Samenvatting
Samenvatting 4VWO Biologie voor jou H4 Evolutie
Biologie samenvatting Biologie voor jou hoofdstuk 4 Evolutie Biologie voor jou VWO 4B (release 2019). Een duidelijke samenvatting vol afbeeldingen om de stof te verduidelijken.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Biologie - Hoofdstuk 4 - Evolutie (4V)Hoofdstuk 4 Evolutie
Paragraaf 4.1 Ontwikkeling van het leven
Geschiedenis van het leven op aarde (binas 94A)
Ontstaan van organische stoffen
3 miljard jaar geleden bevatte de atmosfeer geen zuurstof
- oeratmosfeer ontstond uit: stikstofgas, waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide,
waterstofgas, ammoniak, methaan en waterstofsulfide.
Dit mengsel komt nu nog vrij bij vulkaanuitbarstingen
Door toevoer van energie kunnen deze gassen ioniseren
- energie: elektrische ontlading, uv-straling, botsing met meteorieten
- door ioniseren ontstaan koolstof, waterstof, stikstof en zuurstof.
Op deze manier ontstond uit de oeratmosfeer uit anorganische stoffen de eerste organische stoffen
1
,Biologie - Hoofdstuk 4 - Evolutie (4V)
Anorganische stoffen
- komen voor in levenloze natuur maar ook in organismen
- stoffen zijn opgebouwd uit kleine eenvoudig gebouwde moleculen
(vb. CO,CO2,H2O, NaCL, O2)
Organische stoffen
- zijn Meestal afkomstig van organismen
- hebben relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen.
- Bevatten altijd een of meer atomen koolstof (C), waterstof (H) en vaak ook zuurstof (O).
→ kunnen ook stikstof (N), fosfor (P), en zwavel (S) bevatten.
(vb glucose C6H12O3)
Miller-Urey-experiment
Nabootsen van het ontstaan van organische stoffen uit anorganische stoffen in het lab
- in 1951; mengsel van ammoniak, methaan, waterstofgas en waterdamp + elektriciteit
→ er ontstonden onder andere aminozuren en nucleotiden
Uit zulke stoffen kunnen organismen belangrijke organische stoffen vormen
- eiwitten, DNA, koolhydraatketens en vetten
Ontstaan van levende cellen
De eerste organische stoffen kwamen terecht in oerzeeën
- door verdamping uit binnenzeeën vond indikking plaats
→ organische oersoep ontstond
In deze oersoep verenigden kleine organische moleculen zich tot grotere moleculen
- rangschikten zich in druppeltjes (protobionten)
→ hieruit ontstonden de eerste cellen
De vorming van cellen uit organische stoffen is een voorbeeld van zelforganisatie
- bij zelforganisatie ontstaan eenheden met nieuwe eigenschappen op een hoger organisatieniveau
→ celdifferentiatie, apoptose
Protobionten kunnen ook zijn ontstaan bij blacksmokers op bodem van oceaan
- vulkanische schoorstenen
Een derde theorie is dat de bouwstenen voor leven afkomstig zijn uit de ruimte
Van de alle eerste levensvormen zijn geen fossielen; geen harde delen in de eencelligen
- oudste fossielen zijn 3,5 miljard jaar oud
Fossielen ouder dan 1,4 jaar → prokaryote organismen
Prokaryoten
-eencellige organismen zonder celkern of andere zichtbare organellen.
- bezitten een kringvormig DNA-molecuul dat los in cytoplasma ligt.
2
, Biologie - Hoofdstuk 4 - Evolutie (4V)
Eerste prokaryote organismen waren anaeroob en hetrotroof
- konden niet tegen zuurstof
- verkregen hun energie uit de opname en afbraak van organische stoffen uit de oersoep
Hetrotrofe organismen kunnen geen organische stoffen maken uit anorganische stoffen
- uit organische stoffen maken ze hun eigen organische stoffen
- voor hun opbouw hebben ze ook anorganische stoffen nodig
Autotrofe organismen
- 2,8 miljard jaar geleden eerste bacteriën die in staat waren tot fotosynthese; cyanobacteriën
- hebben uit hun omgeving alleen anorganische stoffen nodig
→ maken organische stoffen
Kortom de hoeveelheid organische stof op aarde nam toe
- anaerobe levensvormen sterven uit ivm de zuurstof
- eerste aerobe heterotrofe bacteriën ontstonden
→ eencelligen gebruiken de zuurstof om opgenomen energierijke organische stoffen af te breken
Ontstaan van Eukaryoten
Eukaryoten: cellen met een celkern, dubbele membranen en organellen
Ontwikkeling heeft plaatsgevonden volgens de endosymbiosetheorie (binas 94C)
- eukaryoten ontstonden uit relatief grote prokaryoten
- door instulping van het celmembraan rondom het DNA ontstond een kernmembraan,
de celkern en het ER.
→ ingesloten aerobe, heterotrofe bacteriën ontwikkelden zich tot mitochondriën
→ ingesloten autotrofe cyanobacteriën ontwikkelden zich tot chloroplasten
Mitochondriën en chloroplasten zijn ooit vrij levende bacteriën geweest:
- beiden kringvormig DNA-molecuul en dubbel membraan
- celdeling verloopt op dezelfde manier als bij prokaryoten
- cytoplasma van mens en dier kan zelf geen chloroplasten of mitochondriën maken
- DNA lijkt in samenstelling meer op het DNA van de nu levende bacterie
Indeling in domeinen
De ontwikkeling van levensvormen heeft geleid tot een enorme biodiversiteit
- taxonomen beschrijven, ordenen en benoemen groepen organismen.
- systematici onderzoeken en beschrijven de verwantschap van organismen op basis van
gemeenschappelijke afstamming.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lastminuteleren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 60904 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen