Hoofdstuk 3 Zorg
Inleiding
Sociale zekerheid: collectiviteit en solidariteit. Bezwaar, beroep en hoger beroep van toepassing.
Privaatrechtelijke normen: sociale verzekeringen = overeenkomst. Geheel van maatregelen dat
nodig is om de gevolgen te compenseren van de risico’s die mensen lopen bij het functioneren in de
maatschappij (+tegenwoordig uitkeringsgerechtigden steun geven bij vinden van werk).
Sociale voorzieningen: betaald uit belastingen, laatste financiële vangnet.
Sociale verzekeringen: betaald uit premieheffingen. Onder te verdelen in volksverzekeringen en
werknemersverzekeringen.
1874: Kinderwetje van van houten, tegengaan kinderarbeid.
1901; eerste socialezekerheidswet, ongevallenwet.
2005: WAO werd wet-WIA, meer kijken wat mensen nog wel zelf kunnen.
Zorgverzekeringswet: elke inwoner verplicht verzekeren tegen ziektekosten. Volksverzekering, niet
van rechtswege. Kosten voor specialistische hulpverlening, medicijnen, ziekenhuisopname korter
dan 365 dagen, kraamzorg. Private zorgverzekeraars. Basispremie, eventueel verhoogd door
aanvullende verzekering.
Vanaf 2015 zorgsysteem veranderd:
Wlz: kosten voor verzorging van mensen met blijvende lichamelijke, psychogeriatrische aandoening.
Wmo: ondersteuning en begeleiding aan mensen die deze zorg niet zelf kunnen organiseren.
Mogelijk om maatwerkvoorziening in nature of een persoonsgebonden budget te krijgen om
beperkingen in de zelfredzaamheid zo veel mogelijk op te heffen en de participatie te bevorderen.
Geen hulp van sociale netwerk of passende algemene voorziening. Kosten ten laste van
gemeentelijke begroting.
Jeugdwet: Jongeren onder 18, kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Aanspraak op
specialistische hulp, zoals jeugd-ggz en jeugd-vb (verstandelijke beperkingen). Vervoer van en naar
locatie waar hulp aan jongeren wordt aangeboden valt hier ook onder. Gemeente is met uitvoering
belast. Kinderen met ernstige problemen die blijvend zijn aangewezen op permanent toezicht of 24-
uurs zorg vallen hier niet onder.
Zorgverzekeringswet
Kring van verzekerden
Iedereen woonachtig in NL. Iedereen van rechtswege verzekerd voor Wlz > verzekeren bij
privaatrechtelijke zorgverzekeraar. Voor minderjarigen tot 18 ouders. Ook gedetineerde voor wie
ministerie verzekering heeft afgesloten verzekeringsplichtig. Iemand met pensioen die Nederlands
pensioen ontvangt maar in Spanje of België woont heeft recht op zorg in woonland ten laste van NL.
Verplichte verdragsbijdrage verschuldigd aan Centraal Administratiekantoor, art. 69 Zvw. Medisch
perspectief. Volksverzekering, zelf afsluiten. Verplicht voor elke ingezetene van Nederland. Art. 2
Zvw. Minderjarige: lid 3.
Verzekerde binnen redelijke termijn recht op zorg of overige diensten, of vergoeding daarvoor, art.
11 Zvw. Zorg en overige diensten: geneeskundige zorg, mondzorg, farmaceutische zorg,
,hulpmiddelenzorg, verpleging, verzorging (kraamzorg ook) vervoer en verblijf i.v.m. geneeskundige
zorg, art. 10 Zvw.
Aanmelding en acceptatie
Verplicht aanmelden bij zorgverzekeraar. Op zorgverzekeraar rust plicht te accepteren, art. 3 Zvw.
Mag niet weigeren omdat verzekeraar risico’s te groot vindt. Vereveningsbijdrage: art. 32 e.v. Zvw.
Afhankelijk van leeftijd en geslacht. Kosten stijgen door leeftijd, kraamzorg is bijv.
geslachtsgebonden. Zorgverzekeraar verplicht mensen aan te nemen, art. 3.
Geen acceptatieplicht voor aanvullende verzekering. Mogelijk om basisverzekering en aanvullende
verzekering bij verschillende zorgverzekeraars onder te brengen. Ook geen acceptatieplicht als
verzekerde nog geen vijf jaar terug de premie niet heeft betaald of verzekeraar heeft misleid, art. 3
lid 4 Zvw. Andere verzekeraar wel verplicht contract aan te gaan.
Zorgplicht: art. 11 sub a is natura, sub b restitutie.
Onverzekerden
CAK stuurt eerst aanmaning om binnen 3 maanden alsnog te verzekeren, art. 9a Zvw. Hierna
bestuurlijke boete van driemaal standaardpremie, art. 9b Zvw. Boete niet verschuldigd als niet te
verwijten valt. Ook boete bij geringe draagkracht. Hardnekkig weigeren verzekering af te sluiten?
CAK sluit namens hem verzekering af. Verzekerde moet premie betalen, naast eventuele boete, art.
9d Zvw. Onverzekerd in ziekenhuis? Wel hulp. Zorgaanbieder kan onder voorwaarden aanspraak
maken op financiële vergoeding van CAK voor oninbare kosten, art. 122a Zvw. Moet gaan om
onverzekerd en onverzekerbaar: nog geen verzekering kunnen afsluiten omdat hij in afwachting is
van verblijfsvergunning.
Basispakket
art. 10 Zwv en art. 2.4-2.15 Besluit zorgverzekeringen. Zie voor dit pakket blz. 62 van het boek.
Stoppen-met-rokenprogramma is weer in basispakket opgenomen, art. 2.4 Bzv. Zorginhoudelijke
criteria: bepalen of je zorg werkelijk krijgt, art. 14 Zvw.
Eigen bijdrage
Soms eigen bijdrage verschuldigd, zoals bij bepaalde medicijnen tegen ADHD of orthopedische
schoenen, art. 11 lid 3 Zvw en het Bzw. Eigen risico is vast bedrag dat in de wet is vastgelegd, eigen
bijdrage varieert per zorgvorm. Kan percentage zijn, maar ook bedrag, art. 2.16a tot en met 2.16f
Bzv.
In natura of restitutie
Twee vormen waarin basispakket kan worden verleend. Art. 11 Zvw jo. Arrt. 2.1 en 2.2 Bzv. Natura:
zorgverzekeraar staat ervoor in dat verzekerde benodigde zorg ontvangt. Zorgverzekeraar sluit
contract af met zorgaanbieder. Verzekerde hoeft kosten niet voor te schieten. Zorg moet voldoende
adequaat zijn (verzekeraar kan zich niet verschuilen achter wachtlijsten). Budgetpolis is voorbeeld >
hierbij minder mogelijkheden om zelf zorgverlener te kiezen. Spoedeisend? > dichtstbijzijnde
ziekenhuis. In dat geval worden kosten –ongeacht contract- vergoed. Naar niet geregistreerde hulp =
zelf bijbetalen.
Achteraf declareren > restitutie. Zelf zorgaanbieder kiezen. Is duurder dan naturapolis. Verzekeraar
hoeft niet in te staan voor tijdige beschikbaarheid van adequate zorg. Combi is ook mogelijk, art. 11
lid 2 Zvw. Zorgverlener waarmee geen contract bestaat? Zelf voorschieten. Later terugvorderen.
Elk jaar zorgpolis verstrekken: art. 9 Zvw.
,Zvw-pgb
persoonsgebonden budget aanvragen bij zorgverzekeraar voor verpleging en verzorging. Meerdere
dagen per week zorgbehoefte waarvoor medische indicatie bestaat. Verzekeringnemer koopt zorg
zelf in bij orgverlener. Voorwaarden in art. 13a Zvw en art. 2.15a-2.15c Bzv. Soms beter als het gaat
om zorg op ongebruikelijke tijden of vaste verzorgers. 24-uurszorg? Pgb op grond van Wlz voor op
een Zvw-pgb.
