In dit document is het boek 'Een wereld vol geloof' (3e druk) samengevat. Belangrijke begrippen worden extra uitgelegd en er worden voorbeelden gegeven met plaatjes of duidelijke omschrijvingen. Ik heb deze samenvatting zelf gebruikt in het eerste jaar van de Ipabo en heb hierbij genoeg kennis geha...
Samenvatting Godsdienst
Periode 4
Hoofdstuk 2: Hindoeïsme
2.1 Wat bedoelen we met het hindoeïsme?
In Nederland wonen ongeveer 100.000 hindoes, dat is zo een 0,6% van de Nederlandse bevolking.
Ook voelen steeds meer Nederlanders zich aangetrokken tot hindoeïstische tradities, zoals: yoga of
het geloof in reïncarnatie. Wereldwijd zijn er ongeveer 850 miljoen hindoes. De meeste hiervan
wonen in India en het huidige Pakistan. Het woord hindoeïsme stamt af van de rivier de Indus, in het
huidige Pakistan.
Ganges: Heilige rivier
De Indus-cultuur
Het begin van het hindoeïsme begon 4500 jaar geleden. In deze tijd waren er nog geen voorzieningen
zoals waterleidingen. Hierom waren rivieren erg belangrijk voor water, vis, voor het wassen van
kleren en voor het doen van je behoefte. De grond rondom de rivier was erg vruchtbaar. Rond 2500
voor onze jaartelling bloeide in de buurt van de rivier een rijke cultuur, de Indus-cultuur. Er werden
hier grote steden gebouwd. Harappa en Mohenjodaro zijn hiervan de belangrijkste voorbeelden.
Geschreven teksten: de Veda’s
Net als veel andere geloven, heeft ook het hindoeïsme heilige schriften. Dit kan namelijk bewaard
worden voor het nageslacht en het is een geloofsbasis waar mensen steeds op terug kunnen vallen.
Veda’s: Heilige schriften (betekent wijsheid)
Hindoes geloven dat de mensen die de Veda’s geschreven hebben bijzondere gaven hadden. Het
waren halfgoddelijke mensen. De Veda is geschreven in de Vedische taal. Uit deze taal is het
Sanskriet ontstaan.
Vedische tijd: periode waarin Veda’s ontstond 1200-1500 voor onze jaartelling
Vedisch: de taal waarin de Veda’s geschreven zijn
Ook hebben hindoes nog veel rituelen.
Andere heilige schriften
De Mahabharata is een geschreven tekst tussen 200 voor Christus en 200 na Christus. Dit is nog
steeds erg populair, en dan vooral de Bhagavadgita. Dit wordt door veel hindoes beschouwd als hun
belangrijkste heilige boek.
Wanneer is het hindoeïsme ontstaan?
Het is lastig om te zeggen omdat ze niet meteen geschreven bronnen hadden. We zeggen dat het
hindoeïsme 4500 jaar geleden is ontstaan, in de tijd van de Indus-cultuur. We kunnen met zekerheid
zeggen dat het hindoeïsme vanaf 500 jaar na onze jaartelling is ontstaan.
Hindoes in onze tijd
In de loop van de eeuwen veranderde de wereld, veranderde de mensen en dus ook de godsdienst.
Een voorbeeld van zo een verandering is het leven en werk van Mahatma Gandhi. Hij leefde van 1869
tot 1948. In deze tijd speelde het kastenstelsel een belangrijke rol in de samenleving. Het
kastenstelsel is een systeem waarin de samenleving in verschillend lagen is verdeeld. Vanaf je
,Oranje woorden zijn belangrijk!
geboorte ligt vast of je in een hoge of een lage kaste thuishoort. Gandhi kwam hiertegen in opstand.
Hij vond het niet goed dat mensen elkaar niet zagen als elkaars gelijken. Volgens hem is in de ogen
van God iedereen gelijk. Door Gandhi is dus het kastenstelsel afgeschaft.
De 100.000 hindoes in Nederland, zij in drie groepen te verdelen:
- Mensen die rechtstreeks uit India en Pakistan naar Nederland zijn gekomen en hun godsdienstige
tradities uit hun moederlands hebben meegenomen.
- Het grootste deel van de hindoes in Nederland is afkomstig uit Suriname
- autochtone Nederlanders, die zich hebben aangetrokken tot het hindoeïsme. Een voorbeeld van
zo’n groepering in het Hare Krishna-beweging.
De hindoes in Nederland horen voor het grootstee deel tot twee stromingen: de Arya Samay en de
Sanatan Dharm.
2.2 wat geloven hindoes?
Leer en praktijk
Hindoes geloven in verschillende dingen. Er zijn hindoes die geloven dat de hoogste god een persoon
is. Ze kunnen praten, dingen doen en denken. Andere hindoes geloven niet dat god een persoon is.
Zij geloven in een goddelijk principe de oorsprong en het doel van het leven is. Deze persoon kan niet
praten, denken en dingen doen. Dit wordt Brahman genoemd. Hindoes zijn erg gericht op de praktijk
en niet op de leer. Hierdoor kunnen de verschillende opvattingen makkelijk samenleven.
Hogere werkelijkheid
Volgens de hindoes is er meer dan de wereld om ons heen. Zij geloven in een hogere
(bovennatuurlijke) werkelijkheid: transcendente wekelijkheid. Hierin kan je nog de persoonlijke en
onpersoonlijke transcendente verdelen.
Polytheïstische godsdienst: dat er meer dan één god is.
Het hindoeïsme kent duizenden goden. Dit kunnen bekende goden zijn over de hele wereld (Shiva) of
goden die een bepaalde belangrijke plaats hebben in een familie.
Hindoes zijn niet polytheïstisch. Dit heeft twee oorzaken:
- Hindoes gaan ervan uit dat alle goden terug zijn te voeren op één goddelijk principe, de Braham.
- Hindoes voelen zich met één god meer verbonden.
Atman en Brahman
De hindoes geloven dat de wereld is ontstaan vanuit het Brahman. Ook is er in ieder mens een diepe
kern bewaard gebleven die rechtstreeks voortkomt uit het goddelijke. De diepste kern van de mens
wordt Atman genoemd. Het uiteindelijke doel van het leven is dat je ervoor zorgt dat het Atman
weer teruggaat naar het Brahman.
Karma en reïncarnatie
Hindoes geloven dat een mens na de dood opnieuw geboren wordt. Je kan terugkomen in een
hogere of lagere positie, maar ook als een dier of steen. Dit hangt af van de manier waarop je geleefd
hebt. Alle daden die een mens in zijn leven verricht, vatten hindoes samen met de term karma. Dit is
een geheel van alles wat je in je leven gezegd, gedaan en gedacht hebt. Goede karma= hoge positie
terug en slechte karma= lage positie terug. Bij de wedergeboorte word je een nieuw persoon, alleen
de Atman, de diepste kern van een persoon wordt opnieuw geboren.
De verlossing
Of iemands karma wel of niet goed is hangt af van hoe goed hij zich bezighoudt met zijn religieuze
, Oranje woorden zijn belangrijk!
plichten. Die plichten worden dharma genoemd. Het hoogste doel voor de hindoes is niet het
opbouwen van een goed karma, maar het hoogste doel is de veerlossing.
Verlossing (moksha): dat de diepste kern van de mens niet opnieuw geboren hoeft te worden, niet
opnieuw in de gevangenis van het lichaam hoeft te zitten. In plaats daarvan wordt het Atman weer
verenigd met het Brahman: de diepste kern van de mens wordt één met het hoogste goddelijke
principe.
De enige manier om verlost te worden, is door geen karma meer op te bouwen. Dit moet iemand
belangloos doen.
2.3 structuur van de samenleving
Het kastenstelsel
Eigenlijk is het kastenstelsel volgens Gandhi afgeschaft, maar voor alsnog heeft het nog een grote
invloed op het geloof. Zo is het bijvoorbeeld onmisbaar bij de wedergeboorte en verlossing. Elke
kaste heeft eigen rechten en plichten en wie deel uitmaakt van een hogere kast, staat over het
algemeen meer in aanzien dan iemand die deel uitmaakt van een lagere kast. Voor hindoes is
reinheid heel belangrijk. Hierbij gaat het vooral om rituele reinheid. Dit is belangrijk op dde weg naar
verlossing. Vanwege de kasten mogen niet alle mensen zomaar een beroep uitoefenen. Zo is het
beroep ‘slager’ onrein werk en kan dit niet uitgevoerd worden door hogere kasten. De onreine
mensen kunnen het ook overdragen op andere. Mensen van een hogere kasten zullen dus nooit
iemand van een lagere kasten aanraken of voedsel aannemen.
Vier standen
Dee kasten kunnen verdeeld worden in vier verschillende standen:
1. Priesters (de Brahmanen): hoogste stand
2. Adel of krijgers Dvija’s
3. Kooplieden
4. Mensen met minder sterkere reinheid die vaak werk doen war hogere standen niet doen. Dit
heeft vaak met de dood te maken.
Ook hebben we nog de kastelozen. Dit zijn mensen die niet tot een kast behoren. Vanwege hun
onreinheid worden zij ook wel onaanraakbare of paria’s genoemd. Zij staan onderaan de
maatschappelijke ladder.
Kritiek
De kritiek ging vooral over de ongelijkheid die met het kastenstelsel gepaard ging. Vanuit de bhakti
wordt ervanuit gegaan dat iedereen principieel gelijk is.
2.4 Goden
Het hoogste goddelijke principe wordt
Brahman genoemd. Deze manifesteert
zich in vele goden, waarvan Vishnu en
Shiva de belangrijkste zijn.
Vishnu
Wordt gezien als een vriendelijke god. Hij
is getrouwd met Lakshmi, de godin van
voorspoed en zegen. Vishu is vooral
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emilysohne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,83. Je zit daarna nergens aan vast.
