Samenvatting
ak H6
H6: Landschap in je eigen
omgeving
6.1 Sporen uit de ijstijd
Het Pleistoceen
Rechts zie je een geweldige ijsmassa in
Argentinië. Het is er zo koud dat er niets wil groeien. Sterke natuurkrachten (ijs en water) vormen
het landschap. Het is bijna niet voor te stellen dat in NL ook ooit zo'n enorme hoeveelheid ijs lag. Je
moet ver terug in de tijd, naar het Pleistoceen, dat zo'n 2,5 mil jaar geleden begon. Er was toen een
afwisseling van koude perioden (ijstijden/ glacialen) en perioden met een warmer klimaat. Zo'n
tussenijstijd/ interglaciaal is vergelijkbaar met ons huidige klimaat.
In een ijstijd was het steenkoud. In de winter vroor het hard en alleen in de zomer kwam de
temperatuur boven de 0. Het was zo koud dat de meeste neerslag viel als sneeuw. Die dooide niet,
maar hoopte zich op en werd samengedrukt tot ijs. Doordat er zoveel water als landijs werd
vastgehouden, kwam er minder water in zee. De zeespiegel daalde flink, waardoor een groot deel vd
Noordzee droogviel. In Scandinavië groeiden de gletsjers aan en breidden zich langzaam in zuidelijke
richting uit. Het ijs deed er minstens 1000 jaar over om NL te bereiken. En in al die jaren groeide de
ijskap op Scandinavië tot een dikte van 2.500 tot 3.000 m, vergelijkbaar met het huidige landijs op
Groenland.
Rivierenland
Tijdens het Pleistoceen waren er meer dan 20
ijstijden. Meestal bleef ons land 'ijsvrij', maar
het landijs kwam soms dicht in de buurt. In NL
heerste dan ook een koud klimaat, waarin
bijna niets kon groeien, hooguit wat lage
stukken en grassen, zoals nu op de toendra in
het noorden van Europa.
In zo'n koude periode speelden rivieren een
hoofdrol. De voorlopers van de Rijn en de
Maas stroomden naar het noordwesten,
richting het huidige Waddengebied. De rivieren zagen er heel anders uit dan nu. In de zomer waren
ze breed, want dan voerden ze veel smeltwater af uit de Europese middelgebergten. In het vlakke
land raakten de beddingen verstopt, en het snelstromende water zocht steeds een nieuwe uitweg in
vele ondiepe waterlopen. Van bovenaf leek de rivier wel een vlechtwerk van draden en touwen,
vandaar de naam vlechtende rivier. Die rivier nam een groot gebied in beslag, en overal liet het
water zand en grind achter, waardoor een brede puinwaaier ontstond. In de winter vielen de
rivieren bijna droog: alles was bevroren. Er waren dus grote schommelingen in de waterafvoer
(regiem).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper timovanbreukelen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.