Acute en revalidatie zorg
- De vpk heeft kennis van de beoordeling van de vitale functies binnen de acute
zorgverlening en kan afwijkingen in de parameters beredeneren.
Normaalwaarden vitale functies bij volwassenen:
Ademhalingsfrequentie: 12-18 p/min.
Hartslag: 60-80 p/min.
Systolische bloeddruk: 115-130 mmHg.
Saturatie: >98%
Lichaamstemperatuur: 36,5-37,5 °C.
- De vpk kan de ABCDE methodiek toepassen op een casus uit de acute zorgverlening.
De ABCDE methode is een systematische beoordeling van de vitale parameters. Deze methode is op
basis van ‘Treat First What Kills First’.
A: Airway → Hoge luchtwegen (transport van lucht)
Kijken Mond-keelholte, hals gebied, positie trachea
Luisteren Stridor (bij in-/uitademing een hoog geluid omdat de luchtpijp smaller is, dit kan
komen door slijm, een allergische reactie, een vreemd voorwerp, astma of zwelling),
rochelen, reutelen
Voelen Positie trachea
Oropharyngeale airway of
nasopharyngeale airway (dit breng je
alleen in als iemand een laag bewustzijn
heeft, dit zorgt er voor dat de tong naar
beneden blijft).
B: Breathing: in de longen
Kijken Huidskleur,
halsvenen → bloed loopt niet makkelijk van het hoofd naar het hart.
(hartfalen/vocht in de longen/ alles wat hoge druk in de long geeft),
ademfrequentie, gebruik van hulpademhalingsspieren (diafragma is de
belangrijkste spier om adem te halen)
Ademhalingspatroon: diepte, regelmaat en symmetrie
Luisteren Auscultatie (stethoscoop, luisteren of beide longen hetzelfde klinken)
Voelen Percussie
Meten Saturatie
, Aanvullend ABG, X-thorax
onderzoek
C: Circulation
Kijken Huidskleur, uitwendig bloedverlies
Voelen Pols (frequentie, regelmaat, vulling), Capillaire refill tijd (normaal is minder dan 3
seconde)
Meten Bloeddruk, hartritme, urineproductie
Aanvullend ECG, laboratorium onderzoek, echografie
onderzoek
D: Disability → neurologische status
Kijken Pupillen, lateralisatie (verschil in links en rechts), pupil reactie
, Luisteren Spraak
Voelen Meningeale prikkeling (hersenvliesontsteking)
Meten EMV-score, FAST-test, AVPU, glucose
Aanvullend Ct-scan, toxicologie
onderzoek
EMV → Eye opening, best Motor response, best Verbal response.
FAST → Face, Arms, Speak, Time
AVPU → Alert, Voice, Pijnprikkel, Unresponsive
E: Exposure
Voor zover nodig ontkleden, patiënt tegen invloeden van buitenaf beschermen.
- De vpk heeft kennis van de verschillende problematieken binnen de acute
zorgverlening en deze categoriseren volgens de ABCDE methodiek.
Airway:
- Acute airway problemen
Een acute obstructie van de bovenste luchtwegen is een blokkade die optreedt in de bovenste
luchtwegen. De bovenste luchtwegen bestaan uit de luchtpijp, het strottenhoofd of de stembanden en
de keel. Een verstopping in de luchtwegen kan ervoor zorgen dat het lichaam onvoldoende zuurstof
krijgt.
Een gebrek aan zuurstof kan binnen enkele minuten hersenschade veroorzaken en zelfs een
hartaanval. Elke obstructie van de bovenste luchtwegen kan levensbedreigend zijn.
