B1 - Voeding
Voedselopname is afgestemd op het energieverbruik van het organisme.
Mensen hebben grotere hersenen gekregen na het koken van het eten, want het eten werd
beter verteerbaar (eten werd zachter en makkelijker kauwbaar).
B2 - Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
Voedingsmiddelen = alles wat we eten en drinken, er zitten voedingsstoffen in.
Voedingsstoffen:
● Eiwitten (proteïnen)(Binas 67H): Polymeren uit aminozuurmoleculen (mens heeft 20)
○ Ze worden gesplitst in aminozuren en via het bloed vervoerd waarna ze door
cellen bij eiwitsynthese aan elkaar gekoppeld worden.
○ Twaalf aminozuren kan de mens zelf maken door transaminering (=het
maken van aminozuren door een -NH2 groep te verplaatsen)
○ Essentiële aminozuren = aminozuur dat je perse via je voedsel moet binnen
krijgen en niet zelf kunt aanmaken.
○ Ureum wordt met urine uitgescheiden, bestaat uit niet-gebruikte aminozuren
○ Eiwitten zijn bouwstoffen = voedingsstof die wordt gebruikt bij de vorming van
cellen en weefsels. Vooral voor groei, de ontwikkeling lichaam en voor
vervanging van afgestorven cellen.
Transport stoffen, voor celcommunicatie en bij chemische reacties
Bij een tekort aan glucose wordt eiwit ook als brandstof gemaakt
● Koolhydraten (Binas 67F) : Ingedeeld in mono-, di- en polysachariden
○ Brandstof = voedingsstof die energie oplevert
○ Overtollige hoeveelheden koolhydraten worden opgeslagen in het lichaam in
de vorm van vet (onder de huid) of glycogeen (lever en spieren)
○ Ook bouwstof voor het maken van DNA en RNA (desoxy)ribose is een
monosacharide
○ Voedingsvezels (vooral koolhydraten) = vezels die niet door enzymen worden
verteerd en zorgen voor een goede darmwerking/stoelgang
● Vetten (lipiden) (Binas 67G) : glycerolmoleculen + 3 vetzuurmoleculen (= triglyceride)
○ Verzadigd vet = bevat maximale aantal waterstofatomen, zonder knik, geen
dubbele binding en sneller absorbeerbaar
○ Onverzadigd vet = Bevat niet het maximale, met knik, dubbele binding en
lastiger te absorberen
○ Cholesterol = vet dat voorkomt in celmembranen en bloedplasma (meeste
gemaakt door lever)
○ Verzadigd vet bevorderd de afzetting van cholesterol tegen de wanden van
bloedvaten en onverzadigde vetzuren werken dit tegen.
○ Meeste vetten kan het lichaam zelf maken, er zijn een paar essentiële vetten
zoals linolzuur
, ○ Brandstof (bij overschot opgeslagen onder de huid en rondom organen) en
bouwstof
○ Fosfolipiden = een vetzuur vervangen door fosforzuur
● Water : belangrijke bouwstof voor het lichaam, transportmiddel en een oplosmiddel
voor allerlei stoffen
○ Ook koelt het het lichaam af in de vorm van zweet
○ Mens raakt water kwijt (bijv. door uitgeademde lucht) en dit wordt aangevuld
door dissimilatie, eten en drinken.
● Mineralen (zouten) :
○ Mineralen/zouten zijn in kleine hoeveelheden nodig in je lichaam om
bepaalde processen te laten verlopen. De ionen uit zouten dienen als
bouwstoffen.
○ Spoorelement = als je van een element maar heel weinig nodig hebt (vaak
bestanddelen van enzymen en hormonen)
● Vitaminen (Binas 82A) : stoffen die dienst doen als co-enzymen (herbruikbaar). Deze
kunnen niet of nauwelijks in het lichaam worden gemaakt.
○ Gebreksziekten = ziekte die ontstaat door geen/weinig vitaminen
○ Provitamine = stof uit je voedsel waar je vitaminen uit kan maken
○ Vitamine B is een verzamelnaam voor het Vitamine-B-Complex
○ In te grote hoeveelheden zijn vitaminen slecht voor je
○ Vitaminen kunnen niet goed opgeslagen worden, behalve A
○ B,C oplosbaar in water en A,D,K in vetten
B3 - Gezonde voeding
De basis van gezonde voeding is variatie
Additieven = toegevoegde stoffen
De hoeveelheid voedsel die je nodig hebt is afhankelijk van je energiebehoefte, deze is
afhankelijk van de geslacht, leeftijd, lichaamsgewicht, milieutemperatuur en lichamelijke
inspanning.
B4 - Voedsel conserveren
Voedsel conserveren = de omstandigheden voor micro-organismen ongunstig maken, zodat
voedingsmiddelen lang houdbaar zijn
- Bij een lage temperatuur zijn (de enzymen van) micro organismen minder actief of
inactief, zodat ze zich minder goed ontwikkelen
- Bij hoge temperaturen gaan micro-organismen dood omdat de enzymen denatureren
- Pasteuriseren = verhitten tot 72 graden, veel micro-bacteriën gaan dood
- Steriliseren = verhitten tot 120 graden, vrijwel allen gaan dood
- UHT sterilisatie = verhitten tot 135 graden, hierdoor gaan niet alleen de
bacteriën dood maar ook hun sporen
- Na verhitten wel luchtdicht inpakken anders komen er weer micro-organismen in je
voedsel. Door luchtdicht te verpakken is er geen zuurstof voor de organismen
- Gasverpakken = Voedingsmiddel verpakken in bepaalde gassen zodat er minder
conserveringsmiddelen nodig zijn en het voedsel er langer vers uit blijft zien
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emzeinstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.