Inhoudsopgave
WEEK 1 – Toezicht en handhaving.................................................................................................................. 7
Handhaving van bestuursrechtelijke normen: 3 sporen......................................................................................7
Handhaving via privaatrecht...........................................................................................................................7
Algemeen.............................................................................................................................................................8
Toezicht, titel 5.2 Awb..........................................................................................................................................8
Toezichthouders...................................................................................................................................................8
Bevoegdheden toezichthouder.............................................................................................................................9
Verplichte medewerkingsplicht............................................................................................................................9
Rechtsbescherming bij toezicht..........................................................................................................................10
STAPPENPLAN TOEZICHT...................................................................................................................................11
Onderscheid bij toezicht.....................................................................................................................................11
Handhavingstraject............................................................................................................................................12
Sancties..............................................................................................................................................................13
Sanctionerend optreden.....................................................................................................................................13
Sancties..............................................................................................................................................................14
Bestuurlijke sancties...........................................................................................................................................14
Last onder bestuursdwang, art 5:21 Awb.....................................................................................................14
STAPPENPLAN LAST ONDER BESTUURSDWANG...........................................................................................18
Last onder dwangsom, art 5:31d Awb...........................................................................................................19
STAPPENPLAN LAST ONDER DWANGSOM, art 5:31d Awb...........................................................................22
Keuze bestuurlijke sanctie en modaliteit............................................................................................................24
Keuze bestuurlijke sanctie en modaliteit............................................................................................................24
Gevolgen niet naleven bestuurlijke sanctie........................................................................................................24
Cumuleren van herstelsancties..........................................................................................................................24
Optreden van derde: bij last onder bestuursdwang en dwangsom...................................................................25
Sancties..............................................................................................................................................................25
EVRM..................................................................................................................................................................25
Criminal charge..............................................................................................................................................26
Gevolgen criminal charge..............................................................................................................................27
Verplichte jurisprudentie....................................................................................................................................27
EHRM 21 februari 1984, Öztürk.....................................................................................................................27
EHRM 17 december 1997, Saunders.............................................................................................................27
ABRvS 27 juni 2018, inspectie kinderopvang................................................................................................28
WEEK 2 – Bestuurlijke sancties en discretionaire bevoegdheid.....................................................................28
Handhaving in 4 stappen...................................................................................................................................29
Toezicht en sanctioneren Alcoholwet.................................................................................................................29
Toezicht en sanctioneren Alcoholwet.................................................................................................................29
Discretionaire bevoegdheid................................................................................................................................30
Beginselplicht tot handhaving............................................................................................................................30
1
, Beginselplicht tot handhaving............................................................................................................................30
Handhavingsbeleid.............................................................................................................................................31
Beginselplicht tot handhaving............................................................................................................................31
Beginselplicht tot handhaving............................................................................................................................31
Intermezzo m.b.t. evenredigheidsbeginsel........................................................................................................31
Intermezzo m.b.t. evenredigheidsbeginsel........................................................................................................32
Gedogen.............................................................................................................................................................32
STAPPENPLAN BEGINSELPLICHT TOT HANDHAVING:........................................................................................32
STAPPENPLAN GEDOGEN:..................................................................................................................................35
