Biologie samenvatting TW4
Binas tabellen: 68A t/m E, 80E, 86C, 89A t/m C, 90A t/m C
01. Hormonen en hormoonklieren
Het verschil uitleggen tussen (neuro)endocriene en exocriene klieren
Endocriene klieren hebben geen afvoerbuis, ze geven hun product af aan het inwendige milieu (bv.
hormoonklieren). Endocriene cellen geven hormonen af aan het bloed en komen daardoor overal in
het lichaam. Deze signaalstoffen hechten aan de receptoren op een doelwitcel. De doelwitcellen
bevinden zich in de doelwitorganen waardoor hun reactie lichaamsprocessen verandert. Neuro-
endocriene signalen worden gemaakt in neuronen. De synaps aan het einde van de axon van het
neuron geeft neurohormonen af. Die hormonen komen ook in het bloed terecht en vervolgens bij
hun doelwitorgaan met bijbehorende receptoren.
Exocriene klieren hebben wel een afvoerbuis, ze geven hun product af aan het uitwendige milieu (bv.
spijsverterings- en zweetklieren).
Het verschil uitleggen tussen de bouw en werking van steroïde- en peptidehormonen en deze
herkennen in de BINAS (BiNaS 89B)
Peptidehormonen zijn aan elkaar gekoppelde aminozuren (eiwithormoon) en
zijn hydrofiel (wateroplosbaar). De hormonen binden aan eigen receptoren in
het celmembraan. De receptoren van peptidehormonen veranderen van vorm
wanneer er hormonen aan koppelen. Een zogeheten G-eiwit koppelt het
energierijke GTP aan de receptor. Dan volgt een (signaal)cascade aan reacties,
waarbij de second messenger ontstaat. Die heeft de boodschap overgenomen
van het hormoon en vormt een verbinding met het molecuul dat in de cel actie
gaat uitvoeren. Ze kunnen in een cel meerdere doelwitmoleculen hebben, daardoor kunnen
hormonen meer dan 1 respons opwekken in een doelwitcel.
Steroïdhormonen zijn gemaakt uit cholesterol en zijn hydrofoob (vetoplosbaar). Deze gaan
eerst door het celmembraan en hechten dan aan receptoren in het grondplasma van de cel.
Daar vormt het hormoon met een eiwitreceptor een hormoon-receptor-complex. Dit
complex activeert DNA. Via RNA ontstaat in het grondplasma een bepaald eiwit dat in de cel
bv. als enzym werkt.
Uitleggen waarom hormonen alleen werken bij doelwitcellen
Doelwitcellen bevatten specifieke receptoren voor de hormonen. Deze receptoren liggen in het
cytoplasma of in de celmembraan. Alleen specifieke doelwitcellen zijn gevoelig voor het hormoon, en
zullen reageren op het signaal/boodschap van het hormoon.
Beschrijven hoe hormonen zich door het lichaam verplaatsen
Hormonen worden door hormoonklieren gemaakt. Een hormoonklier geeft zijn hormonen af aan het
bloed, via het bloed kunnen de hormonen zich door het hele lichaam verspreiden. Op deze manier
komen ze bij verschillende organen terecht.
, Uitleggen hoe het zenuwstelsel invloed heeft op het hormoonstelsel
De coördinatie in je lichaam gebeurt vooral via de centrale hormoonklier, de hypofyse. Vanuit de
hypothalamus ontvangt de hypofyse info over het lichaam. Daarmee zet de hypofyse andere
hormoonklieren aan tot actie. De hypofyse is de verbinding tussen hersenen en hormoonstelsel. De
hypofyse bestaat uit 2 delen: de neurohypofyse en de adenohypofyse. Via uitlopers van de neuronen
komt er een bepaald hormoon in de neurohypofyse, waar de uitlopers het afgeven aan het bloed.
Synapsen in de hypothalamus geven de releasing-hormonen af aan het bloed, waarna ze rechtstreeks
terechtkomen in de adenohypofyse.
02. Regelkringen
m.b.v een regelkring het regelen van hormoonconcentraties voorspellen
Je lichaam stemt de concentraties van de hormonen die
betrokken zijn bij het vormen van geslachtscellen zijn
nauwkeurig op elkaar af. Zo stimuleert FSH uit de hypofyse de
groei en ontwikkeling van de follikels in de eierstokken. De
ontwikkelende follikels maken op hun beurt het hormoon
oestradiol, een oestrogeen. Een stijging van oestradiol stimuleert
de afgifte van LH door de hypofyse, waarna de ovulatie volgt.
Na de ovulatie ontstaat uit de rest van de follikel het gele
lichaam dat naast oestradiol ook progesteron maakt. De
hormonen remmen elk de afgifte van FSH-RH door de
hypothalamus en van FSH door de hypofyse. Veel regelkringen
van hormoonconcentraties zijn op deze manier, via een
negatieve terugkoppeling geregeld, waardoor de concentratie
van een hormoon in het bloed voortdurend rond de norm blijft.
Dit in tegenstelling tot positieve terugkoppeling, waarbij de hormoonconcentratie juist stijgt.
aangeven hoe de regeling van de stofwisseling hormonaal wordt geregeld
Een goede aansturing van alle processen in je lichaam is nodig. De coördinatie gebeurt vooral via de
centrale hormoonklier, de hypofyse, een klein orgaan met een diameter van ongeveer één cm, net
onder de hersenen. Vanuit de hypothalamus, een deel van de hersenen vlak boven de hypofyse,
ontvangt de hypofyse informatie over het lichaam. Daarmee zet de hypofyse andere hormoonklieren
aan tot actie. Ook regelt de hypofyse de groei en rijping van je geslachtscellen. Niet alleen de ligging
van de hypofyse, ook de structuur maakt duidelijk dat dit orgaan de verbinding is tussen hersenen en
hormoonstelsel. De hypofyse bestaat uit twee delen: de neurohypofyse (hypofyseachterkwab) en de
adenohypofyse (hypofysevoorkwab).
Een voorbeeld van de nauwe samenwerking tussen hypothalamus en neurohypofyse is de regeling
van de bloeddruk. Een goede bloeddruk is belangrijk voor het constant houden van je interne milieu,
de homeostase. Als reactie op een dalende bloeddruk maken neuronen in de hypothalamus het
neurohormoon ADH. Via de uitlopers van de neuronen komt ADH in de neurohypofyse, waar de
uitlopers het afgeven aan het bloed. Bloedvaten trekken hierdoor samen en de uitscheiding van
water via de nieren vermindert, waardoor de bloeddruk stijgt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NWK2005. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.