Samenvatting van de volledige stof voor het vak strafrecht. Bevat stof uit het boek, de hoorcolleges, de werkgroepen en de kennisclips. Ook zitten er korte samenvattingen van de voorgeschreven jurisprudentie in.
Week 1 Inleiding, legaliteit en invalshoeken strafrecht
Inleiding
Het beeld van het strafrecht wordt erg beïnvloed door de media en de politiek. ook
wordt er vaak een beeld gevormd op basis van het Amerikaanse strafrecht, dit is
echter niet hetzelfde.
Bronnen van het strafrecht
Bronnen van kennis
o Feiten van algemene bekendheid
Klassieke bronnen
o Wetten
Wetboek van strafvordering
Wetboek van strafrecht
o Rechtspraak
o Literatuur
Moderne bronnen
o De beginselen van behoorlijk strafprocesrecht
Recht op een eerlijk proces
Onschuldpresumptie
Beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit
Nemo tenetur beginsel
o De verdragen
Onderverdeling van het strafrecht
Publiekrechtelijk handhavingsrecht alles waarbij de overheid in een bestraffende
rol staat ten over staande van burgers. Dit valt uiteen in het strafrecht en het
bestuursrecht.
Strafrecht:
Formele strafrecht (strafprocesrecht)
o Wetboek van strafvordering
Materiële strafrecht
o Wetboek van strafrecht
Bijzondere strafrecht
o Al het strafrecht wat niet in het wetboek van strafrecht geregeld is
o Wet op de economische delicten
o Opiumwet
o Wet wapens en munitie
o Enz.
Penitentiair recht
o Penitentiaire beginselenwet
o Beginselenwet tbs-gestelden
o Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen
Bestuursrecht:
, Bestuurlijk sanctierecht (bestuursstrafrecht)
Legaliteit
Het meest fundamentele beginsel in het strafrecht is het legaliteitsbeginsel. Uit dit
beginsel stromen een aantal belangrijke sub-beginselen voort namelijk:
Codificatieplicht
o Alleen de wet verklaart gedragingen strafbaar
Verbod van terugwerkende kracht
Lex certa-beginsel
o Formulering van strafbare feiten moet duidelijk zijn, dit ivm de
rechtszekerheid
Verbod van analogie
o Rechter mag niet redeneren naar analogie
Een ander belangrijk beginsel in het strafrecht is het nulla poena-beginsel (art. 7
EVRM) niemand mag veroordeeld worden wegens een handelen of nalaten als dit
in die tijd geen strafbaar feit opleverden.
Structuur van een strafbaar feit
De wetgever heeft voldaan aan het legaliteitsbeginsel door in formele wetten
structuur aan te brengen in de strafbepalingen:
1. Het moet gaan om een menselijke gedraging
2. Die past in een delictsomschrijving
3. Die staat in een wettelijke bepaling
4. Welke gedraging wederrechtelijk is
5. En waarvan de dader verwijtbaar is
Een strafbepaling bestaat daarnaast altijd uit een delictsomschrijving en een
sanctienorm.
Strafrecht als ultimum redmedium
Het strafrecht heeft twee functies:
Instrumentaliteit
o Bepaald gedrag strafbaar stellen
Rechtsbescherming
o Burgers beschermen
Tussen deze twee functies kunnen spanningsvelden ontstaan, daardoor wordt het
strafrecht als ultimum remedium gezien het uiterste redmiddel waarop door de
wetgever pas een beroep mag worden gedaan als de sancties van de andere
rechtsgebieden ontoereikend moesten worden geacht.