Verplichte jurisprudentie....................................................................................................................................35
ABRvS 19 september 1996, Chalet Caris.......................................................................................................35
ABRvS 28 september 2016, Ligplaats Goes...................................................................................................36
ABRvS 24 april 2019, Gedoogde Hoogeloonse stal.......................................................................................36
ABRvS 29 mei 2019, Amsterdams dakterras.................................................................................................37
WEEK 3 – Handhaving: Bestuurlijk en andere sancties..................................................................................37
Waarschuwing...................................................................................................................................................37
Bestuurlijke boete, art. 5:40 Awb.......................................................................................................................38
Bevoegdheid..................................................................................................................................................39
Inhoudelijke eisen..........................................................................................................................................39
STAPPENPLAN BESTUURLIJKE BOETE.................................................................................................................40
Hoogte bestuurlijke boete, art 5:46 Awb......................................................................................................40
Cumulatie: Bestuurlijke boete en strafrechtelijke vervolging............................................................................41
Terminologie in wetsartikelen.......................................................................................................................42
Cumulatie van bestuurlijke sancties...................................................................................................................43
Cumulatie van bestuurlijke sancties...................................................................................................................44
Verhouding bestuursrecht en strafrecht............................................................................................................44
Oplegging bestraffende bestuurlijke sanctie en bestraffende strafrechtelijke sanctie................................45
Samenvattend: Cumulatie van straffen op dezelfde gedraging.........................................................................45
Opeenvolging bij verschillende sancties.............................................................................................................45
Verschillen tussen bestuurlijke boete en last onder dwangsom........................................................................46
Intrekken van beschikkingen..............................................................................................................................46
Bewijsvoering.....................................................................................................................................................47
Sanctioneren bij handelen in strijd met de alcoholwet......................................................................................48
Sanctioneren bij handelen in strijd met de alcoholwet......................................................................................48
Sanctioneren bij handelen in strijd met de alcoholwet......................................................................................48
Sanctioneren bij handelen in strijd met de alcoholwet......................................................................................48
Strafrechtelijke handhaving...............................................................................................................................49
Strafrechtelijk onrechtmatig verkregen bewijs..................................................................................................49
Bestuursrechtelijk onrechtmatig verkregen bewijs...........................................................................................49
Verplichte jurisprudentie....................................................................................................................................50
HR 1 juli 1992, punitieve boete & onrechtmatig verkregen bewijs..............................................................50
HR 7 oktober 1994, Zomerhuisje Nieuwveen................................................................................................50
2
, ABRvS 16 januari 1996, Ahold Vastgoed B.V.................................................................................................50
ABRvS 2 mei 2018, Bestuurlijke waarschuwing.............................................................................................51
WEEK 4 – Stelsel van bestuursrechtspraak.................................................................................................... 52
Stelsel van bestuursrechtspraak........................................................................................................................52
Nederlandse Grondwet......................................................................................................................................53
Awb en het begrip bestuursrechter....................................................................................................................53
Wetgever heeft een ongekende vrijheid............................................................................................................53
Ontwikkelingslijnen van bestuursrechtspraak...................................................................................................54
Huidige stelsel van bestuursrechtspraak...........................................................................................................56
Twee bestuursrechtelijke rechtsgangen............................................................................................................57
STAPPENPLAN BESTUURSRECHTELIJKE RECHTSGANG......................................................................................57
WEEK 5 – Kenmerken van het bestuursprocesrecht; Voorprocedures; bezwaarschriftprocedure...................61
Vier kenmerken van het huidige bestuursprocesrecht.......................................................................................61
Veel geldend bestuursprocesrecht: Awb en rechtspraak…................................................................................62
Procedure bij bestuursrechter............................................................................................................................62
Standaardprocedure..........................................................................................................................................63
Wanneer en waarom bezwaar?.........................................................................................................................63
Kernpunten van bezwaar...................................................................................................................................64
