dit is een uitgebreide samenvatting van het boek: de taalontwikkeling van het kind van Schaerlaekens. Deze samenvatting bevat de hoofdstukk 1 t/m 7. Ik heb deze samenvatting gemaakt voor het tentamen van het jaar 1 blok 3. 23 bladzijden
Inhoud
Samenvatting: de taalontwikkeling van het kind....................................................................................3
Hoofdstuk 1: kindertaalontwikkeling en kindertaalstudies................................................................3
1.1 korte schets van de taalontwikkeling........................................................................................3
Hoofdstuk 2: taalaanbod van de omgeving........................................................................................5
2.4 verschillende taalaanbieders....................................................................................................6
Hoofdstuk 3: de prelinguale periode: het eerste levensjaar...............................................................7
3.1 wat gebeurt er in de prelinguale periode.................................................................................7
3.2 huilen/schreien en vroege luisterontwikkeling (geboorte tot 6 weken)...................................7
3.3 vocaliseren (6 weken tot 4 maanden).......................................................................................8
3.4 vocaal spel (4 tot 7 maanden)...................................................................................................9
3.5 brabbelen ( 7/8 maanden tot 12 maanden).............................................................................9
3.6 besluit: prelinguale periode. Het onzichtbare fundament......................................................10
Hoofdstuk 4: de vroeglinguale periode (1 – 2;6 jaar)........................................................................11
4.1 wat gebeurt er in de vroeglinguale periode?..........................................................................11
4.3 eénwoordfase en verdere woordenschatontwikkeling (1-1;6 jaar)........................................11
4.4 twee- en meerwoordzin, telegramstijlfase (1;6-2;6 jaar)........................................................12
4.5 fonologische ontwikkeling......................................................................................................13
4.7 besluit: vroeglinguale periode, de eerste bouwstenen zijn er................................................14
Hoofdstuk 5: de differentiatiefase (2;6 – 5 jaar)...............................................................................14
5.1 grote veranderingen...............................................................................................................14
5.2 enkele fragmenten tijdens deze periode................................................................................15
5.3 de verdere fonologische ontwikkeling....................................................................................15
5.4 semantiek en woordenschat...................................................................................................15
5.4 syntaxis...................................................................................................................................17
5.6 morfologische ontwikkeling....................................................................................................17
5.7 taal als spel.............................................................................................................................18
5.8 pragmatische, communicatieve en metalinguïstische aspecten.............................................19
5.9 aarzelend spreken...................................................................................................................19
Hoofdstuk 6: de voltooiingsfase (5-10 jaar)......................................................................................19
6.1 van taal naar taalcultuur.........................................................................................................19
6.2 de verdere fonologische ontwikkeling....................................................................................19
6.3 semantiek...............................................................................................................................20
6.4 morfo-syntactische aspecten..................................................................................................20
6.5 taal als spel.............................................................................................................................20
,Hoofdstuk 7: twee- en meertaligheid bij jonge kinderen.................................................................22
7.1 wat is tweetaligheid bij kinderen?..........................................................................................22
7.3 simultane tweetaligheid.........................................................................................................22
7.4 successieve tweetaligheid.......................................................................................................23
,Samenvatting: de taalontwikkeling van het kind
Hoofdstuk 1: kindertaalontwikkeling en kindertaalstudies
1.1 korte schets van de taalontwikkeling
Uit onderzoek is gebleken dat de functionele systemen die nodig zijn voor de taalontwikkeling zich op
vroege leeftijd ontwikkelen.
- Auditieve klankwaarneming voor 1 jaar
- Woordgeheugen voor 4 jaar
- Geheugen voor ontwikkelen van zinnen voor prepuberteit
1.2.2 linguïstische aspecten
De taal die het kind leert, welke ook zijn moedertaal mag zijn, is in elk geval een complex linguïstisch
systeem.
Fonologie = klankleer
o Killiek = kliniek
o Keet = kleed
o Koppie = koffie
o In sool = in school
Semantiek = woordenschat
o Winterstok = stok waar wind uit komt fietspomp
o Waf waf = oorspronkelijk voor hond maar noemt alle dieren nu zo
o Oma = noemt elke bejaarde dame oma
Syntaxis = zinsleer/zinsopbouw
o zie eens mijn haar veel lang is = zie eens hoe lang mijn haar is
o de koffer staat van de auto open = de koffer van de auto staat open
o anders al zijn tandjes er uit vallen = anders zouden al zijn tandjes eruit vallen
morfologie = vormverandering binnen woorden
o derivatiemorfologie gaat het om vormveranderingen die de betekenis van een
woord essentieel wijzigen. bakker, bakkerij, gebak
o flexiemorfologie woorden veranderen van vorm naar meervoud, enkelvoud etc.
maar de betekenis blijft hetzelfde. Ik bak, jij bakt, hij bakte, gebakken
ik heb twee voets
hij hebt gevald
dat heven wij al eens gebrongen
je moet je huil inhouden
bal-voeten = voetballen
winkel-schoenen = schoenenwinkel
pragmatiek = taalgebruik
o onderzoeker: en wat heb je tussen de middag gespeeld? Kind: ja
o kind: is dat een aap? Als er een mevrouw met dikke bontmantel voor hem staat
o kind pakt het speelgoed van iemand af ipv dat hij vraag mag ik je speeltje hebben?
Metalinguïstiek = reflectie, nadenken over taal
o De koe zegt beuh, wij weten niet wat de koe wil zeggen he?
o Waarom heet een radio een radio en waarom heet dat zo en en waarom heet tv nu
tv?
, 1.3.2 de invloed van Chomsky
De eerste theorieën over taalverwerving kwamen uit de gedragspsychologie het behaviorisme:
stelde dat het verwerven van fonemen en woorden hoofdzakelijk gebeurde door imitatie en
associatie
Volgens Chomsky was de mens bij de geboorte uitgerust met een aangeboren
taalverwervingsvermogen, een zogenaamd LAD-mechanisme (language acquisition Device).
Dit taalverwervingsvermogen bevat universele regels die de structuur van elke taal sturen.
Het kind zal uit de moedertaal die het aangeboden krijgt als het ware regels herkennen die
het feitelijk al bezit, en op basis daarvan uitdrukkingen genereren.
Wanneer we hieraan de visie over de kritische periode toevoegen, dan spelen blijkbaar drie factoren
een rol: de leeftijd, het taalaanbod van de omgeving en het aangeboren taalverwervingsvermogen.
Modulariteitentheorie taalverwerving is niet alleen maar afhankelijk van een interactie tussen
zo’n aangeboren linguïstisch vermogen en het taalaanbod, maar ook van een aantal externe
modulariteiten.
Dit taalmechanisme kan alleen tijdens een bepaalde periode in het mensenleven in werking treden:
met name zeer vroeg vanaf de geboorte tot de puberteit. Wanneer het LAD mechanisme in deze
cruciale periode niet wordt aangesproken, dan is het later niet meer bereikbaar.
1.4.2 enkele standaardmaten
TTR (type-token-ratio) diversiteit van woordenschat te meten
MLU (mean length of utterance)/GUL (gemiddelde uitingslengte) gemiddelde lengte van
een uiting of zin wordt bekeken als een soort barometer voor zijn relatieve rijpheid que taal.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irmahartsema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
