Meindert Fennema
Van Thomas Jefferson tot Pim
Fortuyn
,Hoofdstuk Denkers
Paine
Jefferson
Hoofdstuk 2
Van der Capellen tot den
Vier democratische revoluties
Pol
Condorcet
Robespierre
Burke
Hoofdstuk 3 Saint-Simon
Reacties op de Franse Revolutie Hegel
Tocqueville
Hoofdstuk 5 Franse socialisten
Van een politieke naar een sociale democratie Marx en Engels
Van Buren
Bluntschli
Hoofdstuk 6
Thorbecke
De ontwikkeling van een partijendemocratie
Kautsky
Kuyper
Michels
Hoofdstuk 8
Spengler
Kritiek op de massademocratie
Schumpeter
Lijphart
Hoofdstuk 9
Fortuyn
Multiculturalisme en rechtspopulisme
Cliteur
, Hoofdstuk 1
In alle democratische revoluties speelde het idee van de gelijkheid een centrale
rol. Ook al was men het er niet overeens of die gelijkheid uitsluitend in politieke
zin gestalte moest krijgen of dat een zekere mate van economische gelijkheid
doel/voorwaarde was van een democratisch bestel.
Daarnaast was vrijheid een centraal element in het revolutionaire denken, maar
dit begrip was gekoppeld aan het gelijkheidsideaal.
Samenvatting tussen beide vrijheidsbegrippen volgens Benjamin Constant: ‘Het
doel van de Oude Grieken was om de macht onder de burgers te verdelen.
Dat noemden zij vrijheid. Het doel van moderne democraten is om veilig
van hun privé-genoegens te genieten. De institutionele garanties daarvoor
noemen zij vrijheid’
De scherpste kritiek op de democratie vindt men bij denkers als Edmund Burke
en Alexis de Tocqueville (te ver doorgevoerde gelijkheid bracht de politieke
vrijheid in gevaar) aan het begin van de 19de eeuw, bij Robert Michels en
Oswald Spengler aan het begin van de 20ste eeuw.
Het democratisch credo
Moderne democratie wordt gelegitimeerd door een beroep op de
volkssoevereiniteit. Om deze reden is leerplicht een voorwaarde om het
democratisch credo te realiseren.
natuurrechtelijk denken = het idee dat de menselijke rede bij iedereen aanwezig
is, maar nog ontwikkeld moest worden. Naast onderwijs speelt volgens sommige
denkers ook bezit een rol.
Thomas Hobbe en John Locke pleitte dat bezit ook iets zei over de
rationaliteit.
In het democratische gelijkheidsideaal zijn 2 polen te onderscheiden
1. Gelijkheid aan de start 17e eeuw door John Locke van het natuurrecht
afgeleid.
2. Gelijkheid aan de finish.
Het dilemma van vrijheid versus gelijkheid bestond voor de achttiende-eeuwse
denkers helemaal niet. Vrijheid, ook in economische zin, zou in hun visie vanzelf
meer gelijkheid brengen.
Dilemma’s van democratie:
1. Moet democratie direct zijn of vertegenwoordigend?
2. Aan welke voorwaarden moeten de deelnemers voldoen om hun
democratische rechten te kunnen uitoefenen?
3. Is de soevereiniteit ondeelbaar?
4. Moet er veel of weinig regering zijn?
5. Wie maken deel uit van het volk?
Directe democratie versus vertegenwoordigende democratie.
Volgens Rousseau kon democratie alleen uit een kiesstelsel bestaan als ieder lid
van de gemeenschap deelnam aan de politieke wilsvorming. De Griekse
stadstaten stonden hiervoor model. Maar dit kon volgens Rousseau alleen in de
Oudheid omdat men toen veel vrije tijd had, omdat er slaven waren die het werk
deden. In de ogen van Rousseau hadden alle burgers de plicht om actief deel te
nemen aan de politiek. Maar vrouwen konden geen burger worden. Zij moesten
wachten op Condorcet die in 1790 een doorbraak vormde in het
vrouwenkiesrecht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Yohiero. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.