Zorginhoudelijke criteria
art. 14 Zvw: vraag of verzekerde behoefte heeft aan bepaalde vorm van zorg beantwoord op basis
van zorginhoudelijke criteria. Sterilisatie of cosmetische ingreep? Hiervoor aanvullend verzekeren.
Bij plastische chirurgie vereist dat medische noodzaak bestaat, art. 2.4 lid 1 sub b Bzw. Kan fysieke of
psychologische gronden hebben. Ook kosten ontstaan door roekeloosheid of opzet vergoed, zolang
zorg medisch noodzakelijk is.
Premie en opzegging verzekering
Elke verzekerde vanaf 18 jaar betaalt een nominale premie voor de basisverzekering. Vast bedrag
waarvan verzekeraar hoogte vaststelt, art. 17 Zvw. Collectief contract (werkzaam bij zelfde bedrijf of
ANWB-leden, vakbondsleden etc. En gelegenheidscollectieven zoals HEMA en Kruidvat): korting van
max. 5%, art. 18 Zvw. Vaak verhogen om vervolgens korting te geven.
Gemeenten bieden vaak gemeentepolis aan voor minima. Gemeente beslist welke zorgverzekeraar.
Wettelijk eigen risico kan over jaar verspreid worden en meegenomen worden in maandelijkse
kosten.
Zorgverzekeraars uiterlijk voor 19 november elk jaar verzekeringnemer berichten hoe hoog premie
voor komende jaar zal zijn. Overstappen? Nieuwe verzekeraar moet hulpmiddelen en/of bestaande
indicaties overnemen.
Naast nominale premie en eventueel premie voor aanvullende verzekering is inkomsensafhankelijke
bijdrage verschuldigd, art. 41 e.v. Zvw. Werkgever of uitkeringsinstantie betaalt rechtstreeks aan
Belastingdienst.
Tussentijds opzeggen verzekeringnemer: werknemer uit dienst bij werkgever met collectieve
verzekering, of wanneer verzekeraar tussentijds premie of polisvoorwaarden wil aanpassen. Bij
betalingsachterstand niet meer opzeggen vanaf eerste aanmaning, art. 8 en 8a Zvw.
Wanbetalers
Betalingsachterstand 2 maanden: betalingsherinnering zorgverzekeraar. Niet betaald? Hierna
betalingsregeling proberen te treffen, art. 18a Zvw. Door automatische incasso dan in termijnen
betalen. Geen effect? Na 4 maanden brief waarin gevolgen van niet-betalen zijn opgenomen, art.
18b Zvw. Nog steeds geen betalingsregeling of niet nagekomen? Inning achterstallige premie
overgedragen aan CAK, art. 18c Zvw. Bestuursrechtelijke premie die 10-30% hoger is dan nominale
premie, ar.t 18d Zvw. Geen bezwaar en beroep, wel burgerlijke rechter.
Werkgever of uitkeringsinstantie? Deze verplicht bestuurlijke premie op inkomen in te houden.
Bronheffing, art. 18f Zvw. Geen regelmatige inkomsten, Centraal Justitieel Incassobureau neemt
incasso over.
Eigen risico
2021: 385 per jaar, art. 19 Zvw. Kosten tot €385 niet vergoed. Geldt niet voor huisarts, verloskundige
en kraamzorg, en tandheelkunde voor jongeren, art. 21 lid 2 Zvw jo. Art. 2.17 Bzv. Vrijwillig eigen
risico tot €500, dit betekent lagere premie, art. 20 Zvw.