OEFENVRAGEN...................................................................................................................................................65
Nieuw terras.......................................................................................................................................................65
Nieuwe kosten, minder belasting?.....................................................................................................................66
Afkoppelen regenwater......................................................................................................................................66
Gegrondheid zonder herroeping?......................................................................................................................66
Herroeping zonder gegrondheid?......................................................................................................................66
Oude wasmachine..............................................................................................................................................67
Listig heroverwegen…?!.....................................................................................................................................67
Bezwaar- en beroepstermijn..............................................................................................................................68
Niet-ontvankelijkheid bezwaar- en beroepschrift, art. 6:6 Awb........................................................................69
Verschoonbaarheid van termijnoverschrijding..................................................................................................69
Niet-tijdig nemen van een besluit......................................................................................................................69
Beslissing op bezwaar – termijn.........................................................................................................................70
Verplichte jurisprudentie....................................................................................................................................71
ABRvS 12 november 2014 (Zwarte Piet), AA 118..........................................................................................71
ABRvS 13 februari 2019 (Bibob-beleidsregels Eindhoven), AA 141 ..............................................................71
WEEK 6 Bestuursrechtelijk geding in eerste aanleg en hoger beroep.............................................................72
Aard van de procedure.......................................................................................................................................72
Mogelijke uitspraken van de rechter – art. 8:70 Awb........................................................................................72
Bestuursprocesrecht: een gemengd model?......................................................................................................72
3
, Probleem van tijdigheid.....................................................................................................................................73
Niet-volgen voorprocedure................................................................................................................................73
Tijdige indiening.................................................................................................................................................74
Te late indiening.................................................................................................................................................74
Hoorplicht, art. 7:2 Awb.....................................................................................................................................75
Bezwaaradviescommissie, art 7:13 Awb............................................................................................................75
Inhoud van advies van de commissie.................................................................................................................76
Beslissing op bezwaar........................................................................................................................................76
Mandateren van beslissing op bezwaar............................................................................................................77
Voorbereidingen handende bezwaarschriftprocedure......................................................................................78
Voorlopige voorziening......................................................................................................................................78
Dicta voorlopige voorziening, art. 8:84 lid 2 Awb..............................................................................................81
Standaardprocedure bij bestuursrechter...........................................................................................................81
Bodemprocedure bij bestuursrechter.................................................................................................................81
Hoger beroep......................................................................................................................................................82
Verplichte jurisprudentie....................................................................................................................................83
AbRvS 12 juli 2006 (SenterNovem), AA 89.....................................................................................................83
AbRvS 13 februari 2019 (Bibob-beleidsregels Eindhoven), AA 141...............................................................83
WEEK 7 Stelsel van art. 8:69 Awb nader bezien............................................................................................84
Mogelijkheden binnen bestuursprocesrecht......................................................................................................84
Finaliteitsvraagstuk............................................................................................................................................84
Procedure in eerste aanleg nader bezien...........................................................................................................84
Bron: Standaarden van de bestuursrechter bij de rechtbanken........................................................................85
Hoger beroep......................................................................................................................................................85
De verhouding tussen de instanties nader bezien..............................................................................................86
Verhouding tussen voorprocedure en eerste aanleg.........................................................................................86
Van toetsing naar geschilbeslechting................................................................................................................86
Kernpunten van de huidige procedure...............................................................................................................86
Omvang van het geding, art. 8:69 Awb.............................................................................................................87
