Hoorcolleges Bijzonder Strafrecht
Hoorcollege 1: 06-03-2020
Wet op de economische delicten
Inleiding
Inhoud bijzonder strafrecht
- Al het strafrecht dat niet in het Wetboek van Strafrecht geregeld is.
o Economisch strafrecht inclusief het milieustrafrecht
o Fiscaal strafrecht en douanestrafrecht
o Verkeersstrafrecht en de delicten Wegenverkeerswet
o Militair strafrecht
o Wet wapens en munitie
o Opiumwet
Het is zaterdagmiddag in een stad. Men komt er om een uur of 16:00 uur ’s middags achter
dat ze iets vergeten zijn bij de boodschappen. Dus meneer wordt naar de stad gestuurd vlak
voordat de winkels dichtgaan. Binnen 35 minuten moest hij dat product vinden en hij wilde
niet zonder terug komen. Hij had het gevonden en gekocht en komt terug bij de
parkeerplaats en daar staat een boa een bekeuring te schrijven. Meneer ging in discussie,
maar boa bleef doorschrijven. En hij ontving de beschikking. Hij scheurde het door midden
en gooide het op de grond. De boa pakt het bonnenboekje en begint opnieuw te schrijven
voor het verwijderen van afval. Hij wordt gedagvaard op grond van art. 10:15 Wmb jo. Art.
1a WED, als economisch misdrijf.
Hof Amsterdam 31 juli 2018, ECLI:2828: “Beslist geen bagatelzaak!” Het hof acht het op de
straat gooien van het voorwerp niet een ‘bagateldelict’ dat niet voor vervolging in
aanmerking komt. Het is de verantwoordelijkheid van de burgers hun afval niet op straat te
gooien en het is de taak van het strafrecht deze verantwoordelijkheid hard te maken en afte
dwingen door middel van een passende sanctioneringen. Het hof verwerpt dus het verweer
van de raadsvrouwe.
Wat zijn economische delicten? Jörg: ligt eraan wat je als theoretisch vertrekpunt inneemt.
Dat levert ons nog niet heel veel op. Wat zegt dan de considerans van de wet uit 1950?
gedragingen die schadelijk zijn voor het economische leven.
Daar is het begonnen, maar daarbij is het niet gebleven.
Veranderend karakter van de WED
- 1950: strafwet ter bescherming tegen handelingen die schadelijk zijn voor de
economie
- 1991: strafwet met betrekking tot allerlei wetten waarvan sanctionering via de WED
wordt gewenst
- 1994: overheveling gehele milieustrafrecht (tientallen wetten) naar de WED
- 2020: bijzondere strafwet voor de handhaving van alle economische en
sociaaleconomische wetten, en het milieurecht
,Laatste inhoudelijke wetswijzigingen:
- Wet van 19 november 2014 tot wijziging van het WvSr, het WvSv en de WED met het
oog op het vergroten van de mogelijkheden tot opsporing, vervolging, alsmede het
voorkomen van financieel-economische criminaliteit. Stb. 2014, 445, Kamerstukken
33685.
Inwerkingtreding: 1 januari 2015
o Toevoeging in artikel 6 lid 1 WED: 3e: indien hij van het plegen van het misdrijf
als bedoeld onder 2e een gewoonte heeft gemaakt, met gevangenisstraf van
ten hoogste vier jaren, taakstraf of geldboete van de vijfde categorie.
Dus een gewoonte. Dus het moet niet alleen om recidivesfeer gaan,
maar echt om grootschalige reeks en geen incident.
- Wet van 9 december 2015 tot wijziging van Wet algemene bepalingen
omgevingsrecht (strekkende tot verbetering van de vergunningverlening, het toezicht
en de handhaving). Stb. 2015, 521, Kamerstukken 33872.
Inwerkingtreding: 13 april 2016.
o Heeft te maken met een nieuw art. 58a WED: juist vanwege de duisternis
waarin economisch delinquenten zich verhullen om de opsporing te vergroten
met ook bestuursorganen en bestuursrechtelijke handhaving.
- Wet van 6 december 2017 tot wijziging van het WvSv en de WED strekkende tot
aanpassing van enkel bepalingen betreffende de uitvoering van bijzondere
opsporingsbevoegdheden en dergelijke. St. 2017, 489. Kamerstukken 34720.
Inwerkingtreding: 1 mei 2018.
o Nieuw derde lid bij art. 17 WED: ‘art. 142, tweede en vierde lid, Sv is van
overeenkomstige toepassing op de in het eerste lid, onder 2 en 3 bedoelde
opsporingsambtenaren.
Ook boa’s kunnen nu bonnen schrijven hiervoor. Veel gemeentelijke
boa’s waren al bevoegd op het domein afvalverwijdering.
- Wet van 26 september 2018, versterking strafrechtelijke aanpak terrorisme, Stb.
2018, 338.
Inwerkingtreding: 16 oktober 2018.
o Nieuw art. 7a WED: bij veroordeling wegens een van de misdrijven
omschreven in art. 6 vierde lid, kan ontzetting van het in art. 28 eerste lid
onder 3e Sr vermelde recht worden uitgesproken.
Het actieve en passieve kiesrecht kan dus ontzegt worden voor een
crimineel die economisch actief is.
