Een uitgebreide samenvatting van het boek 'Risicomanagement'. Alle hoofdstukken zijn gehandeld. Alle afbeeldingen zijn officiële schermafbeeldingen van het boek.
,Hoofstuk 1: Risico’s en risicomanagement
1.1 BEHOEFTE AAN ZEKERHEID
Abraham Maslow onderscheidt 5 fundamentele typen van mensenbehoeften (Sociale motieven):
Mensen proberen risico’s te interpreteren vanuit hun ervaringskader. Vaak houdt dat in dat ze de
verschijnselen terugbrengen tot gebeurtenissen die al vaker hebben plaatsgevonden.
1.2 INTRODUCTIE VAN HET BEGRIP RISICO
Risico → het gevaar van schade of verlies (Gebeurtenissen met een negatieve uitkomst).
Gevaar impliceert onzekerheid over de uitkomst. Onzekerheid is dan ook een vereiste om een gebeurtenis
of omstandigheid als risico te bestempelen.
Schade of verlies toont dat we met risico’s een gebeurtenis met een negatieve uitkomst duiden.
1.3 GLOBALE BEGRIPSBEPALING VAN RISICOMANAGEMENT
In de westerse maatschappij zijn mensen erin geslaagd redelijke zekerheden te scheppen waar het gaat
om de primaire levensbehoeften. Ze hebben geleerd om te gaan met de risico’s die het vervullen van deze
primaire levensbehoeften bedreigen.
De verbeterde levenskwaliteit van de westerse samenleving heeft geleid tot nieuwe risico’s. Deze nieuwe
risico’s en de aard van de belangen die eraan onderhevig zijn, brengen met zich mee dat het
calamiteitenkarakter ervan is toegenomen. (Bijv. 9/11)
De term ‘risicomanagement’ is een vlag, die verschillende ladingen dekt:
- Industriële sector: Alle maatregelen die zijn gericht op het borgen van de kwaliteit, continuïteit en
veiligheid van processen en producten.
- Accountancy: vooral betrekking op het al dan niet voldoen aan voorschriften voor de
bedrijfsvoering en verslaglegging.
- Projectmatig werken: de bescherming van de projectdoelstellingen in termen van budget, tijd en
kwaliteit
- Juristen: synoniem voor juridische controle, met name gericht op de analyse en beheersing van
aansprakelijkheidsrisico’s en de juridische onaanvechtbaarheid van contracten.
2
,1.4 REDENEN VOOR RISICOMANAGEMENT
Risicomanagement komt voort uit de behoefte aan veiligheid en zekerheid. Veel van de concrete spongen
in de ontwikkeling van risicomanagement waren een reactie op omvangrijke rampen. Ook
maatschappelijke ontwikkelingen en wetgevingen hebben hier een impuls aan gegeven.
Wet- en regelgeving met betrekking tot de arbeidsomstandigheden en het welzijn van medewerkers
werkt de ontwikkeling van risicomanagement in de hand.
1.4.1 WET- EN REGELGEVING
Wetgeving waaruit het belang van risicomanagement indirect voortvloeit, betreft onder andere:
De ‘Occupational Safety and Health Administration’ en de ontwikkeling van de aansprakelijkheidswetging
en -jurisprudentie.
Wetgeving waar risicomanagement direct uit voortvloeit:
- Corporate-governanceregels:
Corporate governance verwijst in brede zin naar de mechanismen en processen die worden
ingezet bij het besturen en beheersen van ondernemingen.
Een wet die organisaties rechtstreeks verplicht tot het toepassen van risicomanagement.
Corporate governance gaat over goed bestuur van beursgenoteerde bedrijven en het toezicht
daarop. Het regelt verhoudingen tussen bestuurders, commissarissen en aandeelhouders. De
overheid heeft wetten opgesteld voor goed en eerlijk bestuur van bedrijven.
- International Financial Reporting Standard (IFRS):
Voor beursgenoteerde bedrijven in de EU is met ingang van 2005 de toepassing van de IFRS
verplicht geworden. Een boekhoudkundige standaard voor jaarverslagen van bedrijven. Het
rapporteren op basis van "fair value", wat inhoudt dat er gerapporteerd moet worden op basis
van de actuele waarden.
- Basel-akkoorden: Worden de 3 akkoorden aangeduid die in de afgelopen decennia zijn gesloten
door het Basel Comité voor internationaal banktoezicht.
> Versterking stabiliteit financiële wereld
> Regels voor de kredietwaardigheid debiteuren
> Verhoging kapitaaleisen banken
1.4.2 VERZEKERINGSINDUSTRIE
Bedrijven en instellingen kiezen ervoor risico’s te verzekeren omdat zij hierdoor toekomstige onzekere
verliezen omzetten in een zekere, voorspelbare kostenfactor, de verzekeringspremie.
Verzekeraars hebben hun deskundigheid in risicomanagement in eerste instantie voor hun eigen
bedrijfsvoering opgebouwd. Dienstverleners uit de verzekeringssector stellen deze deskundigheid echter
in toenemende mate beschikbaar aan hun klanten in de vorm van risicomanagementadvisering.
1.5 ONTWIKKELING VAN RISICOMANAGEMENT
De term risicomanagement bepleitte (in 1956) het aanstellen van een fulltime risicomanager met als taak
verliezen in de bedrijfsvoering te optimaliseren.
Risicomanagement heeft vrij snel een stempel gedrukt op het denken van grote groepen mensen die zich
uit hoofde van hun beroep veelvuldig met risico’s moeten bezighouden.
3
, 1.5.1 ORGANISATIES EN RICHTLIJNEN
Aanvankelijk werd risicomanagement sterk gedomineerd door het verzekering denken.
RIMS → Risk and Insurance Management Society
FERMA → Federation of European Risk Management Associations
Een Brussel gevestigde risicomanagementorganisatie die in 2002 de European Risk Management Standard
ontwikkeld, dit is een blauwdruk voor de inrichting van een risicomanagementproces.
In 2009 is er ook een internationale standaard gepubliceerd, de ISO31000-richtlijn voor
risicomanagement, dit zijn generieke principes en richtlijnen voor risk management.
Deze standaard is net als FERMA bedoeld als leidraad voor de opzet van risicomanagement binnen
organisaties, als ‘paraplu’ over alle bestaande managementdisciplines gericht op het beheersen van
risico’s.
1.5.2 OPKOMST VAN ENTERPRISE RISK MANAGEMENT
ERM → Enterprise Risk Management: De beheersing van alle risico’s van een organisatie, het zogenoemde
organisatie breed risicomanagement. (Het managen van deze risico’s ligt dicht aan tegen de expertise van
o.a. accountants en organisatieadviseurs).
Dit risicomanagement richt zich hierbij ook op de dynamische risico’s (ondernemersrisico’s), zoals
financiële of strategische risico’s die een organisatie loopt in het kader van het nastreven van haar
doelstellingen en die zowel positieve als negatieve gevolgen kunnen hebben, en op zaken uit de omgeving
zoals veranderingen in wet- en regelgeving (zie hf2).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kevinvandenboogert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,44. Je zit daarna nergens aan vast.