Omvang van het geding, feitenaanvulling en bewijs.........................................................................................87
Bestreden onderdelen; wat mag je nog in beroep aanvoeren?.........................................................................88
Ambtshalve toetsing..........................................................................................................................................90
Overzicht van ambtshalve te toetsen bepalingen..............................................................................................91
Nieuwe rechtspraak over (ambtshalve) toetsing van bezwaar- en beroepstermijnen......................................91
Ambtshalve aanvullen van rechtsgronden, art 8:69 lid 2 Awb..........................................................................91
Ambtshalve feiten aanvullen, art. 8:69 lid 3 Awb..............................................................................................92
Feiten en bewijs ter onderbouwing van beroepsgronden..................................................................................92
Aanvoeren van nieuwe gronden in hoger beroep..............................................................................................94
Verplichte jurisprudentie....................................................................................................................................96
4
, CRvB 27 mei 1998 (Ambtshalve aanvulling van de rechtsgronden), AA 70 .................................................96
AbRvS 19 augustus 1999 (Winterbewaarprei), AA 72 ..................................................................................96
CRvB 29 januari 2002 (Strijd met de goede procesorde), AA 75 ...................................................................96
CRvB 25 juli 2007 (Aangepaste auto), AA 94 ................................................................................................97
AbRvS 4 oktober 2017 (B&B Den Bosch), AA 133 .........................................................................................97
AbRvS 4 oktober 2017 (Aanlijngebod Bordeaux dog), AA 134 .....................................................................97
AbRvS 6 maart 2019 (Prostitutie-inrichtingen A-Kwartier), AA 143 .............................................................98
WEEK 8 Dicta en afdoening.......................................................................................................................... 99
Dicta en afdoening.............................................................................................................................................99
Uitspraakbevoegdheden bij gegrondverklaring – art. 8:72 Awb.......................................................................99
Intermezzo: wat staat ter discussie in beroep?................................................................................................100
Van normschending naar gegrondheid............................................................................................................101
Relativiteitsvereiste, art. 8:69a Awb................................................................................................................101
Gebrek in een besluit, art. 6:22 Awb................................................................................................................102
Gebrek passeren, art. 6:22 Awb.......................................................................................................................102
Zoveel mogelijk finaal beslechten, art. 8:41a Awb..........................................................................................103
Bestuurlijke lus en tussenuitspraak – 8:80a lid 1 Awb jo. 8:51a lid 1 Awb......................................................103
STAPPENPLAN BESTUURLIJKE LUS, art. 8:51a Awb en art. 8:80a Awb.......................................................104
Uitspraak bestuursrechter na bestuurlijke lus.................................................................................................105
Uitspraakbevoegdheden bij gegrondverklaring van beroep – Afdoening art. 8:72 Awb................................105
In stand laten van rechtsgevolgen, art. 8:72 lid 3 sub a Awb..........................................................................105
Schema verschillen art. 6:22 Awb en in stand laten van de rechtsgevolgen...................................................106
Zelf in de zaak voorzien art. 8:72 lid 3 sub b Awb............................................................................................106
Dictum zelf in de zaak voorzien........................................................................................................................107
Proceskostenveroordeling art. 8;75-8:75a Awb (jo.) art. 7:15-7:28 Awb........................................................107
Oefenvraag.......................................................................................................................................................107
Verplichte jurisprudentie..................................................................................................................................109
AbRvS 12 augustus 2009 (Planschade Oisterwijk), AA 103.........................................................................109
AbRvS 18 juli 2012 (Omega Properties), AA 111.........................................................................................109
AbRvS 16 maart 2016 (Paardenstal Haaren), AA 122.................................................................................109
WEEK 9 – Rechtsbescherming door burgerlijke rechter en bestuursrechter.................................................111
Algemeen.........................................................................................................................................................111
Burgerlijke rechter restrechter........................................................................................................................111
Spelregels voor een sluitend systeem..............................................................................................................111
Stappenplan bevoegdheid en ontvankelijkheid bij burgerlijke rechter:...........................................................112
Weigering tot het nemen van besluit – gelijkstelling met besluit....................................................................113
Schadevergoeding bij onrechtmatig overheidshandelen.................................................................................113
STAPPENPLAN SCHADEVERGOEDINGSVERZOEKPROCEDURE.........................................................................113
Indienen verzoek schadevergoeding................................................................................................................116
Verhouding bestuursrechter vs. burgerlijke rechter, tit. 8.4 Awb....................................................................117
Oordeel burgerlijke recht bij keuzevrijheid ex. art 8:89 lid 2 Awb...................................................................117
5
, Inhoudelijke beoordeling van schadeverzoek..................................................................................................118
Vereisten art. 6:162 Awb..................................................................................................................................118