Invalshoeken
Er zijn drie verschillende invalshoeken op het strafrecht te onderscheiden:
Legisme
, o Nadruk op de tekst van de wet
o Het idee is dat de wet weerspiegelt wat de samenleving wilt ->
geldende wet is democratische gedachte
o Bijv. OvJ
Liberalisme
o Nadruk op individuele rechtspositie van de burger
o Rechtsbescherming belangrijk
o Omdat de overheid een machtspositie heeft moet de burger hier tegen
beschermd worden
o Bijv. advocaat
Empirie
o Nadruk op de effectiviteit van het strafrecht
o Nadruk op individueel en algemeen welzijn
o Weinig empirisch bewijs dat strafrecht effectief werkt
o Bijv. hulpverlener
Week 2 Politie en justitie; het opsporingsonderzoek en de verdenking
Opsporing
Volgens art. 141 jo. 142 Sv zijn met opsporing belast:
De officieren van justitie
Politie aangewezen in Politiewet 2012
De aangewezen militairen
De bijzondere opsporingsdiensten uit de wet op bijzondere
opsporingsdiensten
De Boa’s
Politie
De nationale politie staat onder leiding van de korpschef en onder gezag van de
Minister van Justitie en Veiligheid. De taak van de politie staat geformuleerd in art. 3
Politiewet de politie heeft tot taak in ondergeschiktheid aan het bevoegd gezag en
in overeenstemming met de geldende rechtsregels te zorgen voor de daadwerkelijke
handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven.
De politie is als volgt georganiseerd 1 landelijke eenheid, onderverdeeld in 10
regionale eenheden. Iedere eenheid staat onder leiding van een politie-chef.
De rijksrecherche werkt onder verantwoordelijkheid van het College van Procureur-
Generaals en komt alleen in speciale omstandigheden aan bod:
Altijd als een politie agent verdacht wordt van eens strafbaar feit
Altijd bij gebruik van een vuurwapen met ernstig letsel of dood tot gevolg
Soms als integriteit van de overheid in gevaar kan komen
Formele leiding
De nationale leiding van de politie staat bij de korpschef onder gezag van de minister
van Justitie en Veiligheid, art. 27 Politiewet 2012. Deze heeft de leiding over de hele
, politie, dus op nationaal niveau. De regionale leiding van de politie ligt bij de
regioburgemeester, art. 19 Politiewet 2012, en de politiechef, art. 38 Politiewet 2012.
Deze hebben de leiding over de regionale eenheid, dus regionaal. De
regioburgemeester is de burgemeester van de grootste gemeente uit de regio waar
de eenheid zit.
Functionele leiding
De functionele leiding is afhankelijk van de soort politietaak, art. 11 en 12 Politiewet
2012. Er moet hier onderscheidt gemaakt worden tussen de twee politietaken: de
openbare orde handhaving en het strafrecht. Als het gaat om de openbare orde staat
de politie onder gezag van de burgemeester (van de gemeente waar de openbare
orde verstoring speelt). Als het gaat om het strafrecht staat de politie onder gezag
van de OvJ.
Driehoek
Art. 13 politiewet 2012. Vaak is er geen tijd om na te denken wie er nou precies de
leiding heeft op welk moment. Daarom is er een driehoek voor permanent overleg
waarbij de burgermeester, de OvJ en de politie voortdurend met elkaar overleggen.
Europol en Interpol
Europol coördinatie opsporing in de EU en informatie grensoverschrijdende,
zware criminaliteit via de nationale politie-liaisons.
Interpol wereldwijd communicatienetwerk, criminele databanken en proactieve
ondersteuning van politieoperators.
Het openbaar ministerie
De taken van het OM zijn:
Opsporen van strafbare feiten
Vervolgen van strafbare feiten
Zelf afdoen van strafbare feiten (strafbeschikking)
Advisering bij tenuitvoerlegging van rechtelijke uitspraken
De organisatie van het OM is als volgt:
Rechtbankniveau
o Elke rechtbank heeft een parket van het OM
o Bestaat uit Ovj’s en hoofd OvJ
Gerechtshofniveau
o 1 ressortsparket met lokale vestiging bij elk Hof
o Bestaat uit AG’s en hoofd AG
Landelijk niveau (niet HR!)
o Landelijk parket (bovenregionale, zware misdaad)
o Functioneel parket (bovenregionale, financieel-economische misdaad)
o College van procureurs-generaal met één voorzitter
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliavanbroekhuijze. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