Recente wetten met toepasselijkheid WED
- Wet van 14 februari 2018 tot wijziging van de Luchtvaartwet met het oog op risico’s
drugssmokkel, Stb. 2018, 114.
- Wet van 21 februari 2018, Wet informatie-uitwisseling bovengrondse en
ondergrondse netwerken, Stb. 2018, 73.
- Wet van 18 april 2018 tot wijziging van de Wet milieubeheer, Stb. 2018, 137.
- Wet van 25 april 2018, Verzamelwet EZK en LNV 20.., Stb. 2018, 142.
- Wet van 25 mei 2018 tot wijziging van de Geneesmiddelenwet, Stb. 2018, 175.
- Wet van 6 juni 2018 in verband met de instelling van het implantatenregister, Stb.
2018, 179-180.
- Wet van 11 juli 2018, Implementatie 4e antimisbruik richtlijn, Stb. 2018, 239.
, - Wet van 3 oktober 2018, Verzamelwet VWS 2018, Stb. 2018, 356.
- Wet van 7 november 2018, Wet toezicht trustkantoren 2018, Stb. 2018, 443.
- Wet van 30 januari 2019 tot wijziging van de Spoorwegwet, de Wet personenvervoer
2000 en enige andere wetten, Stb 2019, 61.
- Wet van 24 april 2019 tot wijziging van de Luchtvaartwet e.a., Stb. 2019, 179.•Wet
van 15 mei 2019 ter bescherming van de koopvaardij, Stb. 2019, 186.
- Wet van 22 mei 2019, houdende regels omtrent het waarborgen van edelmetalen
voorwerpen (Waarborgwet 2019), Stb. 2019, 209.
- Wet van 24 oktober 2019, houdende regels over de veiligheid en kwaliteit van
medische hulpmiddelen (Wet medische hulpmiddelen), Stb. 2019, 400.
- Wet van 24 oktober 2019 houdende de invoering van een zorgplicht ter voorkoming
van de levering van goederen en diensten die met behulp van kinderarbeid tot stand
zijn gekomen (Wet zorgplicht kinderarbeid), Stb. 2019, 401.
- Wet van 5 februari 2020, Verzamelwet VWS 2020, Stb. 2020, 67.
- Wet van 5 februari 2020, houdende regels betreffende beschermende maatregelen
tegen schadelijke organismen bij planten (Plantgezondheidswet), Stb. 2020, 65.
Allemaal wetten waarin dus gedragingen worden strafbaar gesteld die worden bestraft door
middel van de WED.
Aanhangige wetsvoorstellen
- 34 445 Marktordening gezondheidszorg
- 34 864 Aanvullingswet bodem Omgevingswet
- 34 961 Wet regulering mengformules
- 34 985 Aanvullingswet natuur Omgevingswet
- 34 986 Invoeringswet Omgevingswet
- 35 094 Interimwet veedichte gebieden
- 35 124 Financiële toetsing voorgedragen kwaliteitsstandaarden
- 35 153 Wet ongewenste zeggenschap telecommunicatie
- 35 179 Wijziging Handelsregisterwet e.a.
- 35 245 Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden van
vennootschappen en andere juridische entiteiten
- 35 256 Wijziging Awb e.a. (Omgevingswet)
- 35 319 Verzamelwet I&W 2019
- 35 337 Wijziging Drank- en Horecawet
- 35 356 Uitbanning illegale handel tabaksproducten
- 35 398 Wijziging Wet dieren
Ontwikkeling aantallen economische delicten
, WED-zaken bij het OM
WED-zaken naar de rechter
Zijn er dan ook heel veel rechtszaken op dit gebied? Nee, dat wordt ook nog steeds minder
zou je denken door de daling in de economische delicten. Je ziet ook dat er veel transacties
zijn. Dat nam wel onmiddellijk af toen de strafbeschikking kwam. Je ziet dus dat van de best
wel grote getallen een heel groot deel per strafbeschikking of transactie wordt afgedaan.
Veel komt dus niet bij de rechter.
In het economisch strafrecht zie je veel meer rechtspersonen dan natuurlijke personen als
verdachte. Dan is de geldboete de enige modaliteit waarmee je de rechtspersoon kan
aanpakken. Waarom zou je het dan tot aan de rechter laten doorlopen? Scheelt je ook weer
publiciteit.
Wat komt er nou wel bij de rechter terecht? Dan zie je dat het wel schommelt, maar niet
heel erg afneemt of toeneemt. Hoewel wel onder omstandigheden een economisch delict bij
de commune strafrechter terecht kan komen.
Indeling economische delicten
- Materieel strafrecht: artikelen 1, 1a en 2 WED
- Penitentiair recht: artikelen 5-8, 28-29 WED
- Formeel strafrecht: artikelen 17-27 WED
In het bijzondere strafrecht gelden dezelfde bevoegdheden als in het commune strafrecht,
maar dat ze in het bijzondere strafrecht ofwel extra ofwel ruimer erbij komen. Gaat over
materieel of penitentiair recht.
Bij WWM mag politie namelijk zonder officier of rechter doorzoeking doen bijvoorbeeld.
Artikel 1 WED en artikel 1a WED: