Paragraaf 1 – Bouw, groei en ontwikkeling
Bouw
Organen van een plant – wortel, stengel en blad
▪ 3 weefsels:
1. dekweefsel = buitenzijde, beschermt tegen waterverlies & infecties
2. vaatweefsel = komt in alle organen voor
- voornamelijk transportvaten (hout- en bastvaten)
- houtachtige stengels → houtvaten in jaarringen, bastvaten daaromheen
- kruidachtige stengels → vaten liggen bij elkaar in vaatbundels
- bladeren → vaten liggen bij elkaar in nerven
3. vulweefsel = grondweefsel, tussen dek- en vaatweefsel,
→ betrokken bij fotosynthese, opslag en stevigheid
Groei en ontwikkeling
Planten hebben een aantal dingen nodig om te groeien:
▪ water ▪ koolstofdioxide
▪ mineralen ▪ licht
▪ zuurstof ▪ geschikte temperatuur
→ tijdens de groei vindt er veel ontwikkeling plaats
Delingen vinden plaats in meristemen = deelweefsel
▪ hierin komen stamcellen voor
▪ bevinden zich in toppen van wortels en stengels, knoppen en
jonge bladeren
▪ toppen van wortels en stengels = groeipunten (lengtegroei!)
1. Cel in meristeem deelt
2. Twee dochtercellen ontstaan
3. Eén blijft een meristeemcel
4. De ander ondergaat celstrekking (= cel groeit door opname van
water)
→ cel kan van vorm veranderen (differentiatie) en speciale functie
krijgen (specialisatie)
Lengte- en diktegroei
Lengtegroei vooral in de jongste delen – stengeltop en worteltop
Diktegroei vooral in het cambium (= ringvormig meristeem)
▪ Cellen in cambium delen
▪ Eén blijft in cambium, andere komt erbuiten te liggen
▪ Naar binnen toe vormt het cambium houtcellen, naar buiten de bastcellen
Houtvaten ▪ ontstaan uit boven elkaar gelegen houtcellen
▪ zetten tegen de verticale primaire celwanden dikke secundaire celwanden af
▪ deze wand bestaat uit cellulose en houtstof (lignine)
▪ dwarswanden tussen houtcellen verdwijnen en cellen verdwijnen dan ook
Bij bastvaten verdwijnt deze wand niet! → er komen gaten in
▪ cellen verdwijnen niet, celkernen wel
▪ dode bastvaten worden dichtgedrukt
▪ bastvaatcellen leven kort
Er ontstaan meer houtcellen dat bastcellen → elk jaar een laag hout en dun laagje bast
, jaarring = al het hout gevorm in 1 jaar ▪ zichtbaar doordat planten alleen in voorjaar groeien
▪ voorjaar: wijde houtvaten met dunne wanden
→ vervoert veel water en stoffen
▪ zomer: steeds nauwere houtvaten met dikkere wand
▪ jaargrens = overgang tussen zomer-/ voorjaarhout
▪ in bastring geen jaarringen, snel samengedrukt
Plastiden
Plastiden = celorganellen met een functie in 1. fotosynthese
2. lokken van insecten
3. opslaan van reservestoffen
→ gevormd uit proplastiden die zich bevinden in het meristeem
▪ Etioplasten: - in donker gevormd
- bladgroenkorrels zonder licht
▪ Chloroplasten: - bladgroenkorrels
- helpen fotosynthese
▪ Chromoplasten: - kleurstofkorrels
▪ Leukoplast: - kleurloos
- gespecialiseerd in opslag van:
1. zetmeel (amyloplasten)
2. olie (elaioplasten)
3. eiwitten (proteïnoplasten)
Plastiden kunnen overgaan in een ander type
Paragraaf 2 – Transport in planten
Opname van water en mineralen
Zaadplanten → meeste transport vindt plaats via hout- en bastvaten
▪ houtvaten vervoeren de anorganische sapstroom (= water en zout van wortels naar bladeren)
▪ bastvaten vervoeren de organische sapstroom (= water en meer van blad naar andere delen)
Planten nemen via wortels stoffen op ▪ vooral via de worteluiteinden
▪ hier zijn wortelharen (= uitgegroeide cellen van epidermis)
▪ oppervlaktevergroting
▪ hout- en bastvaten liggen in centrale cilinder
▪ endodermis = buitenste laag van centrale
cilinder
→ regelt selectieve opname van mineralen
Route van water met opgeloste mineralen:
Bodem – Wortelharen – schors – endodermis
→ voornamelijk via de celwanden
▪ permeabel (doordringbaar)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirjambos2512. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.