Aansprakelijkheid voor andere handelingen dan appellabele besluiten.........................................................120
Toetsing aan ABBB...........................................................................................................................................120
Verplichte jurisprudentie..................................................................................................................................121
HR 31 december 1915 (Noordwijkerhout/Guldemond), AA 3....................................................................121
HR 16 mei 1986 (Heesch/Van de Akker), AA 33..........................................................................................121
HR 11 oktober 1996 (Leenders/Ubbergen), AA 65......................................................................................122
HR 31 mei 1991 (Van Gog/Nederweert), AA 46..........................................................................................123
HR 18 juni 1993 (St. Oedenrode/Van Aerle), AA 53....................................................................................123
HR 17 oktober 2008 (Togolese asielzoekster), AA 97..................................................................................123
WEEK 10 Onrechtmatige overheidsdaad..................................................................................................... 124
Verplichte jurisprudentie..................................................................................................................................126
HR 27 maart 1987 (Amsterdam/Ikon), AA 35..............................................................................................126
AbRvS 24 december 2008 (Benzinestation Ameland), AA 99......................................................................126
AbRvS 2 augustus 2017 (Interbest), AA 129 ...............................................................................................127
WEEK 11 Schadevergoeding/nadeelcompensatie bij rechtmatige overheidsdaad: een wonderlijk leerstuk..128
Schadevergoeding/nadeelcompensatie bij rechtmatig overheidshandelen....................................................128
Verschillende schadebesluiten.........................................................................................................................128
Inhoudelijke toetsing bestuursrechter aan verzoek zuiver nadeelcompensatie..............................................130
Andere rechtsmiddelen inzetten voor onzuivere nadeelcompensatie verplicht?............................................131
Toekomstige nadeelcompensatie....................................................................................................................132
Vordering onrechtmatige daad i.p.v. nadeelcompensatie...............................................................................132
Rechtsmachtverdeling Burgerlijke rechter – bestuursrecht.............................................................................133
Verplichte jurisprudentie..................................................................................................................................134
Week 12 Europees bestuursrecht – EVRM en Unierecht..............................................................................137
Bestuursprocesrecht en het EVRM...................................................................................................................137
Toepassingsbereik art. 6 EVRM........................................................................................................................137
Onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak, art. 6 EVRM..............................................................................138
Redelijke termijn, art. 6 EVRM.........................................................................................................................138
Schending redelijke termijn..............................................................................................................................138
Schending redelijke termijn in niet-punitieve zaken........................................................................................139
Materiële schadevergoeding wegens schending........................................................................................139
Immateriële schadevergoeding wegens schending....................................................................................140
Betaling schadevergoeding..........................................................................................................................140
Art 6 EVRM: Recht op toegang tot rechter......................................................................................................140
Equality of arms...............................................................................................................................................141
Art 2 EVRM: Recht op leven.............................................................................................................................141
EU-recht............................................................................................................................................................141
Loyale samenwerking, institutionele en procedurele autonomie, beperkingen hiervan.................................141
Beginsel van formele rechtskracht en EU-recht...............................................................................................143
6
, Schadevergoeding............................................................................................................................................144
Verplichte jurisprudentie..................................................................................................................................145
WEEK 1 – Toezicht en handhaving
Handhaving van bestuursrechtelijke normen: 3 sporen
Voor de handhaving van het bestuursrecht staan 3 soorten handhavingsmiddelen
ter beschikking:
Bestuursrechtelijk
Strafrechtelijk
Privaatrechtelijk
Handhaving via privaatrecht
In beginsel kan o.g.v. het privaatrecht worden opgetreden tegen een
overtreding van een publiekrechtelijk voorschrift, maar door Windmill-arrest
en de huidige bestuursrechtelijke wetgeving is dit nagenoeg uitgesloten.
Van belang in dit verband: HR 07/10/1994, Zomerhuisje Nieuwveen
Deze mensen zijn in een zomerhuisje gaan wonen. In eerst instantie werd
niet opgetreden tegen de permanente bewoning van het zomerhuisje. Later
7
, wordt besloten dat er wel wordt gehandhaafd. Bestuursorgaan vond de last
onder bestuursdwang niet passend, omdat het alleen niet de bedoeling is dat
het zomerhuisje buiten de zomer bewoond wordt. Vroeger was er geen goede
geschikte weg, daarom was handhaving via de privaatrechtelijke route
toelaatbaar, r.o 4.2. De last onder dwangsom bestond toen nog niet.
Sinds Windmill-arrest mag vrijwel nooit via privaatrechtelijke route het
bestuursrecht worden gehandhaafd.
Algemeen
Volgens Awb bestaat sanctionerend optreden uit toezicht en handhaving
(sancties). H5 kent zowel een regeling over toezicht op de naleving als over
sancties:
Titel 5.1 algemene bepalingen, waarin onder meer de definitie van de
begrippen zijn opgenomen.
Titel 5.2 Toezicht op naleving
Titel 5.3 Herstelsancties
Titel 5.4 Bestuurlijke boete.
