandoening
Als de hartkleppen niet goed sluiten of vernauwd zijn, moet het hart harder werken.
Dit is op den duur ongunstig voor de pompfunctie en zo kan er door een
hartklepaandoening hartfalen ontstaan.
Na behandeling van de hartklepaandoening kan de pompfunctie zich weer grotendeels
herstellen.
Hartritmestoornissen
Bij ritmestoornissen klopt het hart te snel, te langzaam of onregelmatig. Dit vraagt
meer inspanning van het hart. Bij langdurige ritmestoornissen, zoals
boezemfibrilleren, kan dit leiden tot hartfalen.
Hartspierziekten
Cardiomyopathie is een hartspierziekte waarbij de hartspier verdikt of verwijd is. De
cellen hebben een abnormale bouw of zijn vervangen door vet- of bindweefsel. De
pompkracht van het hart neemt hierdoor langzaam af.
Virus
Myocarditis is een acute ontsteking van de hartspier, meestal veroorzaakt door een
virus. Als deze aandoening de hartspier ernstig heeft beschadigd, kan er hartfalen
ontstaan.
Aangeboren hartafwijking
Kinderen die geopereerd zijn aan een aangeboren hartafwijking, krijgen later vaak last
van hartritmestoornissen of hartfalen.
Hartfalen komt bij hen vaak doordat de rechterhartkamer minder goed werkt. Deze
vorm van hartfalen is minder goed te behandelen. De huidige medicijnen werken
vooral bij hartfalen waarbij de linkerhartkamer niet goed functioneert.
Erfelijkheid
Een andere oorzaak kan ook liggen in de erfelijke aanleg, sommige vormen van
hartfalen zijn genetisch bepaald. Harttransplantatie is dan het uiterste en enige
redmiddel. Overigens is in een deel van de gevallen de oorzaak van het hartfalen
onbekend.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimzuijderduijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.