, Zorgtoeslag
Zorgpremie onevenredig zwaar met inkomen. Maximum bruto-inkomen van €31.000, voor mensen
zonder toeslagpartner en ca. €39.000 met toeslagpartner. Geen toeslagpartner met
minimuminkomen> per maand €107 zorgtoeslag. Met toeslagpartner €207. Mensen met vermogen
boven vermogensgrens geen recht op zorgtoeslag (over het algemeen boven €118.000). Spaargeld
en tweede huis bijv. Vermogen in eigen woning vallen hier niet onder.
Klachten en toezicht
Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen, art. 114 Zvw. Ombudsman Zorgverzekeringen
een Geschillencommissie verbonden. Alleen in behandeling als verzekerde zorgverzekeraar heeft
verzocht beslissing te heroverwegen, en deze niet binnen redelijke termijn of niet naar tevredenheid
heeft gereageerd. Bestuur: zorgverzekeraars en Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie. Kan
ook direct naar burgerlijke rechter (privaatrechtelijke overeenkomst)
Nederlandse Zorgautoriteit houdt toezicht op gedrag van zorgverzekeraars en zorgaanbieders.
Wet langdurige zorg
Blijvende somatische (lichamelijke) of psychogeriatrische aandoening of beperking, psychische
stoornis en mensen met blijvende verstandelijke, lichamelijke en/of zintuigelijke aandoening. Is er
nog medisch perspectief of herstel nodig? Beroep op Zvw. Zelfredzaam, eventueel met behulp uit de
omgeving? Wmo. Volksverzekering. Voorwaarden: kring van verzekerden en niet uitgesloten, art.
3.2.7 Wlz. Uitvoering in handen van zorgkantoren. Psychische stoornis valt sinds 2021 hier ook
onder. Als iemand onder de 18 blijvende 24-uurs zorg nodig heeft komt deze persoon vaak onder
Wlz in plaats van jeugdwet. CIZ bepaalt of iemand in aanmerking komt voor wlz.
Kring van verzekerden en uitvoering
Volksverzekering, iedereen verzekerd. Ook als je niet in NL woont maar wel in NL werkt en
loonbelasting betaalt. Rechtmatig verblijven: art. 2.2.1 jo. Art. 1.2.1 Wlz. Anders zelf betalen. Blijft
betaling uit, zorgaanbieders onder omstandigheden beroep doen op bijdrageregeling die in art. 122a
Zvw is opgenomen.
Wonen: sprake van duurzame band van persoonlijke aard. Nieuw in NL, hiervoor niet woonachtig in
EU/EER, Zwitserland of verdragsland, wachttijd van maximaal 12 maanden. Art. 3.4.1-3.4.3 Blz. SVB
stlet ambtshalve en op verzoek vast of natuurlijk persoon verzekerd is of niet, art. 2.1.3. Wlz.
Uitvoering
Zorgkantoren. 31 regio’s. Minister wijst per regio Wlz-uitvoerder aan als zorgkantoor, belast met
uitvoering van zorg voor alle verzekerden in die regio, art. 4.2.4 lid 1 en 2 jo. Art. 1.1.1 Wlz. Voert
namens alle zorgverzekeraars hele Wlz uit. Zorgverzekeraars melden verzekerden hier aan. Wlz-
uitvoerder regelt inschrijving, art. 2.2.1 Wlz. Draagt zorg om verzekerde binnen redelijke termijn en
redelijke afstand zorg te geven waarop hij is aangewezen. Ook info geven over vorm van zorg
(verblijf in inrichting, volledig pakket thuis, pgb), art. 4.2.1. lid 1 Wlz.
Recht op zorg
art. 3.2.1. Wlz. Zorgkantoor verplicht zorg te leveren. Niet zo bij Wmo. Bij voorziening wordt zorg
verleend binnen beschikbare gemeentebudget. Zorgaanbieder neemt grot deel van regie en
verantwoordelijkheid van betrokkene of mantelzorger over.
Voor aanspraak moet sprake zijn van Wlz-grondslag. Somatische, psychogeriatrische
aandoening/beperking en een lichamelijke, verstandelijke of zintuigelijke handicap, art. 3.2.1 lid 1