In dit document treft u de stappenplannen aan en de bijbehorende jurisprudentie per stap. Dit document is perfect voor het uit je hoofd leren van de materie. Gekozen is voor een aanpak waarin de jurisprudentie onlosmakelijk verbonden wordt aan de stappen, zodat u samenhang gaat zien hierin. De stap...
Blok 1: Doelen/functies van aansprakelijkheidsrecht en vestiging van aansprakelijkheid
Vestiging aansprakelijkheid
Art. 6:162 BW: onrechtmatige daad
Stap 1: Gedraging
De gedraging moet je als ‘doen’ formuleren
Bijvoorbeeld: het leggen van gladde tegels naast fonteintjes waar water uitkomt
Stap 2: Onrechtmatigheid
Drie categorieën:
1. Inbreuk op een (subjectief) recht
2. In strijd met een wettelijke plicht
3. In strijd met de maatschappelijke zorgvuldigheid
Stap 2a: Inbreuk op een (subjectief) recht
Absolute vermogensrechten: eigendomsrecht (art. 5:1 BW), zakelijke rechten, etc.
Persoonlijkheidsrechten: recht op lichamelijke integriteit (art. 11 GW), huisrecht (art. 12 GW), recht op
eerbiediging van persoonlijke levenssfeer (art. 10 GW)
Inbreuk indien:
1. Directe/rechtstreekse/opzettelijke inbreuk op subjectief recht
2. ‘Echte’ inbreuk door voldoende ernstig gedrag/het gedrag zelf inbreuk maakt
3. Aangenomen inbreuk nader toetsen aan (zorgvuldigheids)criteria
Stap 2b: In strijd met een wettelijke plicht
Indien schending van wettelijke norm, dan is de onrechtmatigheid van dat gedrag in beginsel gegeven.
Stap 2c: In strijd met maatschappelijke zorgvuldigheid
Had de veroorzaker anders moeten handelen gelet op de belangen van de benadeelde?
Keuze uit verschillende categorieën, maar vaak gevaarzetting.1
Ingangsvoorwaarde: Het gevaar dient kenbaar te zijn (HR Taxusstruik), daarna:
Kelderluikcriteria:
1. Mate van waarschijnlijkheid van onvoorzichtigheid
2. Omvang van de kans dat daaruit ongevallen ontstaan
3. Ernst van de gevolgen
(HR Taxusstruik: feit van algemene bekendheid)
4. Bezwaarlijkheid in termen van kosten, tijd en moeite voor het nemen van voorzorgsmaatregelen
(HR Jetblast: waarschuwingsbordjes)
Tussenconclusie: Er is sprake van een onrechtmatige, gevaarzettende situatie.
Stap 3: Toerekening (lid 3)
Vormen van toerekening: schuld, de wet en de verkeersopvatting.
Met onrechtmatigheid van gedrag is in beginsel ook de verwijtbaarheid van dat gedrag aan de dader gegeven
Stap 3a: Toerekening op basis van schuld
Schuld komt neer op verwijtbaarheid. Kan de dader een persoonlijk verwijt worden gemaakt (subjectief)?
Let op ontbreken van schuld wegens geestelijke tekortkoming, verontschuldigbare dwaling of
schulduitsluitingsgronden
HR Meppelse Ree: Er moet ‘rechtens geen enkel verwijt’ kunnen worden gemaakt.
Stap 3b: Toerekening op basis van de wet (‘risico’)
Wegens een oorzaak welke krachtens de wet voor zijn rekening komt. Denk aan art. 6:164 en 6:165 (ook: 6:170)
Art. 6:165 BW: aansprakelijkheid ondanks geestelijke of lichamelijke tekortkoming
Ook hier: risicoaansprakelijkheid!
, Stap 3c: Toerekening op basis van de verkeersopvatting (‘risico’)
In geval van ontbreken van persoonlijk verwijt, maar aansprakelijkheid met redelijke risicoverdeling gewenst.
Gedacht moet worden aan rechtsdwaling en onervarenheid
Stap 4: Schade
Deel de verschillende schadeposten op:
Art. 6:95 BW: schade is vermogensschade en ander nadeel
Art. 6:96 BW: vermogensschade is geleden verlies en gederfde winst
In beginsel concrete schadebegroting (zie in dit verband HR Rijnstate/Reuvers en art. 6:97 BW)
Art. 6:106 BW: ander nadeel (immateriële schade: oogmerk, lichamelijk letsel of aantasting eer, goede naam of andere
wijze of nagedachtenis overledenen)
Bij letselschade in beginsel concrete schadebegroting (HR Johanna Kruidhof)
Stap 4a: Verlies van een kans
Schade kan bestaan uit het verlies van een kans of van een mogelijkheid dat men voordeel zou behalen. Dit kan worden
toegepast indien onzekerheid bestaat over de vraag of een op zichzelf staande tekortkoming of onrechtmatige daad
schade heeft veroorzaakt en waarin die onzekerheid haar grond vindt in de omstandigheid dat niet kan worden
vastgesteld of en in hoeverre in de hypothetische situatie dat in de hypothetische situatie dat de tekortkoming of
onrechtmatige daad achterwege zou zijn gebleven, de kans op succes zich in werkelijkheid ook zou hebben gerealiseerd.
HR Baijings/H, HR Delloite/Hassink, HR Kansschade bij medische aansprakelijkheid
Rechter mag dan schade inschatten aan de hand van goede en kwade kansen. Indien goede kansen gunstiger uitkomen
dan kwade kansen, dan bestaat er recht op vergoeding van die verloren kans.
Stap 5: Causaal verband*
Zou de schade ook zijn geleden als we de schadeveroorzakende gedraging zouden weg denken?
Leer van de redelijke toerekening (art. 6:98 BW): omvang van aansprakelijkheid
Voordeelstoerekening (art. 6:100 BW): omvang van de aansprakelijkheid
Stap 6: Relativiteit (art. 6:163 BW)
Beperking van art. 6:162 BW.
In artikel 6:163 BW worden drie aspecten van het relativiteitsbeginsel tot uitdrukking gebracht:
1. het personele bereik: het gedrag moet jegens de benadeelde onrechtmatig zijn (HR Tandartsen);
inbreuk op een (subjectief recht)
2. de soort van schade: de schade zoals benadeelde die heeft geleden moet onder het beschermingsbereik van de
norm vallen (HR Iraanse vluchteling);
in strijd met wettelijke plicht
3. de wijze van ontstaan: de wijze waarop de schade is ontstaan dient te vallen onder de strekking van de norm
(HR Duwbak Linda).
Correctie Langemeijer bij HR Tandartsen
Weliswaar strekt de geschonden norm niet tot bescherming van het geschonden belang (relativiteitsbeginsel), maar dat
sluit niet uit dat de normschending mag meewegen bij de beantwoording van de vraag of tegelijkertijd maatschappelijk
onzorgvuldig is gehandeld.
Conclusie: Op grond van artikel 6:162 BW is de aansprakelijkheid gevestigd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LisannedeGraaf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