Art. 5:9 Awb Bestuurlijke sanctie wordt opgelegd middels beschikking
daardoor zijn H2, H3 en titel 4.1 ook van toepassing.
sanctionerend
optreden
Toezicht Handhaving/sancties
Toezicht, titel 5.2 Awb
Toezicht is het toezien op de naleving van wettelijke voorschriften. Eerst moet
worden vastgesteld of sprake is van een overtreding, art. 5:1 lid 2 Awb.
Alvorens kan worden besloten of er handhavend kan worden opgetreden.
Zonder enig vermoeden kan door toezichthouders bij burgers en bedrijven
onderzoek worden gedaan.
Er wordt dan bv. 1 of 2 keer per jaar gecontroleerd of men zich heeft
gehouden aan de voorschriften.
Anders dan strafrecht: daar moet wel sprake zijn van een vermoeden van
strafbaar feit.
Toezichthouders
Art. 5:11 Awb beschrijving van toezichthouder, maar niet wat toezicht is.
Toezichthouder is een materieel begrip Ook als een bijzondere wet
spreekt van ‘controleur’ of ‘inspecteur’, kan er sprake zijn van een
toezichthouder ex. Awb.
Bij of krachtens een wettelijk voorschrift wordt een ambtenaar belast met
toezicht.
o Bij of krachtens = delegatiemogelijkheid. Kan ook een APV zijn.
o Bevoegdheid moet uit bijzondere wet komen.
Voorbeelden:
8
, Art 5:10 lid 3 Wabo toezichthouder die wordt aangewezen, die bij
besluit van College van B&W of gedeputeerde staten wordt aangewezen.
Art 16 lid 1 Leerplichtwet 1969 Hier staat dat College van B&W de
leerplichtambtenaren kunnen/moeten aanwijzen. Dit is een aanwijzing
van een toezichthouder.
Voor de uitoefening van toezicht door toezichthouders geeft Awb 2 algemene
regels; een van formele aard en een meer inhoudelijke:
1. Art. 5:12 Awb legitimatieplicht bij de uitoefening van zijn taak moet
een toezichthouder een legitimatiebewijs meedragen, die hij desgevraagd
dient te tonen;
2. Art. 5:13 Awb toespitsing van evenredigheidsbeginsel bij uitvoering
van zijn taak.
Bevoegdheden toezichthouder
Toezichthouder heeft o.g.v. Awb een aantal bevoegdheden.
Let op! art. 5:14 Awb bevoegdheden kunnen worden beperkt bij
wettelijk voorschrift of bij besluit van bestuursorgaan dat
toezichthouder aanwijst.
Bevoegdheden kunnen alleen bij wifz worden uitgebreid.
Bij uitoefening van deze bevoegdheden spelen ABBB’s een rol.
Schakelbepaling art. 3:1 lid 2 Awb formele zorgvuldigheid art. 3:2,
specialiteit art. 3:3, belangenafweging en proportionaliteit art. 3:4 ook van
toepassing op toezichthoudende taken van bestuursorganen.
Art 5:15 – 5:16 Awb betreden plaatsen m.u.v. een woning en inzage
vorderen
Art 5:17 – 5:19 Awb inzage vorderen van zakelijke bescheiden,
monsterneming en onderzoeken vervoermiddelen. Vb. Bankafschriften of
andere administratie, reisgegevens van OV etc.
Art 5:20 Awb medewerkingsplicht (let wel op art. 5:10a Awb)
Algemeen: art 5:13 Awb (proportioneel gebruik) Beperking, uit de
parlementaire geschiedenis blijkt dat gedacht kan worden aan het geval dat
een toezichthouder gebruikmaakt van zijn dwangmiddelen, terwijl betrokkene
al te kennen heeft gegeven vrijwillig medewerking te zullen verlenen. 1 Strijd
met art. 5:13 wordt in de jurisprudentie niet snel aangenomen.
Verplichte medewerkingsplicht
Art. 5:20 Awb verplicht men medewerking te verlenen aan de
toezichthouder.
