Samenvatting AK 3.1 t/m 3.3 | 3 havo
3.1 Chili beeft
Chili wordt vaak getroffen door zware aardbevingen.
Waarom?
Chili ligt op de Nazcaplaat. Deze is tektonisch, dat betekent dat de plaat beweegt
in/op de aarde door stromend magma vlak onder de aardkorst.
Platen bewegen dus door stromend magma in de aardkorst. Het magma stroomt
langzaam, gemiddeld een paar centimeter per jaar.
Een aardbeving begint diep in de aarde, het hypocentrum. Recht boven op het
aardoppervlak ligt het epicentrum, daar voel je de zwaarste schokken.
De aardbevingen in Chili onstaan dus doordat de Nazcaplaat botst met de Zuid-
Amerikaanse plaat. Een botsing tussen 2 platen heet convergentie.
De Nazcaplaat duikt onder de Zuid-Amerikaanse plaat, omdat die zwaarder is. De
Nazcaplaat zinkt dan in de aardmantel. De Oceanische plaat duikt weg onder de
Continentale. Dit heet subductie.
Oceanische plaat = Zwaarder, door basalt (stollingsgesteente)
Continentale plaat = Lichter, door graniet (stollingsgesteente)
Na een aardbeving zijn er altijd naschokken. Dit zijn aardbevingen die uren, dagen of
weken later plaatsvinden in dezelfde gebied.
Hoe onstaan naschokken?
Tijdens subductie gaat de naar bewegende plaat het bovenliggende plaat een beetje
met zich meetrekken. Hierdoor bouwt er spanning op die dan uitendelijk wordt
ontladen.
Bewegingsrichtingen
Divergentie = Platen drijven uit elkaar
Convergentie = Platen drijven naar elkaar toe
Subductie = Een plaat duikt onder de andere plaat
Tranforme beweging = Platen schuiven langs elkaar
Hoe is het Andesgebergte onstaan?
Het is onstaan door de platentektoniek van de Nazcaplaat en de Zuid-Amerikaanse
plaat. Tijdens de subductie smelt de wegduikende Nazcaplaat (en Oceanische korst).
Het magma dat daarbij wordt gevormd stijgt op en er onstaan een reeks van
vulkanen. Die convectiestromen stijgen dus omhoog.
Convectiestromen = Stroming van magma onder de aardkorst binnen de aarde
Door de druk van het opstijgende magma worden gesteentelagen opzij en omhoog
gedrukt. Die worden geplooid, en zo onstaan er plooiingsgebergtes.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper li2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.