Tenzij zij een beroep kunnen doen op de geheimhoudingsplicht.
Let wel op! Art 5:10a Awb als het gaat om een bestraffende sanctie, dan
moet worden medegedeeld dat hij niet verplicht is tot antwoorden.
Deze plicht staat waarborgen uit o.a. art. 6 EVRM niet in de weg, zolang nog
geen sprake is van redelijk vermoeden van een strafbaar feit. Nemo-
teneturbeginsel is n.v.t. in toezicht- en controlefase voordat sprake is
van criminal charge, EHRM Saunders, r.o 67.
Als sprake is van criminal charge dan geldt t.a.v. het nemo tenetur-
beginsel dat dit niet geldig is voor zover het gaat om bewijsmateriaal dat
1
Kamerstukken II 1993/94, 23 700, nr. 3, p. 143; PG Awb III, p. 343
9
, onafhankelijk va de wil van de verdachte kan worden vergaard, r.o. 69. De
meeste bestuursrechtelijke toezichtbevoegdheden zien daarop.
Beperkingen
Bevoegdheden ex. titel 5.2 en bijzondere wet kent 2 belangrijke
beperkingen:
1. Art. 5:13 Awb proportioneel gebruik bevoegdheden die toezichthouder
inzet kunnen verstrekkend zijn, maar er is een grens. Bevoegdheden moeten
worden ingezet voor gebruik dat slechts redelijkerwijs nodig is voor de
vervulling van de taak. Grens naar:
o Naar object;
o Naar persoon;
o Redelijkerwijs noodzakelijk;
o Niet verdergaand dan nodig.
Zie bv. art. 5:16 Awb: toezichthouder is bevoegd inlichtingen te vorderen.
Toezichthouder kan niet zomaar vragen stellen. Art. 5:13 Awb beperkt dat
een toezichthouder naar persoon alleen maar zijn toezichthoudende
bevoegdheden kan gebruiken (inlichtingen vragen) voor zover het gaat om
personen die betrokken zijn bij de regels waarop hij toezicht moet
uitoefenen. Het gaat dus om evenredigheidsbeginsel!!
2. Normering EVRM Fundamentele rechten van burgers moeten worden
gewaarborgd.
a. Is een fundamenteel recht in het geding? (vb. als iemand in de bosjes
je 3 weken observeert en je levensroutine waarneemt. Dan is het recht op
je privéleven in het geding, art. 8 EVRM) Dat is geen absoluut recht want
inmenging is mogelijk, dan is de volgende vraag:
b. Is er sprake van rechtmatige inmenging in een fundamenteel recht?
Indien inmenging:
i. Is voorzien bij wet en in overeenstemming is met de wet
ii. Nodig is met het oog op een beschermingswaardig (legitiem) doel
iii. Noodzakelijk is in een democratische samenleving
Bij de beoordeling of inmenging geoorloofd is, komt de verdragsstaat een
zekere margin of appreciation toe. IC van het vaststellen van iemand zijn
dagelijkse routine in het kader van bijstandsuitkeringen heeft CRvB geoordeeld
dat het ongeoorloofd is. Het is een inbreuk van een fundamenteel recht
(grondrecht) en een inmenging van deze ingrijpende aard is niet voorzien bij
wet. Grondslagen in Awb zijn onvoldoende; enkele keer rondkijken mag
wel, structureel niet.
Rechtsbescherming bij toezicht
Awb stelt geen sanctie op het niet-naleven van art. 5:20 Awb. De meeste
toezichtshandelingen zijn geen besluiten:
hetzij omdat het geen rechtshandelingen zijn,
hetzij omdat zij niet schriftelijk zijn.
Daarom staat er geen beroep/bezwaar open. Pas als je een bestuurlijke
sanctie krijgt opgelegd, kan je daartegen rechtsbescherming inzetten en zo
ook de toezichtfase in geding brengen.
STAPPENPLAN TOEZICHT
1. Bevoegdhedengrondslag art. 5:11 Awb in samenhang met bijzondere
wet.
10
